آشنایی با اوراق سهام
اوراق سهام یکی از مواردیست که این روزها به دلیل افزایش محبوبیت بورس و سهام در دنیای اقتصاد و افراد زیادی که در آنها سرمایه گذاری کرده و یا تمایل به سرمایه گذاری دارند، بحث برانگیز شده. البته عده زیادی از افراد ممکن است بدون آگاهی و تجربه وارد بورس شده و با انجام دادن اقدامات ناآگاهانه باعث ضرر زدن به خود شوند. به گفته وکیل تجاری در اصفهان، سهام یک نوع از اوراق بهادار است که بیشترین میزان معاملات در بورس را دارد. از این جهت موسسه حقوقی در اصفهان لازم دانست تا به یکی از اصلی ترین موارد در بازار بورس یعنی اوراق سهام بپردازد، و به این طریق اطلاعات افراد کمی در این زمینه افزایش پیدا کند. اهمیت سهام در بازار بورس به میزانی است که آن را با نام بازار سهام نیز می شناسند.
اوراق بهادار به چه معناست؟
کمی بالاتر بیان کردیم که اوراق سهام یکی از انواع اوراق بهادار است، اما اوراق بهادار چیست؟ وکیل امور تجاری در تعریف اوراق بهادار می گوید اوراق بهادار یک سند یا برگه ای است که ارزش مالی داشته و قابل تبدیل به پول نقد است و همچنین قابلیت خرید و فروش دارد.
ممکن است اوراق بهادار بی نام باشد که در این صورت هرکس که این سند را در دست داشته باشد، مالک آن شناخته می شود. و یا با نام باشد که در این حالت بر روی این ورقه بهادار نام مالک درج خواهد شد.
اوراق بهاداری که در بورس قابلیت معامله را دارند به شرح زیر هستند:
- اوراق بدهی همچون: سند بدهی بانک، اوراق قرضه و سهام قرضه
- اوراق مشارکت
- اوراق سهام
- قراردادهای آتی ، اختیار معامله و پایاپای
اما سهم یعنی چه؟
به پیشنهاد وکیل اصفهان همین ابتدا باید در تعریف سهم گفت که هر شرکت سرمایه ای دارد که این سرمایه به قسمت های مساوی تقسیم می شود، این قسمت های تقسیم شده از سرمایه سهم نامیده می شود. در حقیقت هر سهم کوچک ترین واحد مالکیت در یک شرکت است. به عنوان مثال اگر سرمایه ی یک شرکت یک میلیارد تومان باشد و این سرمایه به هزار قسمت تقسیم شود، هر یک میلیون تومان، یک سهم از سرمایه ی این شرکت خواهد بود. چنانچه کسی ۱۰ میلیون تومان سهام این شرکت را خریداری کند، صاحب ۱۰ هزارم از سرمایه ی شرکت می باشد.
در یک تعریف ساده تر سهم، ميزان مالکيت فرد از يک دارايي را نشان می دهد.
برگه سهام و اوراق قرضه یا ورقه سهام چیست؟
طبق بیانات وکیل متعهد در اصفهان ورقه یا برگه سهام به سندی گفته می شود که شرکت آن را منتشر می کند و مالکیت صاحب سهم را به نسبت سرمایه ی شرکت نشان می دهد.
مندرجات برگه سهام
به موجب ماده ۲۵ لایحه اصلاحی قانون تجارت:« اوراق سهام باید متحدالشکل و چاپی و دارای شماره ترتیب بوده و به امضای لااقل دو نفر که به موجب مقررات اساسنامه تعیین میشوند برسد.» در ماده ی ۲۶ از همین قانون نیز آمده است:« در ورقه سهم نکات زیر باید قید شود:
- نام شرکت و شماره ثبت آن در دفتر ثبت شرکت‌ها
- مبلغ سرمایه ثبت شده و مقدار پرداخت شده آن
- تعیین نوع سهم
- مبلغ اسمی سهم و مقدار پرداخت شده آن به حروف و با اعداد
- تعداد سهامی که هر ورقه نماینده آن است.»
اما این نکته را نباید فراموش کرد که تنها شرکت های سهامی هستند که سرمایه آن ها به اوراق سهام تقسیم می شود و این قابلیت را دارد که در بازار بورس مورد معامله قرار بگیرد. در شرکت های سهامی مسئولیت صاحبان سهام تنها به میزان آورده ی آن هاست و به همان میزان در سود و زیان شرکت سهیم هستند.
شرکت هاي سهامي، به دو دسته تقسيم مي شوند:
- شرکت‌هاي سهامي خاص:
اما شرکت سهامي خاص، به شرکتي گفته می شود که موسسین خود تمام سرمایه ی شرکت را تأمین می کنند و در نتیجه سهمی برای پذیره نویسی عرضه نمی شود. حداقل سرمایه ی لازم برای تأسیس شرکت سهامی یک میلیون ریال معادل ۱۰۰ هزار تومان است.
بنا بر گفته ی وکیل تجاری در اصفهان شرکت سهامی عام به شرکتی گفته می شود که قسمتی از سرمایه مورد نیاز آن را مردم از طرق پذیره نویسی تأمین می کنند. حداقل سرمایه مورد نیاز برای تأسیس شرکت سهامی عام ۵ میلیون ریال معادل ۵۰۰ هزار تومان است.
مهم ترین شرط برای عرضه کردن سهام در بازار بورس این است که شرکت مزبور از نوع شرکت سهامی عام باشد.
اوراق سهام چه انواعی دارد؟
بنا بر اظهارات وکیل متخصص در امور تجاری اوراق سهام به انواع متعددی تقسیم بندی می شود از جمله: اوراق سهام با نام، اوراق سهام بی نام، اوراق سهام انتفاعی و در نهایت اوراق سهام ممتاز. در ادامه به تعریف هر یک از این اوراق می پردازیم.
اوراق سهام با نام
وکیل امور تجاری در اصفهان اوراق سهام با نام را به این شکل تعریف می کند: اوراق سهام با نام برگه ی سهمی است که در آن نام و مشخصات صاحب سهم درج شده است و در دفتر ثبت سهام نیز مشخصات صاحب سهم قید می شود. چنانچه شخص صاحب سهم تمایل داشته باشد که سهم خود را منتقل کند ضرورت دارد که مشخصات انتقال گیرنده ی سهم در دفتر ثبت سهام درج شود و انتقال دهنده نیز آن را امضا کند. در صورتی که این انتقال در دفتر ثبت سهام درج نشود این انتقال تنها میان طرفین معتبر بوده و در برابر شرکت و دیگر اشخاص اعتبار ندارد.
این اوراق دارای مزایایی به این شرح است:
- چنانچه این اوراق به سرقت برود و یا گم بشود و یا حتی جعل بشود، به راحتی می توان مالک اصلی سهم را شناخت.
- اگر اوراق سهام یک شرکت از نوع با نام باشد، شرکت تسلط بیشتری بر روی صاحبان سهام داشته و آن ها را می شناسد.
وکیل تجاری این نکته را خاطر نشان کرد که این اوراق قابلیت تبدیل به اوراق سهام بی نام را دارند.
اوراق سهام بی نام
در تعریف اوراق سهام بی نام باید گفت به سهامی که بر روی ورقه ی سهم نام مالک سهم و مشخصات او قید نمی شود و به عبارت دیگر ورقه ی سهم بصورت حامل است، اوراق سهام بی نام گفته می شود. این اوراق سهام در دست هر کس که باشد، مالک شناخته می شود. اگر سهام یک شرکت به صورت بی نام تنظیم شود باعث می شود که نقل و انتقال آن به صرف قبض و اقباض انجام بگیرد و دیگر نیاز به ثبت در دفتر سهام شرکت را نداشته باشد. البته نباید فراموش کرد که این اوراق را هم می توان به اوراق سهام با نام تبدیل کرد و باید سه نوبت و هر یک به فاصله پنج روز در روزنامه های کثیرالانتشار آگهی شود.
اوراق سهام انتفاعی
به طور کلی سهام انتفاعی در برابر امتیازی قرار دارد که دولت به منظور انتقال دادن صنایع به منطقه های محروم و یا انجام دادن یک نوع خدمت در منطقه های خاص برای یک شرکت صادر می سهام و اوراق قرضه کند و شرکت نیز وظیفه خواهد داشت که با به پایان رسیدن فعالیت و یا امتیاز ، دارایی خود را به دولت واگذار کند. در چنین حالتی شرکت مزبور سودیی را که به دست آورده است به سهام انتفاعی تبدیل خواهد کرد و آن ها را همانند سهام به سهام داران شرکت تحویل می دهد .
اوراق سهام موسس
اوراق سهام موسس سهامی است که مختص به موسسین آن شرکت است و به این خاطر که اشخاص موسس در زمان تأسیس شرکت کار ها و خدماتی انجام دادند ، لذا در زمان تصفیه نمودن شرکت منافعی به آن ها تعلق می گیرد، به عنوان مثال مبلغی از دارایی اضافه بر سرمایه باقی مانده ی شرکت به آن ها داده می شود.
اوراق سهام ممتاز
وکیل امور تجاری در اصفهان می گوید آن هنگامی که یک شرکت با مشکلاتی مثل مشکلات مالی مواجه می شود و تصمیم به افزایش دادن سرمایه ی خود می گیرد، اگر شخصی قبول کند که مبلغ سرمایه افزایش یافته را خود بپردازد می تواند خواستار این باشد که امتیاز هایی به او تعلق بگیرد مثلا درصد مشخصی از سود شرکت به آن شخص داده شود و یا اگر شرکت سود دهی نداشت به وی بدهکار شود و یا آن هنگامی که دو شرکت با یکدیگر ادغام می شوند آن شرکتی که سرمایه ی بیشتری داشته است این امکان را دارد که برای خود امتیاز های بیشتری بخواهد. لذا در این موارد شرکت مبادرت به ارائه ی سهام ممتاز می کند. البته این وکیل پایه یک متذکر شد که این اوراق سهام ممتاز به وسیله ی مجمع عمومی فوق العاده تصویب و به موجب آن امتیازاتی به دارنده ی آن داده می شود.
وکیل تجاری در اصفهان مزایایی را برای این اوراق نام می برد که بدین ترتیب است:
- دارندگان این نوع از سهام نسبت به سایرین سود بیشتری دریافت می کنند.
- اشخاصی که دارای این نوع سهام هستند حق تقدم در خریدن اوراق سهام جدید دارند.
- دارندگان این سهام حق رای اضافی خواهند داشت و البته نباید این نکته را نادیده گرفت که اعضای هیئت مدیره از میان سهامدارانی که سهام ممتاز دارند برگزیده می شوند.
قوانین هزینه های آپارتمان نشینی چیست؟
تقریبا ۵۰ سال می‌شود که مجتمع‌های آپارتمانی به معماری ایرانی وارد شده است اما همچنان ایرانیان به صورت کامل با این نوع زندگی نتوانسته‌اند کنار بیایند
راهکار قانونی ممانعت همسایه از تعمیرات ساختمان چیست؟
تعمیر و نوسازی ساختمان به دلایل بسیاری اعم از فرسودگی و قدیمی بودن آپارتمان‌ها در حال حاضر رواج بسیاری دارد.
حکم به رد دعوا چیست؟
در نهایت هر رایی که حکم نباشد، یعنی یا قاطع دعوا نبوده (مانند قرار سقوط دعوا) یا در خصوص ماهیت صادر نشود (مانند قرار کارشناسی)، قرار محسوب می‌شود.
نحوه انتشار اوراق قرضه پس از ثبت شرکت سهامی عام
در شرکت های سهامی، فقط شرکت سهامی عام می تواند تحت شرایطی مبادرت به صدور اوراق قرضه بنماید. این اوراق مانند سهام ، قابل معامله بوده و نقل و انتقال آن مثل سهام بی نام ( با قبض و اقباض ) و سهام بانام ( ثبت در دفتر نقل و انتقال سهام شرکت ) صورت می گیرد.
ورقه مزبور معرف مبلغی وام است بدین معنی که دارنده ورقه قرضه بستانکار شرکت می گردد
و برخلاف صاحب سهم نمی تواند از حقوق ناشی از سهم منتفع گردد . به ورقه قرضه بهره معینی تعلق می گیرد و این بهره، مبلغ ثابت بوده و در هر سال مالی، به دارنده ورقه توسط شرکت پرداخت می گردد.
شرکت ملزم است تمامی وام دریافتی را در یک دفعه و یا به اقساط به صاحب ورقه قرضه مسترد نماید و نیز شرکت می تواند علاوه بر بهره، حقوق دیگری از قبیل قابل تعویض یا قابل تبدیل بودن ورقه قرضه به سهام را به صاحب آن اعطا نماید.
- انتشار اوراق قرضه
انتشار اوراق قرضه در ایران از طرف دولت و موسسات وابسته به آن سابقه طولانی دارد. ولی صدور این اوراق در بخش خصوصی به علت عدم نیاز به سرمایه های عظیم برای واحدهای تولیدی، متداول نشده است با وجود آن ترتیبات قانونی آن در مواد 51 الی 71 ( ل. ا. ق. ت ) پیش بینی شده است. موارد انتشار اوراق قرضه توسط شرکت های سهامی عبارتند از : نیاز به سرمایه بیشتر برای توسعه فعالیت های تولیدی و اقتصادی، کم هزینه بودن انتشار اوراق قرضه نسبت به انتشار سهام ، تمایل شرکت سهامی به عدم تغییر در ترکیب مجمع عمومی.
- نحوه انتشار اوراق قرضه
انتشار اوراق قرضه وقتی امکان پذیر است که شرکت سهامی عام کلیه سرمایه ثبت شده خود را تادیه نموده و دو سال تمام از تاریخ ثبت شرکت گذشته باشد. ضمناَ ، ترازنامه های سالیانه مربوط به دو سال گذشته نیز به تصویب مجمع عمومی رسیده باشد. چنانچه در اساسنامه ، انتشار اوراق قرضه پیش بینی نشده باشد، مجمع عمومی فوق العاده سهامداران بنا به پیشنهاد هیات مدیره شرکت، انتشار اوراق قرضه را تصویب نموده، شرایط آن را نیز تعیین می کند. مبلغ اسمی اوراق قرضه و همچنین قطعات اوراق قرضه در صورت تجزیه باید متساوی باشد. ( مواد 55 و 56 ل. ا. ق. ت )
- اطلاعیه انتشار اوراق قرضه
اطلاعیه انتشار اوراق قرضه، مشتمل بر نکات مندرج در ماده 58 ( ل. ا. ق. ت ) است که پس از امضاء توسط دارندگان امضای مجاز شرکت باید به انضمام تصمیم کتبی راجع به فروش اوراق قرضه، و شرایط صدور و انتشار آن، به مرجع ثبت شرکت ها اعلام گردد.
اداره ثبت شرکت ها، پس از ثبت مفاد تصمیم شرکت راجع به فروش اوراق قرضه، خلاصه آن را همراه با طرح اطلاعیه انتشار اوراق مزبور به هزینه شرکت در روزنامه رسمی آگهی می نماید. توضیح آنکه بدون انجام تشریفات مورد بحث هرگونه آگهی برای فروش اوراق قرضه ممنوع می باشد.
پس از انتشار آگهی فوق، شرکت مکلف است که تصمیم مجمع عمومی و اطلاعیه انتشار اوراق قرضه را با قید شماره و تاریخ آگهی منتشر در روزنامه رسمی، و همچنین شماره و تاریخ روزنامه رسمی که آگهی در آن منتشر شده است، در روزنامه کثیرالانتشاری که آگهی های مربوط به شرکت در آن نشر می گردد آگهی نماید. ( مواد 57، 58، 59 ل. ا. ق. ت )
برابر ماده 60 ( ل. ا. ق. ت ) ورقه قرضه مانند سهام ، شامل نکات ذیل بوده و به همان ترتیبی که برای امضای اوراق سهام مقرر شده است، توسط لااقل دو نفر که به موجب مقررات اساسنامه تعیین شده اند، امضاء می شود :
1- نام شرکت
2- شماره و تاریخ ثبت شرکت
3- مرکز اصلی شرکت
4- مبلغ سرمایه شرکت
5- مدت شرکت
6- مبلغ اسمی و شماره ترتیب و تاریخ صدور ورقه قرضه
7- تاریخ و شرایط بازپرداخت قرضه و نیز شرایط بازخرید دورقه قرضه ( اگر قابل بازخرید باشد )
8- تضمیناتی که احتمالاَ برای قرضه در نظر گرفته شده است.
9- در صورت قابلیت تعویض اوراق قرضه با سهام، شرایط و ترتیباتی که باید برای تعویض رعایت شود با ذکر نام اشخاص با موسساتی که تعهد تعویض اوراق قرضه را کرده اند.
10- در صورت قابلیت تبدیل ورقه قرضه به سهام شرکت، مهلت و شرایط این تبدیل.
در صورت نیاز به هرگونه مشاوره می توانید با ما تماس حاصل فرمایید.
همواره آماده پاسخگویی به سوالات ثبتی شما عزیزان هستیم.
سهام و اوراق قرضه
23 خرداد
افرادی که در بازار بورس سرمایه‌گذاری می‌کنند باید با کلمات بورسی از جمله انواع اوراق بهادار و جزئیات هر کدام
افرادی که در بازار بورس سرمایه‌گذاری می‌کنند باید با کلمات بورسی از جمله انواع اوراق بهادار و جزئیات هر کدام از انواع اوراق آشنا باشند. در ادامه این مطلب از کارگزاری حافظ به طور کامل انواع اوراق بهادار و نحوه سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار بیان شده است.
آیا می‌دانید اوراق بهادار یکی از بهترین راه‌ها برای رشد سرمایه سرمایه‌گذاران است؟ بسیاری از شما ممکن است از قبل با سرمایه‌گذاری در اوراق بهادار مانند سهام و اوراق قرضه آشنا باشید. با این وجود، در عصر دیجیتال، انواع مختلفی از اوراق بهادار برای سرمایه‌گذاران در دسترس است.
اوراق بهادار چیست؟
اصطلاح «اوراق بهادار» به یک ابزار مالی قابل معامله و قابل مذاکره گفته می‌شود که دارای ارزش مالی است. این اوراق نشان‌دهنده مالکیت اشخاص در انواع سهام، انواع اوراق (از جمله اوراق تسه) و حق تقدم است.
اوراق بهادار ابزار مالی قابل معامله‌ای هستند که برای افزایش سرمایه در بازارهای دولتی و خصوصی مورد استفاده قرار می‌گیرند.
سطح بازارهای اوراق بهادار
این جایی است که معاملات اوراق بهادار مانند سهام و اوراق قرضه براساس تقاضا و عرضه انجام می‌شود. بازارهای اوراق بهادار قیمت را تعیین می‌کنند و شرکت‌کنندگان می‌توانند هم حرفه‌ای و هم غیرحرفه‌ای باشند.
بازارهای اوراق بهادار به دو سطح تقسیم میشوند. بازارهای اصلی محل انتشار اوراق بهادار جدید است، در حالی که بازارهای ثانویه محل خرید و فروش اوراق بهادار موجود است.
انواع اوراق بهادار براساس نوع دارایی
اوراق بهادار را می‌توان براساس نوع دارایی به طور کلی در دو نوع مشخص طبقه‌بندی کرد: اوراق سهام و اوراق بدهی. با این حال، برخی از اوراق بهادار ترکیبی از اوراق سهام و اوراق بدهی هستند.
سه نوع اوراق بهادار
- اوراق حقوق صاحبان سهام: حقوق مالکیت دارندگان را فراهم می‌کند.
- اوراق بدهی: اساسا شامل وام‌های بازپرداخت شده با پرداخت‌های دوره‌ای است.
- ابزارهای مشتقه یا اوراق بهادار ترکیبی: این اوراق ترکیبی از سهام و بدهی است.
۱- اوراق حقوق صاحبان سهام
اوراق حقوق صاحبان سهام نشان‌دهنده مالکیت در یک شرکت است که توسط سهامداران در یک نهاد (یک شرکت، مشارکت یا اعتماد) نگهداری می‌شود و به صورت سود سهام به مالکان یا سهامداران تعلق می‌گیرد. اوراق حقوق صاحبان سهام شامل سهام عادی و سهام ممتاز یا ترکیبی است.
برخی اوقات دارندگان اوراق بهادار حق دریافت منظم سود سهام خود را ندارند، اگرچه اوراق بهادار اغلب سود سهام خود را پرداخت می‌کنند، اما آنها می‌توانند هنگام فروش اوراق بهادار از سود افزایش قیمت سهام سود ببرند.
اوراق بهادار با حق رای که به صاحبان خود می‌دهند، به آنها این امکان را می‌دهند که به طور نسبی نسبت به شرکت حق کنترل و مالکیت داشته باشند. نکته مهم اما این است که صاحبان سهام در یک شرکت در صورت ورشکستگی آن شرکت، پس از پرداخت کلیه تعهدات به طلبکاران، فقط در سود باقیمانده سهیم میشوند.
آشنایی با انواع سهام
سهام انواع مختلفی دارد که از نظر نوع آورده شامل سهام نقدی و سهام غیرنقدی و از نظر ساختار شامل سهام عادی، سهام ممتاز یا ترکیبی، حق تقدم سهام، سهام عادی، سهام بی نام، سهام با نام، سهام سرمایه‌ای، سهام موسس سهام انتفاعی می‌شود.
سهام در مقابل انواع دیگر اوراق بهادار
اگر انواع مختلفی از اوراق بهادار وجود دارد، چرا نام سهام بیشتر از دیگر اوراق بهادار به گوش می‌خورد؟ و تفاوت سهام با سایر انواع اوراق بهادار چیست؟
یکی از دلایلی که ممکن است درباره سهام بیشتر بشنوید این است که بازار سهام اغلب به عنوان شاخص اقتصادی استفاده می‌شود. این به این معناست که وقتی اخباری بخواهد در مورد سلامت اقتصاد ادعایی داشته باشد، ممکن است این کار را با مراجعه به حرکات بازار سهام انجام دهد.
دلیل دیگر اینکه استفاده از سهام ممکن است بیش از سایر اوراق بهادار شنیده شود، صرفا به این دلیل است که افراد بیشتری در سهام سرمایه‌گذاری می‌کنند.
۲- اوراق بهادار بدهی
اوراق بهادار بدهی یا اوراق با درآمد ثابت، پولی است که با توجه به شرایطی که وام، نرخ بهره آن و سررسید یا تاریخ تمدید آن مشخص می‌کند، قرض گرفته می‌شود و باید بازپرداخت شود.
اوراق بدهی که شامل اوراق بدهی دولتی و شرکتی، گواهی سپرده (CD) نامیده میشوند و اوراق بهادار وثیقه‌دار (مانند CDO و CMO) است. این اوراق به دارندگانشان حق رای نمی‌دهند.
اوراق بهادار بدهی معمولا برای مدت معینی صادر میشوند و در پایان مدت آن توسط صادرکننده قابل بازخرید است. اوراق بدهی می‌تواند تامین شده (با پشتوانه وثیقه) یا بدون وثیقه باشد و در صورت عدم اطمینان و در صورت ورشکستگی شرکت ممکن است بازپرداخت آنها نسبت به سایر بدهی‌های تضمینی و بدون ضمانت اولویت‌بندی شود.
به عنوان یک قاعده، اوراق بدهی مانند اوراق قرضه و گواهی سپرده، دارنده را ملزم به پرداخت سود منظم و بازپرداخت مبلغ اصلی به همراه سایر حقوق قرارداد مندرج می کند. این سهام و اوراق قرضه قبیل اوراق بهادار معمولاً برای مدت معینی منتشر می شوند و در پایان، ناشر آنها را بازخرید می کند.
ذکر این نکته مهم است که ارزش ریالی حجم معاملات روزانه اوراق بدهی به طور قابل توجهی بیشتر از سهام است. دلیل آن این است که اوراق بهادار بدهی تا حد زیادی توسط سرمایه گذاران نهادی، در کنار دولت‌ها و سازمان‌های غیرانتفاعی نگهداری می‌شود.
نکته مهم این است که اوراق بهادار مبتنی بر بدهی هم به چندین دسته دیگر تقسیم میشوند در ادامه این اوراق معرفی میشوند:
- اوراق قرضه
- اوراق مشارکت
- صکوک اسلامی یا اوراق قرضه
- اوراق اجاره
- اوراق خزانه اسلامی
- گواهی سپرده
۳- اوراق بهادار ترکیبی یا اوراق مشتقه
اوراق بهادار ترکیبی همانطور که از نامش پیداست، برخی از خصوصیات هر دو اوراق بدهی و اوراق بهادار را با هم دارد. نمونه‌هایی از اوراق بهادار ترکیبی شامل اوراق تبعی (اوراق اختیار منتشر شده توسط بازارگردان که به سهامداران حق فروش سهام در یک بازه زمانی خاص و با قیمت مشخص را می‌دهد)، اوراق مشارکت قابل تبدیل (اوراق مشارکت تبدیل به سهام عادی در شرکت صادرکننده)، و سلف موازی، آتی و اختیار معامله (سهام شرکتی که پرداخت سود، سود سهام یا بازده سرمایه دیگر می‌تواند نسبت به سایر سهامداران در اولویت باشد).
بسیاری از بانک‌ها و سازمان‌ها برای وام گرفتن از سرمایه گذاران به اوراق بهادار مشارکت روی می‌آورند.
اگرچه سهام ممتاز از نظر فنی در طبقه اوراق بهادار طبقه‌بندی می‌شود اما اغلب به عنوان اوراق بدهی تلقی می‌شود چون مانند اوراق بدهی رفتار می‌کند.
مشابه اوراق مشارکت، اوراق مشتقه معمولا سود بیشتری را با نرخ ثابت یا شناور تا زمان معینی در آینده به خریداران می‌پردازند و برخلاف اوراق قرضه، تعداد و زمان پرداخت سود تضمین نمی‌شود. حتی ممکن است سود به سهام تبدیل شود و یا در هر زمان سرمایه‌گذاری خاتمه یابد. این اوراق ابزاری محبوب برای سرمایه‌گذاران جویای سود است.
چهار نوع اصلی از اوراق بهادار مشتقه وجود دارد:
قراردادهای آتی یا Future
قراردادهای آتی توافقی بین دو طرف برای خرید و تحویل دارایی با قیمت توافق شده در آینده است. قراردادهای آتی در بورس معامله میشوند و این قراردادها از قبل استاندارد شده‌اند. در معاملات آتی، طرفین درگیر باید دارایی اساسی را خریداری یا بفروشند.
قراردادهای سلف یا Forward
قراردادهای فوروارد یا سلف، مشابه قراردادهای آتی هستند که به صورت قراردادهای سلف در بورس معامله میشوند. هنگام ایجاد قرارداد سلف، خریدار و فروشنده باید شرایط، اندازه و روند تسویه حساب مشتقه را تعیین کنند.
تفاوت دیگر قراردادهای سلف با معاملات آتی، میزان خطر و ریسکی است که برای فروشندگان و خریداران این قراردادها وجود دارد. این خطرها هنگامی رخ می‌دهد که یک طرف ورشکسته شود و طرف دیگر نتواند حقوق خود را دریافت کند و در نتیجه ارزش موقعیت خود را از دست بدهد.
قراردادهای اختیار معامله یا آپشن (Option)
قراردادهای اختیار معامله یا آپشن، مانند قرارداد آتی هستند، زیرا شامل خرید یا فروش دارایی بین دو طرف در یک تاریخ از پیش تعیین شده در آینده با قیمت مشخص است. تفاوت اصلی بین این دو نوع قرارداد یعنی قرارداد آپشن و قرارداد آتی این است که در قرارداد آپشن با داشتن اختیار، خریدار ملزم به انجام عمل خرید یا فروش نیست.
قراردادهای معاوضه یا Swap
قراردادهای معاوضه شامل تبادل یک نوع جریان وجوه نقد با نوع دیگر است. به عنوان مثال، مبادله سهام و اوراق قرضه نرخ بهره یک معامله‌گر را قادر می‌سازد از وام با نرخ بهره ثابت به وام با نرخ بهره متغیر روی بیاورد یا بالعکس.
اوراق بهادار چگونه معامله میشوند؟
اوراق بهادار قابل معامله در بورس اوراق بهاداری هستند که ناشران آنها می‌توانند با اطمینان از بازار منظم در آن تجارت کنند و سرمایه گذاران را جذب کنند.
در سال‌های اخیر سیستم های معاملاتی الکترونیکی غیررسمی رایج شده است و اکنون اوراق بهادار اغلب مستقیماً بین سرمایه‌گذاران به صورت آنلاین یا تلفنی معامله میشوند.
عرضه اولیه (IPO) اولین فروش عمده اوراق بهادار سهام یک شرکت را به عموم نشان می‌دهد. به دنبال عرضه اولیه سهام، هر سهمی که تازه منتشر شده است، اگرچه هنوز در بازار اصلی فروخته می‌شود، اما به عنوان یک پیشنهاد ثانویه شناخته می‌شود.
از طرف دیگر ممکن است اوراق بهادار به صورت خصوصی در یک گروه محدود و واجد شرایط در آنچه به عنوان استقرار خصوصی شناخته می‌شود، ارائه شود که این یک تمایز مهم هم از نظر قانون شرکت و هم از نظر تنظیم اوراق بهادار است. بعضی اوقات شرکت‌ها سهام را با ترکیبی از جایگاه عمومی و خصوصی به فروش می‌رسانند.
در بازار ثانویه که به عنوان بازار پس از آن نیز شناخته می‌شود، اوراق بهادار به سادگی به عنوان دارایی از یک سرمایه‌گذار به سرمایه‌گذار دیگر منتقل میشوند: سهامداران می‌توانند در این بازار اوراق بهادار خود را برای دریافت سود نقدی و یا سود سرمایه به سرمایه‌گذاران دیگر بفروشند.
سرمایه‌گذاران برای تجارت اوراق بهادار، فقط از کارگزاریها امکان خرید و فروش دارند. محل و نحوه دقیق خرید و فروش اوراق بهادار بستگی به نوع اوراق بهادار معامله دارد.
سرمایه گذاری در اوراق بهادار
اوراق بهادار با عنوان ناشر آنها شناخته میشوند و کسانی که آنها را خریداری می‌کنند هم سرمایه گذار نامیده میشوند. به طور کلی، اوراق بهادار نشان‌دهنده یک سرمایه گذاری و وسیله‌ای است که از طریق آن شهرداری‌ها، شرکت‌ها و سایر شرکت‌های تجاری می‌توانند سرمایه جدید جمع کنند. شرکت‌ها می‌توانند با فروش سهام در یک عرضه اولیه (IPO)، درآمد زیادی کسب کنند.
دولت‌ها می توانند با استفاده از انتشار اوراق قرضه، بودجه یک پروژه خاص را جمع کنند و البته بسته به تقاضای بازار یا ساختار قیمت‌گذاری یک موسسه، افزایش سرمایه از طریق اوراق بهادار می‌تواند یک گزینه بهتر برای تامین مالی پروژه‌ها از طریق وام بانکی باشد.
اوراق بهادار سهام نشان دهنده مالکیت است که توسط سهامداران یک شرکت نگهداری می‌شود. به عبارت دیگر، سرمایه گذاری در سهام یک سازمان برای تبدیل شدن به یک سهامدار سازمان است.
تفاوت بین دارندگان اوراق بهادار سهام و دارندگان اوراق بدهی در این است که شخص در ابتدا حق دریافت دائمی سود را ندارد اما می‌تواند با فروش سهام از سود سرمایه سود ببرند. تفاوت دیگر این است که اوراق بهادار حقوق مالکیت دارنده را فراهم می‌کند تا او با داشتن سهمی متناسب با تعداد سهام خریداری شده، به یکی از مالکان شرکت سهام و اوراق قرضه تبدیل شود.
در صورت ورشکستگی شرکت‌ها، دارندگان حقوق صاحبان سهام فقط می‌توانند سود باقیمانده را که پس از پرداخت تعهدات به دارندگان اوراق بدهی باقی مانده است، تقسیم کنند. شرکت‌ها به طور منظم سود سهامداران اوراق بدهی خود را که سود حاصل از عملیات اصلی کسب‌وکارشان است را تقسیم می‌کنند، در حالی که این امر برای صاحبان سهام صادق نیست.
چرا اوراق بهادار مهم هستند؟
اوراق بهادار از این جهت مهم هستند که فرصتی را برای سرمایه‌گذاری در اختیار شرکت‌ها قرار می‌دهند. بسیاری از شرکت‌های نوپا می‌خواهند از گرفتن وام تجاری اجتناب کنند و برای این امکان به اوراق بهادار متوسل میشوند. و در این میان اوراق بدهی و حقوق صاحبان سهام به دلیل مزایایی که ارائه می‌دهند بیشتر محبوبیت دارند.
سرمایه‌گذاران معمولا به این دلیل جذب اوراق مشارکت میشوند که جریان پرداختی را صرف نظر از نحوه عملکرد شرکت با نرخ سود مشخص قابل پرداخت در یک تاریخ خاص ارائه می‌دهند.
سهام شرکت‌ها هم از این جهت جذاب هستند که سرمایه گذاران در اکثر مسائل شرکت سهیم هستند، توزیع سود را دریافت می‌کنند، در مورد موضوعات مهم تجاری حق رای دارند و اگر سهام، اوراق قرضه یا سایر دارایی‌ها به خوبی عمل کنند، این فرصت را دارند که سود زیادی را دریافت کنند.
از طرف دیگر، اگر شرکت زیر مجموعه قرار گیرد، اوراق بهادار سهام پس از پرداخت بدهی، در درآمد حاصل از فروش دارایی هم سهیم است. از آنجایی که تجارت اوراق بهادار آسان است، معامله آنها در کل منجر به کارآمدتر شدن اقتصاد می‌شود.
نتیجه‌گیری
اوراق بهادار ابزاری برای سرمایه‌گذاری است که توسط دولت، شرکت‌ها یا سازمان‌های منتشر می‌شود که ارزش مالی و امکان تضمین مالکیت سود توزیع شده را نشان می‌دهند. بنابراین افراد یا سرمایه‌گذارانی که آگاهی کامل نسبت به انواع اوراق بهادار دارند معمولا در بازار سرمایه موفق‌تر عمل می‌کنند.
اوراق قرضه چیست؟
حتما بارها نام اوراق قرضه (Bond) را شنیده‌اید، در واقع وقتی این نوع اوراق را می‌خرید، به ناشر این نوع اوراق وام می‌دهید. در این صورت ناشر موافقت می‌کند که به شما سود پرداخت کند و پولتان را در تاریخ مشخصی در آینده برگرداند. شاید افراد به دنبال سرمایه‌گذاری در سهام باشند، اما درواقع بازار جهانی این اوراق از نظر ارزش بازار بزرگتر از بازار سهام است. بنابراین اگر شما هم به دنبال سرمایه‌گذاری در یک بازار هستید، باید از ویژگی‌ها و انواع آن مطلع باشید.
ما در این مقاله به شما می‌گوییم اوراق قرضه چیست و چه مزایای و معایبی دارد. در ادامه همراه وبلاگ فانوس باشید.
تعریف اوراق قرضه
اوراق قرضه(Bond)، نوعی سرمایه‌گذاری است که در آن سرمایه‌گذار در ازای پرداخت‌های منظم بهره، به یک شرکت یا دولت برای مدت معینی وام می‌دهد. هنگامی که اوراق به سررسید می‌رسد، ناشر اوراق قرضه پول سرمایه‌گذار را برمی‌گرداند. درآمد ثابت اصطلاحی است که اغلب برای توصیف این نوع اوراق استفاده می‌شود، زیرا سرمایه‌گذاری شما در طول عمر اوراق، پرداخت‌های ثابتی را سهام و اوراق قرضه به دست می‌آورد.
شرکت‌ها این اوراق را می‌فروشند تا عملیات‌های جاری، پروژه‌های جدید یا تملک‌ها را تامین مالی کنند. دولت‌ها اوراق را برای اهداف تامین مالی و همچنین برای تکمیل درآمد حاصل از مالیات می‌فروشند.
بسیاری از انواع اوراق قرضه (Bond)، سرمایه‌گذاری‌های کم‌ریسک‌تری نسبت به سهام محسوب میشوند. همین موضوع آنها را به یک جز کلیدی برای یک سبد سرمایه‌گذاری خوب تبدیل می‌کند. این اوراق می‌توانند به محافظت از ریسک سرمایه‌گذاری‌های بی‌ثبات‌تر مانند سهام کمک کنند و می‌توانند جریان ثابتی از درآمد را در طول سال‌های بازنشستگی شما با حفظ سرمایه فراهم کنند.
انواع مختلف اوراق قرضه
این اوراق تنوع خوبی دارند و البته این انواع در هر کشور می‌توانند متفاوت باشند. به طور کلی این اوراق در ایران شامل 3 مورد دولتی، شهرداری و شرکتی طبقه‌بندی میشوند. همچنین این سه نوع اوراق قرضه (Bond) دارای روش‌های مالیاتی متفاوتی هستند که برای سرمایه‌گذاران مورد توجه قرار می‌گیرند.
اوراق قرضه دولتی
دولت برای تامین مالی برنامه‌ها، حقوق و دستمزد و به ویژه برای پرداخت قبوض، اوراق قرضه صادر می‌کند. اوراق کشورهای باثبات مانند ایالات متحده، امن‌ترین سرمایه‌گذاری در نظر گرفته می‌شود. اما از سوی دیگر، اوراق کشورهای در حال توسعه ریسک بیشتری دارد. دولت ایالات متحده اوراق خود را از طریق خزانه‌داری و چندین سازمان دولتی مختلف منتشر می‌کند. در برخی موارد، سود حاصل از این اوراق شامل مالیات بر درآمد نمی‌شود.
اوراق قرضه شهرداری
این اوراق از طریق ایالت‌ها، شهرها، کشورها و مناطق مختلف برای تامین مالی عملیات یا پرداخت هزینه پروژه‌ها منتشر می‌شود. اوراق شهرداری بودجه ساخت بیمارستان‌ها، مدارس، نیروگاه‌ها، جاده‌ها، ادارات، فرودگاه‌ها و … را تامین می‌کند. یکی از مزایای اوراق شهرداری این است که سود آن معاف از مالیات است.
اوراق قرضه شرکتی
اوراق قرضه شرکتی توسط شرکت‌های دولتی و خصوصی برای تامین مالی عملیات روزانه، توسعه تولید، تامین مالی تحقیقات یا تامین مالی خریدها منتشر می‌شود. اگرچه این اوراق از اوراق قرضه دولتی ریسک بیشتری دارند، اما می‌توان درآمد بیشتری از آنها کسب کرد. در بین این نوع اوراق شرکتی، گزینه‌های بیشتری برای انتخاب وجود دارند. ولی یکی از معایب این اوراق آن است که معاف از مالیات نیستند.
هنگام سرمایه‌گذاری در اوراق قرضه شرکتی، باید به ریسک آن توجه زیادی داشته باشید. هیچ سرمایه‌گذاری نمی‌خواهد برای این نوع اوراق کم درآمد با احتمال 50-50 ورشکستگی، پول خرج کند. برای خرید این اوراق، باید در مورد وضعیت مالی و چشم انداز مالی ناشر تحقیق کرد. این تحقیقات ممکن است شامل جریان نقدی، بدهی، نقدینگی و طرح تجاری شرکت باشند.
ویژگی‌های اوراق قرضه
ما می‌توانیم این اوراق را بر اساس نحوه پرداخت سود و برخی ویژگی‌های دیگر، طبقه‌بندی کنیم:
بدون کوپن
همانطور که از نامشان پیداست، اوراق بدون کوپن سود دوره‌ای را پرداخت نمی‌کنند. در عوض، سرمایه‌گذاران این اوراق را با تخفیف به ارزش اسمی آنها می‌خرند و در سررسید، کل ارزش اسمی بازپرداخت میشوند.
قابل وصول
این اوراق به ناشر اجازه می‌دهند تا قبل از سررسید، بدهی را بپردازد. یعنی پیش از انتشار اوراق قرضه، با مفاد فراخوان موافقت می‌شود.
قابل واگذاری
سرمایه‌گذاران این اختیار را دارند که یک اوراق قرضه قابل فروش که به عنوان اوراق قرضه فروش نیز شناخته می‌شود را زودتر از تاریخ سررسید بازخرید کنند. اوراق قرضه فروش می‌تواند یک یا چند تاریخ مختلف را برای بازخرید زودهنگام ارائه سهام و اوراق قرضه دهد.
قابل تبدیل
این اوراق شرکتی ممکن است قبل از سررسید به سهام شرکت ناشر تبدیل شود. البته به طور قطعی نمی‌توان گفت که کدام نوع اوراق برای شما مفید است، زیرا این کاملا به شما، درآمد و هدفتان بستگی دارد. در نتیجه، سرمایه‌گذاران باید با مشاوران مالی خود مشورت کنند تا بتوانند این نوع اوراق که درآمد و مزایای مالیاتی خوبی دارند را برای آنها فراهم کنند.
مزایای خرید اوراق قرضه
این اوراق نسبتا امن هستند و می‌توانند نیروی متعادل کننده‌ای را در یک سبد سرمایه‌گذاری ایجاد کنند. اگر قصد سرمایه‌گذاری در سهام را دارید، افزودن این نوع اوراق می‌تواند دارایی‌های شما را متنوع کند و ریسک کلی را کاهش دهد. در حالی که این اوراق دارای خطراتی هستند (مثلا ناشران قادر به پرداخت سود یا پرداخت اصل نیستند)، معمولا ریسک آنها بسیار کمتر از سهام است.
این اوراق شکلی از درآمد ثابت هستند. این اوراق با نرخ‌ها و فواصل زمانی منظم و قابل پیش‌بینی بهره پرداخت می‌کنند. برای بازنشستگان یا سایر افراد که ایده دریافت درآمد منظم را دوست دارند، می‌تواند دارایی محکمی محسوب شود.
معایب خرید اوراق قرضه
یکی از معایب آن نرخ بهره پایین است، این اوراق بلندمدت دولتی از لحاظ تاریخی حدود 5 درصد بازدهی متوسط سالانه داشته‌اند. در حالی که بازار سهام از نظر تاریخی به طور متوسط سالانه 10 درصد بازده داشته است.
با وجود اینکه این اوراق نسبت به سهام ریسک کمتری دارند، ولی باز هم کاملا بدون ریسک نیستند. مثلا همیشه این احتمال وجود دارد که در فروش این نوع اوراق که دارید، مشکل پیش بیاید. مخصوصا اگر نرخ بهره بالا برود. در واقع ممکن است ناشر این اوراق نتواند سود یا اصل بدهی سرمایه‌گذار را به موقع پرداخت کند که به آن ریسک اعتباری می‌گویند. همچنین تورم می‌تواند قدرت خرید شما را در طول زمان کاهش دهد و درآمد ثابتی را که از اوراق خود دریافت می‌کنید با گذشت زمان کم‌ارزش کند.
نتیجه‌گیری
چه تصمیم داشته باشید با یک متخصص مالی کار کنید یا سرمایه‌گذاری خود را خودتان مدیریت کنید، سرمایه‌گذاری‌های با درآمد ثابت باید بخش اصلی استراتژی سرمایه‌گذاری شما باشند. در یک سبد سرمایه‌گذاری با تنوع مناسب، اوراق قرضه می‌توانند هم ثبات و هم درآمد قابل پیش‌بینی را فراهم کنند.
اگر هنوز اپلیکیشن خودتان را آپدیت نکرده اید از دو لینک زیر نسخه های جدید را از گوگل پلی و بازار دریافت کنید😊
انواع اوراق بهادار در بازار بورس کدام است؟
همان طور که می‌دانید اسکناس‌ها دارای ارزش هستند و مردم از آنها در مبادلات خود استفاده می‌کنند. در بازارهای مالی، اسناد کاغذی دیگری به نام اوراق بهادار وجود دارند که آنها نیز ارزشمند هستند و قابلیت معامله دارند که به آنها اوراق بهادار می‌گویند. اوراق بهادار یا Securities یک ابزار مالی دارای ارزش پولی است که قابلیت تبدیل شدن به پول نقد را دارد و فرد دارنده اوراق بهادار، دارای حق و حقوق مشخصی است.
اوراق سهام و اوراق قرضه بهادار به عنوان یکی از دارایی‌های غیر مشهود شناخته می‌شود. دارایی‌های غیر مشهود یعنی دارایی‌هایی که برخلاف ماشین و خانه قابل مشاهده نیستند. شناخت انواع اوراق بهادار به ما کمک می‌کند تا برنامه مشخص‌تری برای سرمایه خود داشته باشیم. در این نوشتار در خصوص انواع اوراق بهادار در بازار سرمایه خواهیم خواند.
چند مدل اوراق بهادار در بازار وجود دارد؟
اوراق بهادار می‌تواند نشان‌دهنده مالکیت در یک شرکت سهامی عام و یا رابطه طلبکاری با یک شرکت باشد. اوراق بهادار به صورت کلی به سه محور اوراق سهام، اوراق بدهی و اوراق مشتقه تقسیم می‌شود.
- اوراق سهام Equity Securities: نشان‌دهنده منافع مالکیتی سهامداران در یک نهاد یا شرکت و تعاونی است که به شکل سهام سرمایه تحقق پیدا می‌کند؛ به عبارت ساده‌تر، ورقه سهم نشان دهنده میزان مالکیت شخص در آن نهاد است. هر فرد به میزان سهامی که دارد، سهامدار شرکت محسوب می‌شود. سهام عادی، سهام ممتاز و سهام جایزه از انواع اوراق سهام به حساب می‌آیند.
- اوراق بدهی Debt Securities: اوراق بهادار بدهی نشان دهنده این موضوع است که صادرکننده این اوراق وام گرفته و باید آن را بازپرداخت کند. هدف از انتشار اوراق بدهی در بازار، تأمین نقدینگی برای بنگاه‌های اقتصادی است. نهادهای مالی با انتشار اوراق بدهی، منابع مالی مورد نیاز خود را جمع‌آوری کرده و در سررسیدهای مشخص، بدهی خود را بازپرداخت می‌نمایند. در این نوع اوراق، تاریخ، نرخ بهره و تاریخ سررسید یا تمدید تعیین شده است.
- اوراق مشتقه Derivative Securities: اوراق مشتقه از این رو مشتقه خوانده می‌شود که ارزش آنها از برخی کالاها یا دارایی‌های پایه مشتق شده است. به عبارت دیگر، این اوراق به تنهایی ارزشی ندارند بلکه دارایی پایه آنها دارای ارزش است.
اوراق سهام چه اوراقی است؟
با خریدن اوراق سهام، سهامدار یک شرکت شده و در سود و زیان و مسائل یک شرکت شریک خواهد شد.
اوراق سهام عادی: سهام عادی متداول‌ترین نوع اوراق قابل معامله در بازار بورس هستند. ارزش اسمی این اوراق در بازار بورس ایران، 1000 ریال است. پس از انتشار این اوراق در بازار ثانویه و انجام معاملات بر روی آنها، عرضه و تقاضای بازار، قیمت اوراق را تعیین می‌کند. دارندگان اوراق بهادار عادی به صورت معمول سود اوراق بهادار خود را دریافت کرده و به هنگام فروش اوراق بهادار از مابه‌التفاوت قیمت خرید و قیمت روز سهام سود می‌کنند.
اوراق سهام ممتاز: اوراق ممتاز از لحاظ فنی در دسته‌بندی سهام قرار می‌گیرد. دارندگان این اوراق از دارندگان اوراق سهام عادی، از مزایای بیشتری مانند اولویت بالاتر در دریافت سود نقدی، دریافت سود ثابت و دریافت حق و حقوق زودتر از همه در هنگام انحلال شرکت، برخوردارند.
اوراق سهام جایزه: هنگامی که شرکتی سرمایه شرکت را افزایش می‌دهد می‌تواند از سهام جایزه برای افزایش سرمایه خود استفاده کند. این شرکت‌ها به میزان افزایش سرمایه به سهامداران خود سهام جایزه می‌دهند.
اوراق بدهی، اوراقی بر محور تعهد
اوراق بدهی به دو بخش اوراق بدهی دولتی و اوراق بدهی شرکتی تقسیم می‌شود که با توجه به نام آنها دولت یا یک شرکت می‌تواند ناشر اوراق باشد. هر کدام از این اوراق شرایط خاص مانند سررسید اوراق، نرخ بهره و ریسک متفاوتی دارند
اوراق بدهی از آنجا برای سرمایه‌گذاران جذاب است که شرکت‌ها متعهد میشوند سود پولی را که از سرمایه‌گذاران قرض گرفته‌اند بعد از مدت مشخصی به آنها پرداخت کنند.
برخی از انواع اوراق بدهی شامل اوراق قرضه، اوراق مشارکت و اوراق قرضه اسلامی می‌شود که در ادامه به طور جزئی به تعریف هر کدام از این اوراق می‌پردازیم.
اوراق قرضه: با خرید این اوراق پول خود را به فروشنده اوراق قرض می‌دهیم. فروشنده هم تضمین می‌کند در مدتی مشخص سود مشخصی را علاوه بر اصل پول بپردازد. با توجه به این تعریف این اوراق در بازارهای مالی اسلامی به این شکل وجود ندارد ولی جایگزین‌هایی براساس قوانین شریعت برای آن به وجود آمده است.
اوراق مشارکت: نهادهای دولتی و شرکت‌ها به منظور تأمین مالی برای طرح‌های توسعه یا پروژه‌های خود، این اوراق را در بازار عرضه کرده و سرمایه‌گذاران نیز نسبت به خرید آنها اقدام می‌کنند.
اوراق قرضه اسلامی یا صکوک: همان طور که در بخش اوراق بدهی توضیح دادیم، دریافت سود یا بهره در دین اسلام، ربا محسوب می‌شود. به همین دلیل اوراق قرضه اسلامی یا صکوک ایجاد شده است تا با داشتن نرخ‌های بهره ثابت یا شناور، ربوی بودن اوراق قرضه را بر طرف نماید.
می‌توانید مقاله « اوراق بدهی چیست؟ » را نیز مطالعه کنید.
آشنایی با قراردادهای موجود در اوراق بهادار مشتقه
در قراردادهای مالی مبتنی بر اوراق بهادار مشتقه، دارایی پایه می‌تواند دارایی‌های مالی مانند سهام یا سایر اوراق بهادار، و یا کالای فیزیکی مانند طلا و زعفران باشد. اوراق بهادار مشتقه شامل قرارداد سلف، قرارداد آتی، قرارداد اختیار معامله و قراردادهای معاوضه می‌شود.
- قرارداد اختیار معامله: در این قرارداد، به فروشنده یا خریدار اختیارات خاصی داده می‌شود که بسته به نوع معامله می‌تواند متفاوت باشد. برای نمونه، در قرارداد اختیار خرید، خریدار اختیار خرید قرارداد براساس شرایط ذکر شده را دارد و فروشنده هم متعهد به اجرای قرارداد است.
- قرارداد آتی: در قراردادهای آتی، خریدار و فروشنده متعهد میشوند، کالای پایه قرارداد را در آینده با قیمت و میزان مشخص معامله کنند. این نوع قراردادها بیشتر در بازار بورس کالا وجود دارد.
- قرارداد سلف: در معاملات سلف، خریدار مبلغ خرید را در ابتدا پرداخت کرده ولی فروشنده ارزش یا کالا، آن را در آینده تحویل می‌دهد.
- قراردادهای معاوضه: در این نوع قراردادها، معامله یک دارایی و تعهد با دارایی یا تعهدی دیگر مورد توجه خواهد بود. البته این قرارداد در بازارهای مالی خیلی رسمی نیست و بیشتر در بازارهای خارج از بورس و غیررسمی مورد معامله قرار می‌گیرد.
برای مطالعه جزئیات بیشتر می‌توانید به مقاله « بازار مشتقه چیست؟ » مراجعه کنید.
اوراق بهادار ترکیبی چیست؟
نوع دیگری از اوراق بهادار نیز وجود دارد که با نام اوراق بهادار ترکیبی یا Hybrid Securities شناخته می‌شود و ترکیبی از اوراق سهام و اوراق بدهی با یکدیگر است. این اوراق به صورت همزمان برخی از مشخصه‌های اوراق سهام و اوراق بدهی را دارا است و شامل سه دسته گواهی سهام، اوراق قابل تبدیل و سهام ممتاز می‌شود.
- گواهی سهام: گواهی سهام اختیاری است که شرکت به سهامداران خود برای خرید سهام در بازه زمانی مشخص و با قیمت مشخص را می‌دهد.
- اوراق قابل تبدیل: اوراق قابل تبدیل، اوراق قرضه‌ای است که امکان تبدیل شده به سهام عادی شرکت صادرکننده را دارا است.
- سهام ممتاز: در سهام ممتاز اولویت دریافت پرداخت بهره، سود یا بازده سهام برای سهامداران وجود دارد. سهام ممتاز ابزاری محبوب برای سرمایه‌دارانی است که به دنبال کسب درآمد هستند. سهام ممتاز به نوعی اوراق با درآمد ثابت خوانده می‌شود.
کلام آخر
ورود و فعالیت در بازار بورس در عین حالی که می‌تواند بسیار جذاب باشد، پیچیده نیز است. برای یک سرمایه‌گذاری موفق علاوه بر داشتن سرمایه، دانش کافی نیز لازم است. کمک گرفتن از نهادهای معتبری همچون کارگزاری بانک مسکن در انجام معاملات، کسب آموزش و اطلاعات، دریافت اخبار و بهره‌مندی از خدمات می‌تواند یکی از قدم‌های موفقیت در بازار بورس باشد.
دیدگاه شما