سر و شانه یا مثلث؟

آشنایی با الگوهای کلاسیک و نحوه استفاده از آنها در بورس و ارزهای دیجیتال

شناخت الگوهای قیمتی یکی از اولین مفاهیمی است، که معامله گران فنی از همان ابتدای شروع به کار در بازار سهام و ارزهای دیجیتال با آن مأنوس می‌شوند. الگوهای کلاسیک تحلیل تکنیکال ، بخش مهمی از تحلیل تکنیکال کلاسیک هستند و معامله گرانی که با استفاده از نمودار به خرید و فروش سهام می‌پردازند، باید با این الگوها آشنایی داشته باشند.یکی از بارزترین ویژگی های ابزار تحلیل تکنیکال، قابلیت تکرارپذیری آنهاست، به گونه ای که به راحتی می‌توان در هر نمودار و هر تایم فریم، آنها را مشاهده نمود. الگوهای قیمتی می‌توانند به عنوان سیگنالی برای ورود، ابزار تایید و یا به منظور پیش بینی جهت و میزان تحرکات قیمتی بازار، مورد استفاده قرار گیرند. الگوهای کلاسیک تحلیل تکنیکال به ترتیب عبارتند از:

سر و شانه، پرچم، مثلث، دره، الماس، فنجون و دسته، مستطیل . تشخیص این الگوها در نمودار، کمک می‌کند تا بازار را بهتر درک کرده و نسبت به حرکات قیمت در آینده، ذهنیت داشته باشیم. به ‌طور کلی الگوهای قیمتی به دو دسته ادامه دهنده و بازگشتی تقسیم می‌شوند که الگوهای سر و شانه، سقف و کف دوقلو و سه‌قلو جزء بازگشتی ها و پرچم و مستطیل در دسته الگوهای ادامه دهنده قرار می گیرند. طبق بررسی های انجام‌شده از بین موارد مذکور، الگوی سر و شانه از منظر بسیاری از معامله گران، پرکاربردترین الگوی نموداری است. شناخت صحیح و درک سر و شانه یا مثلث؟ عمیق این الگوها، منجر به این می‌شود که در معامله‌گری به دید وسیع تری دست یابید، که همین توانایی می‌تواند مسبب رشد سرمایه و موفقیت در بلند مدت باشد.

الگوی سرشانه از الگوهای کلاسیک تحلیل تکنیکالی کلاسیک تحلیل تکنیکال

این الگو یکی از الگوهای برگشتی کلاسیک به حساب می آید، هنگامی که نمادی در مسیر صعودی قرار دارد، اگر این الگو تشکیل شود،‌ تغییر مسیر داده و به سمت پایین حرکت می‌کند. حالت برعکس آن به این صورت است که سهم در یک‌ روند نزولی قرار دارد و سپس الگوی برگشتی سرشانه تشکیل می‌شود و روند نزولی تغییر مسیر داده و به سمت بالا بر‌می‌گردد. برای تشکیل این الگو شرایطی وجود دارد که در ادامه به آنها اشاره می‌شود.

اجزای تشکیل دهنده الگوی سرشانه:

• سر (دارای بلندترین قله در الگو)
• شانه‌ها (دو شانه که ممکن است درصورتی که ایده آل باشند، اندازه یکسان داشته و می‌توانند هم سطح یا غیر هم سطح باشند.)
• خط گردن (خطی که دو نقطه‌ حاصل از به هم پیوستن یکسر و یک شانه را به هم می رساند و ملاک ما برای تشخیص دقیق الگو است.)

حال به بررسی الگو می‌پردازیم، این الگو در حالت ایده آل به شکل زیر است:

برای حالت نزولی نیز برعکس همین حالت صادق است. به مثال های زیر توجه کنید:

الگوی سرشانه صعودی:

الگوی سرشانه نزولی:

گاهی ممکن است بنا به دلایلی همچون حمایت های پیشین و سایر حمایت ها یا مقاومت ها هدف قیمتی الگو شما تکمیل نشود.

همانطور که پیشتر‌ برایتان توضیح دادیم، این الگو زمانی که بتواند از خط گردن با حجم معاملات بالا یا گپ معاملاتی یا به همراه یک کندل تو خالی این خط را رد کند و بتواند سه روز معاملاتی بالای آن معامله کند، به‌منزله شکست خط گردن تلقی خواهد شد؛ ولی این الگو در این سهم هیچ‌گاه محقق نشده، چرا که خط گردن با شرایطی که توضیح داده شد، شکسته نشده است!

سؤال : آیا در نمودار زیر ما یک الگوی سرشانه صعودی می بینیم؟

با توجه به شکل زیر دو نکته حائز اهمیت است، ابتدا اینکه روند قبل از الگو نزولی است، ولی بسیار کوچکتر از خود الگو است، نکته دوم این است که خط گردن‌ شکسته نشده است.

سقف دوقلو

این الگو نیز همانند الگوی سرشانه یک الگوی بازگشتی است، برای شناسایی این الگو کافی است الگوی همانند شکل زیر را در نمودارهای خود پیدا کنیم.

همانطور که مشاهده می‌کنید، در صورت وجود روند صعودی و ایجاد چنین الگویی، درصورتی که سهم از نقطه A به سمت پایین خارج شود و به بیان دیگر خط گردن را با حجم زیاد قطع کند، هدف قیمتی را به‌اندازه فاصله سقف الگو تا خط گردن خواهد داشت.

سقف سه قلو

این الگو نیز همانند الگوی سقف دوقلو یک الگوی برگشتی بوده و فقط به‌جای دوقلو به سه قلو تبدیل می‌شود و به بیان دیگر به‌جای «دو سقف یا کف» به «سه سقف یا کف» تبدیل می شود. این الگو برای حالت برعکس یعنی کف سه‌قلو نیز صادق است.

به مثال‌های‌ زیر توجه فرمایید:

الگوی پرچم(FLAG) از الگوهای کلاسیک تحلیل تکنیکال

این الگو، یکی از الگوهای ادامه دهنده در تحلیل تکنیکال است، یعنی سهم در مدار صعود وارد الگو پرچم شده و سپس با هدف مشخص قیمتی به حرکت خود ادامه می‌دهد.

مشابه الگوی پرچم در روندهای نزولی نیز وجود دارد.

این الگو بعضی مواقع باعث تغییر روند در یک سهم خواهد شد! زمانی که سهم وارد الگو شده و به صورت عکس از الگو خارج شود، باعث تغییر روند می‌شود. در تصویر زیر نمونه اصلی برای یک پرچم را مشاهده می‌کنید، درصورتی که از نقطه A خارج شود، به صورت ادامه دهنده و در صورتی‌که از نقطه B خارج شود به صورت بازگشتی عمل می‌کند.

همانطور که در تصاویر زیر مشاهده می‌کنید، در بازه تعیین شده پرچم های متوالی و ادامه دهنده تشکیل شده است.

نکات و اهداف قیمتی:

• الگوی پرچم از یک پرچم و دسته تشکیل‌ شده است
• در صورت شکست در ادامه روند به صورت الگوی ادامه دهنده و در غیر این صورت بازگشتی عمل می‌کند.
• هدف قیمتی اول به اندازه دسته پرچم و هدف قیمتی دوم به کانال شکل گرفته
• طول پرچم نباید از ۵۰ درصد دسته پرچم در حالت ایده آل تجاوز کند.
• این الگو بیشتر در رالی ها (صعودها و یا نزول های متوالی) رخ می‌دهد.

پرچم برگشتی

الگوی مثلث (Triangles) از الگوهای کلاسیک تحلیل تکنیکال

این الگو انواع مختلفی دارد، ولی به طور کلی اگر بتوانیم به‌صورت همگرا دو خط را رسم کنیم که تشکیل یک مثلث بدهد، جزء این الگو به حساب می‌آید. این الگو می‌تواند به صورت بازگشتی یا ادامه دهنده باشد.

اهداف قیمتی:

اهداف قیمتی در الگوی مثلث، به اندازه ضلع H در اشکال بالاست و به این صورت است که از هر طرف مثلث سهم خارج شود، به‌اندازه آن پیشروی خواهد کرد.

الگوی دره (Wedges)

این الگو همانند مثلث بوده با این تفاوت که به صورت یک کنج تشکیل می‌شود و قوانین آن مطابق با مثلث است.

الگوی الماس (Diamonds)

این الگو برگشتی بوده و اگر سهم در روند صعودی وارد این الگو شود، نزولی می‌شود و این الگو به‌صورت برعکس نیز صادق است.

الگوی فنجون و دسته (CUP)

این الگو برای ادامه روند در مسیر صعودی استفاده می‌شود، به نوعی که سهم وارد کاپ شده و اگر از آن خارج شود، به‌اندازه قعر الگو رشد خواهد کرد. این الگو می‌تواند به صورت ساده تشکیل شود و دسته نداشته باشد، ولی معمولاً یک دسته کوچک در قسمت راست الگو تشکیل می‌شود. با توجه به شکل زیر سهم در مسیر صعودی وارد الگو شده و بعد از تشکیل دسته در قسمت راست خود و گذر از محدوده خط گردن به مسیر خود ادامه داده است.

الگوی مستطیل

این الگو نیز بسته به خروج سهم می تواند صعودی یا نزولی باشد، به نوعی که طبق تصویر زیر سهم پس از عبور از محدوده مقاومتی توانسته به‌اندازه عرض مستطیل رشد کند.

الگوی قیمتی سر و شانه در تحلیل تکنیکال

ما در پارسیان بورس و در مقالات قبلی هفت الگوی کلاسیک در بازارهای سرمایه را معرفی کرده ایم. الگوی سر و شانه به دلیل استفاده زیاد کاربران از آن‌ها از اعتبار بالایی برخوردار هستند، این الگوها در بازار سرمایه به‌راحتی قابل‌تشخیص هستند. ولی لازمه آن شناخت درست و صحیح الگوها است.همچنین این الگوها در تایم فریم‌های(دوره‌های زمانی) مختلفی تشکیل می‌شوند. از بسیاری جهات، الگوهای قیمتی را می‌توان نوع پیچیده‌تری از خطوط روند به شمار آورد. مهم است که قبل از ادامه مبحث الگوهای قیمتی، ابتدا مفاهیمی مانند حمایت و مقاومت، خطوط روند و سایر مفاهیم ابتدایی تحلیل تکنیکال را یاد بگیرید. برای یادگیری مباحث یاد شده می توانید مقالات قبلی آموزش تحلیل تکنیکال که توسط آکادمی پارسیان بورس تهیه و گردآوری شده است را مطالعه کنید :

نکته مهم: یکی از بهترین شیوه‌های تحلیل تکنیکال که تحلیل‌های درستی ارائه می‌دهد و استفاده از آن توسط تمام تحلیل‌گران حرفه‌ای پیشنهاد می‌شود، پرایس اکشن است. به همین دلیل پیشنهاد می‌کنیم بعد از یادگیری تحلیل تکنیکال کلاسیک، با شرکت در دوره آموزش صفر تا صد پرایس اکشن، این سبک معامله‌گری را یاد بگیرید.

الگوی سرشانه

این الگو یکی از الگوهای برگشتی کلاسیک به‌حساب می‌آید، هنگامی‌که نمادی در مسیر صعودی قرار دارد، اگر این الگو تشکیل شود،‌ تغییر مسیر داده و به سمت پایین حرکت می‌کند (الگوی سر و شانه سقف) حالت برعکس آن به این صورت است که سهم در یک‌روند نزولی قرار دارد و سپس الگوی برگشتی سرشانه تشکیل می‌شود و روند نزولی تغییر مسیر داده و به سمت بالا بر‌می‌گردد (الگوی سر و شانه سقف) ، برای تشکیل این الگو شرایطی وجود دارد که در ادامه به آن‌ها اشاره می‌شود.

الگوی سر و شانه سقف

همانطور که از نام آن مشخص است، الگوی سر و شانه سقف از یک شانه چپ، یک سر، یک شانه راست و یک خط گردن تشکیل می‌گردد. سایر فاکتورهای دخیل در الگو شامل حجم معاملات، شکست خطوط، هدف قیمتی و تغییر نقش حمایت به مقاومت هستند. در ادامه به هر بخش بطور جداگانه می‌پردازیم.

شناسایی الگوی سر و شانه سقف

• روند قبلی : قبل از تشکیل یک الگوی معتبر سر و شانه سقف، وجود یک روند صعودی لازم است. به عبارت دیگر اگر روند صعودی وجود نداشته باشد، عملا نباید به دنبال تشخیص الگوی سر و شانه سقف بود. (هر الگوی بازگشتی دیگر نیز چنین است و می‌بایست قبل از آن یک روند تشکیل شده باشد، وجود الگویی بازگشتی بدون وجود روند بی‌معناست)
• شانه چپ: روند صعودی است و شانه چپ در بالاترین نقطه‌ روند تشکیل می‌شود. بعد از تشکیل این سقف، یک نزول رخ می‌دهد تا شانه چپ کاملا شکل بگیرد. کف تشکیل شده پس از شانه چپ معمولا بالای خط روند صعودی است و چنین به نظر می‌رسد که روند صعودی ادامه دارد.
• سر : از کف شانه چپ افزایش قیمت شروع می‌شود، از قله قبلی نیز عبور می‌کند و سر را تشکیل می‌دهد. بعد از این سقف، کف دوم نیز شکل می‌گیرد که نقطه دوم خط گردن است. این کف معمولا خط روند را می‌شکند و اخطار پایان روند را صادر می‌گردد.
• شانه راست: بعد از تشکیل نقطه دوم خط گردن، قیمت مجددا به سمت بالا حرکت می‌کند ولی نمی‌تواند به سقف قبلی برسد و کمی پایین‌تر (نزدیک به سقف شانه چپ) قله دیگری شکل می‌دهد که در این الگو به شانه راست معروف است.
• خط گردن: خط گردن از وصل کردن دو نقطه پایینی ۱ و ۲ شکل می‌گیرد. نقطه ۱ نشانگر نقطه پایین شانه چپ و آغازگر سر، و نقطه ۲ نیز نشان‌دهنده پایان سر و شروع شانه راست است.
• حجم معاملات : در حین تشکیل الگوی سروشانه سقف، حجم معاملات نقش مهمی در تایید این الگو بازی می‌کنند. حجم معاملات را می‌توان از طریق یک اندیکاتور (مثلا Chaikin Money Flow یا OBV) یا به سادگی با بررسی سطوح حجم بررسی نمود. در حالت ایده‌آل ( و نه همیشه ) حجم معاملات در طول تشکیل شانه چپ باید بیشتر از زمانی باشد که “سر” تشکیل می‌شود. کاهش حجم در زمان تشکیل سر که به عنوان یک سقف جدید است، یک اخطار برای شکست روند به شمار می‌روند. اخطار بعدی زمانی صادر می‌شود که حجم معاملات در زمان کاهش قیمت از “سر” افزایش می‌یابد.

هدف و شکست الگوی سر و شانه

• شکست خط گردن : تا زمانی که حمایت خط گردن شکسته نشده است، الگوی سر و شانه سقف هنوز کاملا نشده و روند نیز به نزولی تبدیل نشده است. در حالت ایده‌آل شکست خط گردن باید بصورتی قاطعانه (با حجمی زیاد) رخ دهد.
• تبدیل حمایت به مقاومت : وقتی حمایت شکسته می‌شود، معمولا به خط مقاومت تبدیل می‌گردد. گاهی اوقات قیمت به حمایت شکسته شده بر می‌گردد (پولبک می‌زند) و یک شانس فروش به معامله‌گران می‌دهد تا از بازار خارج شوند.
• هدف قیمت :پس از شکست حمایت خط گردن، میزان کاهش قیمت از طریق محاسبه فاصله بین خط گردن و سقف سر بدست می‌آید. این فاصله از زیر خط گردن تا پایین محاسبه می‌شود تا هدف قیمت مشخص گردد. هر هدف قیمتی را می‌بایست یک قیمت تخمین‌زده شده دانست و باید موارد دیگر را نیز برای تشخیص تارگت در نظر داشت. سایر فاکتورهای دخیل در هدف قیمتی را می‌توان شامل سطح حمایت قبلی، فیبوناچی اصلاحی و میانگین متحرک بلندمدت دانست.

نکات مهم در الگوی سر و شانه سقف

• ترجیح این است که دو شانه بصورت متقارن باشند و نزول قیمت از شانه راست، شکست خط گردن را در پی داشته باشد
• بسته به رابطه بین دو نقطه پایین، خط گردن می‌تواند شیب نزولی یا صعودی داشته باشد یا اینکه کاملا افقی شود. شیب خط گردن روی درجه نزولی بودن الگوی سر و شانه سقف اثر می‌گذارد؛ یک خط گردن با شیب نزولی، نشان‌دهنده الگویی نزولی‌تر است.
• گاهی اوقات بیش از ۲ نقطه پایین را می‌توان در خط گردن رسم شده مشاهده کرد.
• همچنین تایید دیگر این الگو زمانی است که افزایش حجم معاملات را در زمان کاهش قیمت از سقف شانه سمت راست، شاهد باشیم.
• الگوی سر و شانه سقف یکی از متداول‌ترین الگوهای بازگشتی است که شکل می‌گیرند. مهم است که به یاد داشته باشید این الگو بعد از یک روند صعودی تشکیل می‌شود و اگر الگو تایید شود یک نزول بزرگ در انتظار قیمت خواهد بود.

الگوی سر و شانه کف

الگوی سر و شانه کف با الگوی سروشانه سقف شباهت‌های زیادی دارد اما این الگو برای معتبر بودن، به مقدار زیادی روی حجم معاملات وابسته است. به عنوان یک الگوی بزرگ بازگشتی، سر و شانه کف بعد از یک روند نزولی شکل می‌گیرد و باعث تغییر روند به صعودی می‌شود. الگو شامل سه کف یا دره است و دره وسطی (سر) عمیق‌ترین دره و دو دره کناری آن که به عنوان دره (شانه) سمت راست و شانه سمت چپ نامیده می‌شوند عمق کمتری دارند.
در حالت ایده‌آل دو شانه یا دو دره در این الگو در ارتقاع و عرض یکسان هستند. با اتصال برخوردهایی که به عنوان سطح یا محدوده مقاومت‌اند خط گردن شکل می‌گیرد.

حرکات قیمت در الگوهای سر و شانه سقف و سر و شانه کف تقریبا شبیه هم ولی بالعکس هستند. نقش قیمت در الگوی سر و شانه کف، تفاوت این دو الگوست. گرچه افزایش حجم در زمان شکست خط گردن در “الگوی سر و شانه سقف” نشانه‌ای قوی برای تایید الگوست ولی در الگوی سر و شانه کف، این مورد برای تایید الگو کاملا لازم و حیاتی است.

شناسایی الگوی سر و شانه کف

در ادامه به بخش‌های مختلف الگوی سر و شانه کف بطور جداگانه می‌پردازیم و سپس در یک مثال این الگو را نشان می‌دهیم.

• روند قبلی : مانند همه روندهای بازگشتی، برای بودن یک الگوی سر و شانه کف، ابتدا باید روندی نزولی وجود داشته باشد. بدون یک روند نزولی قبلی، نباید انتظار تشکیل یک الگوی معتبر سر و شانه کف را داشت.
• شانه چپ : در حین روند نزولی، شانه سمت چپ یک دره شکل می‌دهد که یک کف پایین در روند محسوب می‌شود و به نظر می‌رسد روند نزولی بدون مشکل در حال ادامه است. بعد از تشکیل این دره، یک افزایش قیمت، شانه چپ را کامل می‌کند.
• سر : از نقطه بالایی و مقاومت شانه چپ، یک نزول رخ می‌دهد و تا پایین‌تر از کف قبلی نیز ادامه می‌یابد؛ این نقطه پایین‌ترین نقطه الگو و به عنوان سر وارونه‌ی الگو است. بعد از تشکیل این کف، یک افزایش قیمت متعاقبا نقطه دوم خط گردن را شکل می‌دهد و سر کامل می‌شود. در اینجا گاهی اوقات خط روند نزولی شکسته می‌شود و ادامه‌دار بودن روند نزولی زیر سوال می‌رود.
• شانه راست : قیمت از نقطه‌ بالایی سر (خط گردن) شروع به نزول و تشکیل شانه راست می‌کند. این کف همیشه بالاتر از کفی است که سر تشکیل داده و معمولا با کف شانه چپ در خطی افقی قرار می‌گیرد. گرچه ترجیح این است که خط گردن افقی باشد، گاهی شانه‌ها می‌توانند پایین‌تر، بالاتر یا پهن‌تر و نازک‌تر باشند. پس از اینکه قیمت از کف شانه راست حرکت کرده و خط گردن (مقاومت) را به سمت بالا قطع می‌کند، الگوی سروشانه کف تکمیل می‌گردد.
• خط گردن : این خط از وصل کردن دو نقطه‌ی ۱ و ۲ بالای این الگو نشان مشخص می‌شود. نقطه ۱ در واقع انتهای شانه چپ و شروع سر، و نقطه ۲ پایان سر و شروع شانه راست است. بسته به رابطه بین این ۲ نقطه بالایی، خط گردن می‌تواند افقی یا دارای شیب نزولی و یا صعودی باشد. شیب خط گردن، مشخص کننده میزان صعودی بودن الگوست: یک خط گردن با شیب صعودی، الگوی صعودی قوی‌تری نسبت به خط گردن صاف یا نزولی است.
• حجم معاملات : در الگوی سر و شانه کف، حجم معاملات نقش بسیار مهمی را ایفا می‌کند. بدون وجود حجم مناسب، به شکست خطوط همواره با تردید نگاه می‌شود. حجم می‌تواند توسط اندیکاتورهایی مانند OBV و یا Chaikin Money Flow یا با مشاهده سطوح حجم مورد بررسی قرار گیرد.

هدف و شکست الگوی سر و شانه

• شکست خط گردن : الگوی سروشانه کف تا زمانی که خط گردن شکسته نشود و روند نزولی کاملا نقض نشود تایید نمی‌شود. همانطور که گفته شد، زمانی الگو مورد تایید است که مقاومت خط گردن همراه با حجم بالای معاملات شکسته شود.
• تبدیل مقاومت به حمایت : پس از اینکه مقاومت خط گردن شکسته شد، اغلب اوقات به حمایت تبدیل می‌شود و گاهی قیمت یک پولبک به خط گردن می‌زند، در این هنگام یک فرصت خرید دیگر فراهم شده است و می‌توان از آن استفاده کرد.
• هدف قیمتی : بعد از شکست خط گردن که به عنوان مقاومت عمل می‌کند، هدف قیمتی آینده معادل فاصله بین کف سر و خط گردن خواهد بود. این فاصله از خط گردن شکسته شده به سمت بالا به قیمت اضافه می‌شود و هدف قیمتی بدست می‌آید.

نکات مهم در الگوی سر و شانه کف

• حجم معاملات در زمان تشکیل نصف اول الگو از اهمیت کمتری نسبت به نصف دوم برخوردار است. در زمان افت قیمت برای تشکیل شانه چپ، حجم معاملات و همچنین فشار فروش معمولا زیاد است. فشار فروش حتی می‌تواند زمانی که قیمت در حال نزول است تا کف سر را تشکیل دهد بسیار زیاد باشد. بعد از کف سر، الگوهای بعدی حجم باید مشاهده شود تا افزایش حجم آتی در آینده را مشاهده کرد.
• بعد از کف سر، می‌بایست شاهد افزایش در حجم معاملات باشید. بعد از اینکه نقطه دوم خط گردن تشکیل شد، خط نزولی تشکیل دهنده شانه راست، می‌بایست با حجم کم همراه باشد.
• در پولبک که به خط گردن زده می‌شود، اندیکاتورهایی مانند CMF و OBV باید قدرتمند باقی بمانند.
• مهمترین لحظه برای حجم معاملات زمانی است که قیمت از کف شانه راست به سمت خط گردن حرکت می‌کند تا آنرا بشکند.
• برای یک شکست معتبر لازم است قیمت در حین حرکت به سمت خط گردن با حجم زیاد بوده و شکست خط با قدرت صورت بگیرد.

سروشانه‌های کف مانند سروشانه سقف از الگوهایی هستند که در بازار به تعداد زیاد دیده می‌شوند.

در نظر داشته باشید که فقط بعد از یک روند نزولی این الگو شکل می‌گیرد و وقتی تکمیل شود یک تغییر بزرگ در روند در پی دارد.

“گاهی ممکن است بنا به دلایلی همچون حمایت‌های پیشین و سایر حمایت‌ها یا مقاومت‌ها هدف قیمتی الگو شما تکمیل نشود”

این الگو زمانی که بتواند از خط گردن با حجم معاملات بالا یا گپ معاملاتی یا به همراه یک کندل تو خالی این خط را رد کند و بتواند سه روز معاملاتی بالای آن معامله کند، به‌منزله شکست خط گردن تلقی خواهد شد.

ولی این الگو در این سهم هیچ‌گاه محقق نشده، چراکه خط گردن با شرایطی که توضیح داده شد، شکسته نشده است! ( به دو عکس زیر دقت کنید )

سؤال: آیا در نمودار زیر ما یک الگوی سرشانه صعودی می‌بینیم؟

با توجه به شکل بالا دو نکته حائز اهمیت است، ابتدا اینکه روند قبل از الگو نزولی است، ولی بسیار کوچک‌تر از خود الگو است، نکته دوم این است که خط گردن‌شکسته نشده است

الگوی سر و شانه در تحلیل تکنیکال

برای تحلیل سهام در بازار سر و شانه یا مثلث؟ سرمایه، ابزارهای متفاوتی وجود دارد که هرکدام کارایی خاص خود را در تعیین موقعیت سهام و انتقال داده‌های مؤثر به تحلیلگران دارد. به طور معمول د ر تحلیل تکنیکال باید از ابزارهای تکنیکالی و الگوهای مهم بهره برد تا با بررسی و ارزیابی نمودار سهم، بتوان تحلیل دقیق و مناسبی نسبت به وضعیت انواع سهام داشت. در بین الگوهای تحلیل تکنیکال، الگوی سر و شانه بسیار مورد توجه تحلیلگران بازار قرار می‌گیرد. مشاهده این الگو در نمودار، از جهات مختلفی حائز اهمیت می‌باشد. الگوی سر و شانه دارای ویژگی‌های خاصی است که در این مقاله قصد داریم تا به بررسی آن بپردازیم و مطالبی که در ادامه شرح خواهیم داد:

الگوی سر و شانه چیست و چه کاربردی دارد؟

الگوی سر و شانه کف و سقف

الگوی سر و شانه ادامه دهنده

آموزش رسم الگوی سر و شانه

نحوه انجام معامله با الگوی سر و شانه

فیلتر الگوی سر و شانه

الگوی سر و شانه چیست و چه کاربردی دارد؟

الگوی سر و شانه که ج زو معتبرترین الگوهای تکنیکالی است، از الگوهای بازگشتی محسوب می‌شود. همان‌طور که از نام این الگو پیداست، دارای سه قله می‌باشد که قله وسطی شبیه سر و دو قله کناری، شبیه شانه‌های انسان به نظر می‌رسند. قله وسط باید بلندتر از دو قله کناری باشد و به نوعی سر و شانه‌های انسان را تشکیل دهد. زمانی که این الگو تشکیل شود، باید منتظر تغییر روند از صعودی به نزولی یا از نزولی به صعودی باشید.

الگوی سر و شانه دارای کاربردهای ویژه‌ای است که برای اغلب تحلیلگران و معامله‌گران بازار، از اهمیت بالایی برخوردار است. وقتی شانه اول و سپس سر، در الگو شکل می‌گیرد، احتمالاً میزان فروشندگان بالاتر می‌رود و استراتژی معاملاتی به سیو سود می‌انجامد. تشکیل خط گردن بعد از عبور از سر الگو، می‌تواند نقطه حمایتی خوبی به حساب بیاید که در آن ناحیه معمولاً میزان خریداران افزایش پیدا می‌کند. بنابراین تعیین نقاط ورود و خروج، ناحیه‌های حمایتی و مقاومتی، تخمین قدرت فروشندگان و خریداران، در الگوی سر و شانه از کاربردهای اساسی این الگو محسوب می‌شوند. همچنین تعیین نقاط حد ضرر و حد سود، در استفاده از الگوی سر و شانه بسیار مهم هستند.

انواع الگوی سر و شانه

شکل‌گیری الگوی سر و شانه می‌تواند در سقف قیمت و یا کف قیمتی اتفاق بیفتد. زمانی‌که قبل از تشکیل الگوی سر و شانه، با روند صعودی مواجه شوید، در ادامه الگوی سر و شانه سقف تشکیل می‌شود و بالعکس، زمانی که قبل از تشکیل الگو، با روند نزولی مواجه شوید، به الگوی سر و شانه کف خواهید رسید که در ادامه به شرح ساختار آنها می‌پردازیم.

الگوی سر و شانه کف یا الگوی سر و شانه معکوس

الگوی سر و شانه کف در انتهای یک روند نزولی تشکیل می‌شود و بعد از تکمیل الگو، شاهد یک روند صعودی قدرتمند خواهید بود. همان‌طور که ملاحظه می‌شود، سر در الگو به پایین‌ترین سطح می‌رسد و شانه‌ها بالاتر از سر، قرار گرفته‌اند. با توجه‌ به این شرایط، الگوی سر و شانه صعودی در انتها روند نزولی شکل می‌گیرد و بعد از اتمام الگو، روند صعودی تشکیل خواهد شد، بنابراین بهترین زمان ورود در این الگو، هنگامی است که الگو در حال تشکیل سر، در کف قیمتی می‌باشد. چرا که بعد از اتمام آن می‌توان پیش‌بینی روند صعودی در سهم را داشت.

الگوی سر و شانه سقف

الگوی سر و شانه سقف در انتهای یک روند صعودی تشکیل می‌شود و بعد از تکمیل الگو، شاهد یک روند نزولی قدرتمند هستید. به همین علت الگوی سر و شانه نزولی تشکیل می‌شود. سر در الگوی سرو شانه سقف، در بالاترین سطح قرار می‌گیرد و دو شانه کناری پایین‌تر از آن قرار می‌گیرند، بنابراین بهترین زمان برای ورود در خط گردن و نقاط حمایتی مشخص شده می‌باشد و بهترین زمان خروج در زمان شکل‌گیری سر، خواهد بود. هر چه به انتهای الگو نزدیک‌تر می‌شویم، می‌بایست منتظر تشکیل روند نزولی در ادامه باشیم پس بهتر است قبل از شکل‌گیری روند نزولی، از سهم خارج شوید.

الگوی سر و شانه ادامه‌دهنده

الگوی سر و شانه به طور معمول جزو الگوهای نمودار معکوس روند در نظر گرفته می‌شود. همچنین الگوی سر و شانه نیز می‌تواند به عنوان یک الگوی ادامه‌دهنده عمل کند. الگوی سر و شانه ادامه دهنده به صورت طبیعی شباهت زیادی به الگوی سر و شانه معمولی دارد اما دارای چند تفاوت می‌باشد:

• الگوی سر و شانه ادامه دهنده پس از رشد شارپ یا افت شدید، تشکیل می‌شود. وقتی از منظر گسترده‌ای به آن نگاه می‌شود، بیشتر شبیه یک الگوی تلفیقی و ادامه‌دار دیده می‌شود تا صرفاً یک الگوی معکوس.
• در الگوی سر و شانه ادامه دهنده، نمودار بیشتر شبیه به الگوی مستطیل است.
• اگر این الگو در روند صعودی اتفاق بیفتد، پایین‌ترین سطح الگو، یعنی کف میانی، نسبت به دو کف کناری، عمیق‌تر می‌باشد. اگر این الگو در روند نزولی اتفاق بیفتد، بالاترین سطح الگو یعنی قله میانی، نسبت به دو قله کناری با ارتفاع بیشتری نمایان می‌شود.

آموزش رسم الگوی سر و شانه

به منظور رسم الگوی سر و شانه می‌بایست از پلتفرم معاملاتی اقتصاد بیدار استفاده کرده و مراحل زیر را طی کنید.

1. قسمت رسم خط را انتخاب می‌کنیم.
2. با انتخاب گزینه رسم خط، شروع به رسم خطوط الگوی سر و شانه می‌نماییم.

با بالا و پایین کردن نشانگر، می‌توان به‌راحتی الگوی موردنظر را مطابق شکل زیر ترسیم کرد. هرکدام از این خط ها را به‌عنوان نوسانات و حرکات قیمتی در نظر می‌گیریم.

باید توجه کرد که در ترسیم الگوی سر و شانه، دو شانه کناری در یک سطح قرار دارند. در واقع الگوی ایده‌آل، الگویی است که این دو شانه هم تراز باشند.

خط گردن، باید در بین کف‌های پایین قرار بگیرد که از لحاظ ظاهری، دقیقاً در موقعیت گردن انسان واقع شده است. خط گردن می‌تواند به‌عنوان یک معیار مهم برای ارزیابی و تشخیص روند بعدی نمودار، در نظر گرفته شود. هنگامی که قیمت، خط گردن را به سمت پایین بشکند، سیگنال روند جدید نزولی ایجاد می‌شود که معمولاً معامله‌گران در این نقاط اقدام به خروج از سهم می‌کنند. در مقابل زمانی‌که در الگوی سر و شانه کف، قیمت، خط گردن را به سمت بالا رد می‌کند و پس از آن سیگنال روند نزولی صادر می‌گردد که معامله‌گران معمولاً در این نقاط اقدام به ورود می‌کنند.

نحوه انجام معامله با الگوی سر و شانه

همان‌طور که در قسمت‌های قبلی اشاره کردیم، در صورت تشکیل الگوی سر و شانه در نمودار، شاهد تغییر روند خواهیم شد. به این معنی خواهد بود که در صورت تشکیل الگوی سر و شانه سقف قبل از افت قیمت از قله الگو، اقدام به فروش سهم کنید و در تشکیل الگوی سر و شانه کف، قبل از عبور از خط گردن به سمت بالا، اقدام به خرید سهام نمایید. همچنین به منظور هدف‌گذاری با استفاده از الگوی سر و شانه، به فاصله خط گردن تا سر الگو، توجه کنید.به این صورت در الگوی سر و شانه سقف، امکان دارد قیمت سهام بعد از شکل‌گیری روند نزولی، به میزان خط گردن تا راس الگو، افت قیمت داشته باش. در مقابل، پس از شکل‌‌گیری روند صعودی در الگوی سر و شانه کف، قیمت سهام، به اندازه خط گردن تا سر الگو، افزایش قیمت داشته باشد که هدف اول نمودار در روند جدید محسوب می‌شود. در تصویر زیر، الگوی سر و شانه را در نماد یکرمان مشاهده می‌کنید.

در انجام معامله با الگوی سر و شانه، نقاط حمایتی و مقاومتی اهمیت بسیاری دارند. در الگوی سر و شانه سقف، خط گردن به‌عنوان حمایت مهم سهم در نظر گرفته می‌شود که در صورت شکست آن، سیگنال فروش صادر می‌گردد. همچنین در الگوی سر و شانه کف، خط گردن به‌عنوان نقطه مقاومتی محسوب می‌شود که در صورت عبور از این خط، سیگنال خرید صادر می‌گردد.

استراتژی دیگری وجود دارد که نسبت به حرکت شانه‌ها و سر الگو معامله کنید. به این صورت که قبل از تشکیل شانه، در نقطه پایینی، ورود و در نقطه شانه، خروج را انتخاب نمایید و در ادامه دوباره در نزدیکی خط گردن اقدام به خرید و در راس الگو اقدام به فروش کنید.

در تصویر زیر، الگوی سر و شانه معکوس را در نماد حریل مشاهده می‌کنید.

فیلتر الگوی سر و شانه

فیلترنویسی در بورس این امکان را فراهم می‌کند تا سهم‌هایی که در یک بازه زمانی، درگیر الگوهای تکنیکالی هستند را شناسایی کنید و بر اساس آنها، اقدام به خرید یا فروش سهم نمایید. استفاده از فیلترنویسی و بررسی اندیکاتور در پلتفرم معاملاتی، باعث می‌شود تا زمانی که سهم درگیر الگوی سر و شانه می‌شود یا ویژگی‌های آن را دارد، به‌عنوان یک هشدار یا یک سیگنال، آن را معرفی کند. بنابراین بدون نیاز به بررسی مداوم نمودار و تلاش زیاد برای شناسایی الگو، این امکان برای معامله‌‌گران و تحلیلگران بازار فراهم می‌شود.

جمع‌بندی

الگوی سر و شانه یکی از معتبرترین الگوهای بازگشتی است که در صورت مشاهده در نمودار سهام، می‌بایست انتظار تغییر روند در نمودار را داشت. بررسی دقیق و شناخت این الگو در نمودار کمک می‌کند تا نسبت به انجام معاملات خود، آگاهانه‌تر و منطقی‌تر رفتار کرد و استراتژی مناسبی برای معامله اتخاذ نمایید. از همین رو، در این مقاله به بررسی ساختار و ویژگی الگوی سر و شانه پرداختیم و تا حدی نحوه انجام معامله توسط این الگو را شرح دادیم. کسب مهارت و افزایش دانش در حوزه تحلیل تکنیکال و الگوهای آن از اهمیت بالایی برخوردار است، به همین منظور می‌توانید مقالات آموزشی سایت کارگزاری اقتصاد بیدار را مطالعه بفرمایید.

شرح الگوهای قیمتی در تحلیل تکنیکال و شناسایی آنها

چه در بازار سهام معامله می‌کنید، چه در بازار ارزهای بین‌المللی و چه در بازار ارزهای دیجیتال ، تحلیل تکنیکال یکی از روشی‌هایی است که می‌تواند برای تشخیص زمان خرید و فروش به شما کمک کند.

برخی از افراد در شروع ترید کردن نمی‌دانند چطور موقعیت مناسب برای ترید را پیدا کنند. در این مطلب روش ساده‌سازی فرایند ترید و یافتن موقعیت معاملاتی شرح داده شده است.

تحلیل تکنیکال اصول و قواعد خاصی دارد، یکی از کاربردی‌ترین اصول تحلیل تکنیکال، الگوهای قیمتی است.

در تحلیل تکنیکال، تغییر روند از نزولی به صعودی، اغلب توسط الگوهای قیمت تشخیص داده می‌شود.

الگوهای قیمت در تحلیل تکنیکال دو نوع هستند:

• الگوهای بازگشتی (reversal patterns)
• الگوهای ادامه‌دهنده (continuation patterns)

الگوی ادامه‌دهنده زمانی شکل می‌گیرد که روند در مسیر قبلی خود حرکت می‌کند و صرفا یک وقفه کوتاه‌مدت در روند ایجاد سر و شانه یا مثلث؟ شده است. در واقع الگوی ادامه‌دهنده، نشان‌دهنده درنگ موقت در یک روند است.

وقتی یک الگوی بازگشتی قیمت شکل می‌گیرد، نشان می‌دهد تغییر در روند در راه است، آن الگو را یک الگوی بازگشتی (به انگلیسی reversal pattern) می‌دانند.

الگوهای قیمت در تحلیل تکنیکال، نقش مهمی دارند، به همین دلیل تصمیم گرفتیم برای آشنایی بیشتر کاربران گرامی بورسینس، این الگوها را در یک مطلب شرح دهیم.

اما قبل از پرداختن به الگوها، مقداری پیش‌زمینه نیاز است.

خط روند در تحلیل تکنیکال

از آنجایی که الگوهای قیمت با استفاده از یک سری خط و منحنی شناسایی می‌شوند، قصد داریم به مفهوم خط روند نیز اشاره‌ای داشته باشیم.

خطوط روند به تحلیلگران تکنیکال کمک می‌کنند حمایت و مقاومت قیمت را روی نمودار بدست آورند. خطوط روند، خط‌های مستقیمی هستند که روی نمودار با اتصال سقف‌ها (مقاومت‌ها) یا کف‌ها (حمایت‌ها) کشیده می‌شوند.

خط روندی که دارای شیب رو به بالاست، یک خط روند صعودی است و زمانی شکل می‌گیرد که در نمودار قیمت، سقف‌ها و کف‌های بالاتر از قبل ایجاد می‌شود. خط روند صعودی با اتصال کف‌هایی که هر کدام بالاتر از کف قبلی است کشیده می‌شود.

برعکس، خط روندی که شیب رو به پایین دارد، خط روند نزولی است و زمانی شکل می‌گیرد که قیمت، سقف‌ها و کف‌های پایین‌تر از قبل را تجربه می‌کند.

خط روندها به شیوه‌های متفاوتی کشیده می‌شوند. در نمودار شمعی و همینطور نمودارهای میله‌ای برخی معتقدند سایه‌های بالای هر میله یا شمع باید در کشیدن خط روند در نظر گرفته شود.

با این حال بهتر است صرفا بدنه شمع در نمودار شمعی برای اتصال نقاط به کار گرفته شود زیرا بخش بزرگی از تحرکات قیمت در بدنه شمع وجود داشته و نیازی به وارد کردن سایه‌های بالا و پایین شمع نیست.

در یک نمودار روزانه، تحلیلگران معمولا از قیمت‌ بسته شدن اوراق بهادار برای رسم خط روند استفاده می‌کنند، زیرا این قیمت نشان‌دهنده تمایل سرمایه‌گذاران و معامله‌گران به نگهداری یا عدم نگهداری موقعیت معاملاتی در زمان‌های خاص است.

خطوط روندی که دارای سه خط اتصال و بیشتر هستند، معمولا اعتبار و اطمینان بالاتری نسبت به زمانی دارند که خط روند صرفا با اتصال دو نقطه ترسیم می‌شود.

• روندهای صعودی زمانی شکل می‌گیرند که قیمت سقف‌ها و کف‌های بالاتری ایجاد می‌کند. در روندهای صعودی حداقل دو کف به هم وصل می‌شوند و این خط سطوح حمایت را نشان‌ می‌دهد.
• روندهای نزولی زمانی شکل می‌گیرند که قیمت سقف‌ها و کف‌های پایین‌تری ایجاد می‌کند. در روندهای نزولی حداقل دو سقف به هم وصل می‌شوند و این خط سطوح مقاومت را نشان‌ می‌دهد.
• بازارهای بدون روند (که برخی با نام روند خنثی از آن یاد می‌کنند)، زمانی رخ می‌دهد که قیمت در یک محدوده رنج بین یک قیمت بالا و یک قیمت پایین‌تر در بین دو خط افقی موازی نوسان می‌کند.

حال که مفهوم خط روند را درک کردید، به ادامه شرح الگوهای قیمت می‌پردازیم.

الگوهای ادامه‌دهنده در تحلیل تکنیکال

الگوی قیمتی که یک وقفه موقت در یک روند ایجاد می‌کند الگوی ادامه دهنده نام دارند. به عبارت دیگر، گاهی در یک روند، در میانه راه به مدت محدود، یک الگو شکل می‌گیرد و قیمت بطور موقت در این الگو نوسان می‌کند و سپس به حرکت خود طبق روند ادامه می‌دهد.

این الگو را به عنوان محدوده‌ای که بازیگران بازار، در آن محدوده نفس خود را برای ادامه روند تازه می‌کنند می‌دانند.

نکته مهم اینجاست، وقتی الگوی ادامه دهنده در حال شکل‌گیری است و کامل نشده، نمی‌توان گفت که روند ادامه می‌یابد یا برگشت قیمت اتفاق می‌افتد.

به همین دلیل باید به خطوط روندی که برای رسم الگوهای قیمت کشیده شده توجه زیادی شود و ببینیم آیا قیمت از محدوده‌ای که به نظر می‌رسد الگوی ادامه‌دار است به پایین رشد می‌کند یا بالا.

در تحلیل تکنیکال معمولا توصیه می‌شود روند را ادامه‌دار بدانیم مگر اینکه بازگشت روند تایید شود (روند ادامه‌دار است مگر اینکه خلاف آن ثابت شود).

بطور کلی، هرچقدر زمان طولانی‌تر برای تکمیل یک الگوی قیمت صرف شود و هر چقدر تحرکات قیمت در الگو بزرگتر باشد، حرکت بعدی قیمت در خارج از محدوده الگوی ادامه‌دار نیز شدیدتر خواهد بود (چه روند صعودی باشد چه نزولی).

شناخته‌شده‌ترین الگوهای ادامه‌دهنده:

• الگوی پرچم سه‌گوش (Pennant)
• الگوی پرچم‌ (Flag)
• الگوی کنج (به انگلیسی Wedge)
• الگوی مثلث

الگوی پرچم سه‌گوش در تحلیل تکنیکال

پرچم سه‌گوش با رسم دو خط روند که در نهایت به هم می‌رسند تشکیل می‌شود.

یک ویژگی اصلی پرچم سه‌گوش، این است که یکی از خطوط روند نزولی و دیگر صعودی است.

تصویر زیر نمونه یک الگوی پرچم سه‌گوش را نشان می‌دهد.

اغلب اوقات، حجم معاملات در حین شکل‌گیری این الگو کاهش می‌یابد و در زمان خروج قیمت از الگو، حجم معاملات افزایش پیدا می‌کند.

توجه داشته باشید که الگوی پرچم را با الگوی مثلث متقارن اشتباه نگیرید، هر پرچم باید دارای پایه باشد و در مورد الگوی پرچم سه گوش نیز همین موضوع صدق می‌کند. در تصویر فوق مشاهده می‌کنید سر و شانه یا مثلث؟ که یک موج صعودی قبل از پرچم وجود داشته که معادل پایه پرچم است.

الگوی پرچم در تحلیل تکنیکال

این الگو از دو خط روند موازی تشکیل شده که گاهی شیب نزولی و گاهی شیب صعودی دارند و گاهی نیز افقی هستند.

بطور کلی الگوی پرچم که دارای شیب صعودی است نشان‌دهنده وقفه در یک روند نزولی است.

بالعکس، پرچمی که شیب نزولی دارد، نشان‌دهنده وقفه در یک روند صعودی است.

معمولا شکل‌گیری پرچم با کاهش حجم معاملات همراه می‌شود و با خارج شدن قیمت از الگو، حجم مجدد به حالت قبل از الگو بر می‌گردد.

الگوی کنج (شکل گوِه) در تحلیل تکنیکال

الگوی کنج شبیه الگوی پرچم سه‌گوش است و از دو خط روند همگرا تشکیل شده است. با این حال، ویژگی اصلی الگوی کنج این است که هر دو خط روند در یک مسیر هستند، یا صعودی یا نزولی.

بنابراین اگر یکی از خطوط روند صعودی باشند و یکی دیگر نزولی، نمی‌توان آن را الگوی کنج دانست.

یک الگوی کنج با شیب نزولی، نشان‌دهنده یک وقفه در روند صعودی است.

الگوی کنج با شیب صعودی، نشان‌دهنده وقفه در یک روند صعودی است.

پس از خارج شدن قیمت از این الگو، قیمت به روند گذشته خود ادامه می‌دهند. مانند الگوی پرچم و پرچم سه‌گوش، قیمت در حین شکل‌گیری این الگو کاهش می‌یابد و زمانی که قیمت از محدوده الگو خارج می‌شود حجم معاملات بالا می‌رود.

الگوی مثلت در تحلیل تکنیکال

الگوهای مثلت از متداول‌ترین الگوها در تحلیل تکنیکال هستند، زیرا به دفعات در نمودارهای مختلف شکل می‌گیرند.

سه الگوی متداول مثلت شامل مثلث متقارن، مثلث صعودی و مثلث نزولی است.

شکل‌گیری این الگوهای قیمت، می‌تواند از چند هفته تا چندماه طول بکشد.

الگوی مثلث متقارن زمانی شکل می‌گیرد که دو خط روند همگرا به سمت هم حرکت می‌کنند و نشان‌دهنده این است که یک شکست قیمت به سمت بالا یا پایین رخ خواهد داد.

تا زمانی که این طغیان به وقوع نپیوسته نمی‌توان جهت آنرا تشخیص داد. فقط زمانی که قیمت یکی از خطوط بالا یا پایین عبور کرد و شکست تایید شد باید مطابق روند ایجاد شده تصمیم معاملاتی را گرفت.

الگوی مثلث صعودی، دارای خط روند افقی در بالا و یک خط روند صعودی در پایین مثلث است. این الگو نشان از این دارد که به احتمال قوی شکست قیمت به سمت بالای مثلث واقع خواهد شد.

الگوی مثلث نزولی، از سمت دیگر دارای خط روند افقی در پایین و یک خط روند نزولی در بالای مثلث است. این الگو نشان از این دارد که به احتمال قوی شکست قیمت به سمت پایین مثلث اتفاق خواهد افتاد.

نمونه مثلث نزولی:

بزرگی تحرک قیمت پس از خارج شدن از الگوی مثلث معمولا به اندازه ضلع عمودی سمت چپ مثلث است.

الگوی فنجان و دسته در تحلیل تکنیکال

الگوی فنجان و دسته یک الگوی ادامه دهنده صعودی است. شکل‌گیری این الگو نشان می‌دهد الگوی صعودی برای مدتی با وقفه مواجه شده ولی پس از تکمیل الگو روند صعودی از سر گرفته خواهد شد.

بخش فنجان مانند الگو، شکلی مانند U دارد که مشابه انحنای کف فنجان یا کاسه است. بنابراین این شکل نباید به شکل V باشد. بخش «دسته»، در سمت راست فنجان به شکل یک پولبک کوچک شکل می‌گیرد و مشابه الگوی پرچم سه‌گوش یا پرچم چهارگوش است.

وقتی این الگو تکمیل شد، دارایی موردنظر ممکن است به سقف‌های جدید دست یابد.

نمونه‌ای از الگوی فنجان و دسته را در زیر می‌توانید ببینید:

الگوهای بازگشتی

در تحلیل تکنیکال، الگویی که تغییر در روند کنونی را نشان می‌دهد با نام الگوی بازگشتی (Reversal Pattern) شناخته می‌شود.

این الگوها نمایانگر آن است که از قدرت خریداران یا فروشندگان بازار کاسته شده است. با شکل‌گیری این الگو، روندی که قبلا تشکیل شده متوقف می‌شود و سپس به مسیر جدیدی که از سمت مخالف قدرت گرفته وارد می‌شود.

برای مثال یک روند صعودی که توسط خریداران مشتاق دنبال می‌شود با شکل‌گیری یک الگوی بازگشتی متوقف می‌شود که نشان‌دهنده توازن قدرت در بین خریداران و فروشندگان است. ولی در نهایت فروشندگان برنده می‌شوند و روند به نزولی تغییر می‌یابد.

بازگشت‌های قیمت که در سقف بازار روی می‌دهد با نام الگوهای توزیعی (distribution patterns) شناخته می‌شوند. در این شرایط، دارایی مورد معامله در بازار به شکل هیجانی فروخته می‌شود.

بالعکس، بازگشت‌های قیمت که در کف بازار رخ می‌دهد، همراه با خرید مشتاقانه و هیجانی از سمت خریداران روبرو می‌شود.

مانند الگوهای بازگشتی، هرچقدر تشکیل الگوهای ادامه‌دهنده طولانی‌تر شود، حرکت مورد انتظار بعدی قیمت پس از شکست حمایت یا مقاومت، بزرگتر خواهد بود.

برخی از الگوهای برگشتی:

• الگوی سر و شانه، نشان‌دهنده دو حرکت کوچکتر قیمت است که دو طرف یک حرکت بزرگتر را در بر گرفته است.
• الگوی سقف دوقلو، نشان‌دهنده یک موج افزایشی قیمت است که پس از نیز یک موج دیگر در تلاش برای شکستن مقاومت موج قبلی ناکام می‌ماند.
• الگوی کف دوقلو، نشان‌دهنده یک موج کاهشی قیمت است که پس از آن یک موج کاهشی دیگر در تلاش برای شکستن حمایت موج قبلی ناکام می‌ماند.

الگوی سر و شانه

الگوی سر و شانه ممکن است در سقف بازار یا کف بازار شکل بگیرد. این الگو شامل سه موج است، یک موج اولیه که با موج دوم که از موج اول بزرگتر است ادامه پیدا می‌کند و در نهایت یک موج سوم که از موج دوم کوچکتر است تکمیل می‌شود.

با تشکیل الگوی سر و شانه در یک روند صعودی، ممکن است روند به نزولی تغییر کند. بالعکس، با تشکیل الگوی سر و شانه در روند نزولی، روند نزولی ممکن است به روند صعودی تغییر کند.

در الگوی سر و شانه، یک خط روند دارای شیب نزولی یا صعودی و یا حتی بدون شیب، را می‌توان با اتصال کف‌ها یا سقف‌ها ترسیم کرد.

با مشاهده تصویر زیر به درک بهتری از این الگو می‌رسید:

در حین تکمیل الگو، حجم معاملات معمولا کاهش می‌یابد و پس از شکسته شدن خط روند، حجم مانند سابق می‌شود.

الگوی کف و سقف دوقلو

الگوی کف و سقف دوقلو، نشان‌دهنده مناطقی است که بازار دو تلاش ناموفق برای شکستن حمایت یا مقاومت داشته است. در مورد سقف دوقلو کع اغلب مواقع مشابه حرف M است، موج صعودی دوم در تلاش برای شکستن مقاومت قبلی ناکام می‌ماند و در نهایت به تغییر روند منجر می‌شود.

از سمت دیگر، کف دوقلو مشابه حرف W است و زمانی اتفاق می‌افتد که قیمت تلاش می‌کند از سطح حمایت قبلی پایین‌تر روند ولی در اینکار موفق نمی‌شود. در نتیجه تکمیل این الگو، قیمت پس از شکستن مقاومت خود از روند نزولی به صعودی تبدیل می‌شود.

الگوی کف و سقف سه‌قلو

گاهی به جای دو سقف یا کف تقریبا برابر، سه سقف یا کف تشکیل می‌شود که به آن کف و سقف سه‌قلو می‌گویند. این الگو زیاد متداول نیست.

شکل‌گیری این الگو می‌تواند نشانه‌ی قدرتمندی از تغییر روند باشد.

شکاف‌ها

شکاف یا Gap در تحلیل تکنیکال زمانی است که در نمودار قیمت، در بین دو بازه زمانی معاملاتی، یک فضای خالی به دلیل تفاوت عمده در مقدار افزایش یا کاهش قیمت ایجاد می‌شود.

برای مثال، یک سهم ممکن است در یک روز معاملاتی، در قیمت ۵۰۰ تومان بسته و روز بعد با اختلاف زیاد در قیمت ۵۳۵ تومان بازگشایی شود.

سه نوع شکاف عمده وجود دارد:

• شکاف گسست (Breakaway gap)
• شکاف فرار (runaway gap)
• شکاف خستگی (exhaustion gap)

شکاف‌های گسست در ابتدای یک روند و شکاف‌های فرار در میانه یک روند تشکیل می‌شوند و شکاف‌های خستگی نشان از پایان قریب‌الوقوع یک روند دارند.

سخن آخر

الگوها اهمیت زیادی در تحلیل تکنیکال دارند ولی برای شناسایی آنها باید تمرین کنید و تجربه داشته باشید.

خیلی راحت می‌توان به گذشته نمودار نگاه کرد و این الگوها را شناسایی کرد ولی تا وقتی که الگو تکمیل نشده، شناسایی آن چندان ساده نیست.

آشنایی با 3 الگوی مثلث در تحلیل تکنیکال

الگوهای مثلثی دارای سه نوع اصلی هستند و اغلب در بازار فارکس ظاهر می شوند. این الگوها بینش بیشتری نسبت به حرکت قیمت در آینده و احتمال از سرگیری روند فعلی به معامله‌گران می‌دهد. با این حال، همه الگو مثلث را نمی‌توان به یک شکل تفسیر کرد، به همین دلیل است که درک هر الگوی مثلث به صورت جداگانه ضروری است.

الگوی مثلث چیست؟

الگوی مثلث فارکس یک الگوی تثبیت کننده است که در میانه روند رخ می دهد و معمولاً نشان دهنده ادامه روند موجود است. الگوی نمودار مثلثی با ترسیم دو خط روند همگرا در حالی که قیمت به طور موقت در یک جهت جانبی حرکت می کند، تشکیل می شود. معامله گران اغلب از این الگو به دنبال شکست بعدی، در جهت روند قبلی، به عنوان سیگنالی برای ورود به معامله هستند.

این مقاله از نمودار خطی، برای ارائه الگوهای نمودار مثلث استفاده می کند. معامله گران باید خود را با سه نمودار تحلیل تکنیکال آشنا کنند و بفهمند که کدام یک برای آنها مناسب تر است، اگرچه اکثر آنها استفاده از نمودارهای کندل استیک فارکس را ترجیح می دهند.

مثلث متقارن

مثلث متقارن یا symmetrical triangle را می توان به عنوان نقطه شروع برای همه نوع الگوی مثلث در نظر گرفت. همانطور که از نام آن پیداست، یک مثلث پس از رسم دو خط روند همگرا روی نمودار دیده می شود.

تفاوت الگوی متقارن با سایر مثلث ها در این است که مثلث متقارن یک الگوی خنثی است و به هیچ جهتی متمایل نمی شود. در حالی که مثلث خود خنثی است، اما همچنان جهت روند موجود را ترجیح می دهد و معامله گران به دنبال شکست در جهت روند هستند.

استراتژی معامله با الگوی مثلث متقارن

مثلث ها یک تکنیک اندازه گیری موثر برای معامله برک آوت یا شکست ارائه می دهند و این تکنیک را می توان برای سایر تغییرات نیز تطبیق داد و اعمال کرد.

چارت جفت ارز AUD/USD زیر مثلث متقارن را نشان می دهد. فاصله عمودی بین خط روند بالا و پایین را می توان اندازه گیری کرد و برای پیش بینی هدف مناسب زمانی که قیمت از مثلث متقارن خارج شد، استفاده کرد.

توجه به این نکته مهم است که یافتن الگوی مثلث متقارن کامل بسیار نادر است و معامله گران نباید خیلی عجله کنند و الگوهای ناکامل را نادیده بگیرند. معامله گران باید درک کنند که در تجزیه و تحلیل مثلث کمتر الگوی کامل یافت میکنند. این موضوع بیشتر در مورد درک آنچه بازار از طریق پرایس اکشن نشان میدهد در ارتباط است.

الگوی مثلث صعودی

الگوی مثلث صعودی یا ascending triangle شبیه مثلث متقارن است با این تفاوت که خط روند بالایی صاف و خط روند پایینی در حال افزایش است. این الگو نشان می‌دهد که خریداران نسبت به فروشندگان تهاجمی‌تر هستند، زیرا قیمت کف های بالاتری را به ثبت میرساند. قیمت به خط روند بالا و صاف نزدیک می شود و در بیشتر مواقع، احتمال اینکه در نهایت به سمت صعود حرکت کند بیشتر است.

استراتژی معاملاتی مثلث صعودی

یک مثلث صعودی را می توان در چارت تحلیل تکنیکال EUR/USD در زیر مشاهده کرد. با پیشروی از روند صعودی موجود، دوره ای از تثبیت وجود دارد که مثلث صعودی را تشکیل می دهد. معامله‌گران می‌توانند یک بار دیگر فاصله عمودی را در ابتدای شکل‌گیری مثلث اندازه‌گیری کنند و از آن در زمان شکست برای پیش‌بینی سطح سود یا هدف خود استفاده کنند. در این مثال، برای کاهش ریسک نزولی، می توان یک توقف ضرر نسبتاً محکم در نوسان پایین اخیر قرار داد.

الگوی مثلث نزولی

از سوی دیگر، الگوی مثلث نزولی یا DESCENDING TRIANGLE با یک خط روند نزولی در بالا و یک خط روند صاف در پایین مشخص می شود. این Pattern نشان می دهد که فروشندگان نسبت به خریداران تهاجمی تر هستند زیرا قیمت سقف های پایین تر میزند.

استراتژی معاملاتی مثلث نزولی

در زیر مثال خوبی از الگوی مثلث نزولی است که در GBP/USD ظاهر می شود. یک روند نزولی منجر به دوره ادغام می شود که در آن فروشندگان بر خریداران برتری دارند و به آرامی قیمت را پایین می آورند. یک شکست قوی از خط روند پایین به معامله گران فرصتی برای شورت کردن می دهد. در این مثال، طولی نمی‌کشد که موقعیت در جهت مخالف حرکت می‌کند و اهمیت تنظیم توقف ضرر مناسب را برجسته می‌کند.

سطح سود یا هدف با استفاده از فاصله عمودی اندازه گیری شده در ابتدای شکل گیری مثلث نزولی تنظیم می شود.

نکات کلیدی

• همیشه از جهت روند قبل از دوره تثبیت آگاه باشید.
• از خطوط روند بالا و پایین برای کمک به شناسایی الگوی مثلث در حال شکل گیری استفاده کنید.
• برای پیش‌بینی سطوح هدف مناسب از تکنیک اندازه‌گیری که در بالا بحث شد استفاده کنید.
• برای کاهش ریسک شکست کاذب و اطمینان از حفظ نسبت ریسک به پاداش مثبت در همه معاملات، از شیوه های صحیح مدیریت سرمایه پیروی کنید.

مطالعه بیشتر در مورد الگوهای معاملاتی تحلیل تکنیکال

سایر الگوهای ادامه روند محبوب عبارتند از: الگوی کنج صعودی، الگوی کنج نزولی و الگوهای پرچم.

در مقابل الگوهای ادامه روند ، الگوهای معکوس هستند. از نمونه الگوهای معکوس می توان به الگوی سر و شانه ، الگوی سر و شانه معکوس، الگوی Double Bottom یا دو دره و الگوی Double Top یا دو قله اشاره کرد.

اگر به تازگی سفر معاملاتی خود را شروع کرده اید، حتما ویدئوهای آموزش رایگان فارکس ما را تماشا کنید و کانال آپارات و یوتیوب تجارت آفرین را نیز دنبال کنید تا با بازار فارکس بهتر آشنا شوید.