واگرایی معمولی صعودی

برای تشخیص واگرایی مخفی در روندهای صعودی باید به کف‌های نمودار قیمت دقت کرد. ولی در روندهای نزولی، سقف‌های نمودار قیمت اهمیت دارند.در سمت مقابل برای تعیین واگرایی معمولی در روندهای صعودی به سقف نمودار قیمت توجه می‌شود و در روندهای نزولی، کف‌های ساخته‌شده در نمودار از اهمیت برخوردارند.

واگرایی‌ها

پیمان ارمغان
در جلسه پیش بحث در مورد برخی اندیکاتور‌ها و کاربردهای آن را به پایان رساندیم. در ادامه مباحث آموزشی به معرفی یکی از مباحث حیاتی در تحلیل تکنیکال به نام واگرایی‌ها واگرایی معمولی صعودی خواهیم پرداخت. در حقیقت در کنار کاربردهایی که از برخی اندیکاتورها مانند RSI و MACD در مباحث قبلی ذکر کردیم؛ یک وجه مهم از کاربرد این اندیکاتورها به کارگیری آنها در مبحث واگرایی‌ها است.

پیمان ارمغان
در جلسه پیش بحث در مورد برخی اندیکاتور‌ها و کاربردهای آن را به پایان رساندیم. در ادامه مباحث آموزشی به معرفی یکی از مباحث حیاتی در تحلیل تکنیکال به نام واگرایی‌ها خواهیم پرداخت. در حقیقت در کنار کاربردهایی که از برخی اندیکاتورها مانند RSI و MACD در مباحث قبلی ذکر کردیم؛ یک وجه مهم از کاربرد این اندیکاتورها به کارگیری آنها در مبحث واگرایی‌ها است.

واگرایی چیست؟
واگرایی در یک تعریف کلی به معنای حرکت قیمت و اندیکاتور در خلاف جهت یکدیگر است و نتیجه این امر عموما این است که در هنگام وقوع واگرایی، قیمت از ادامه حرکت باز می‌ایستد و تغییر جهت می‌دهد.اما واگرایی انواع مختلفی دارد که در ادامه به معرفی آن خواهیم پرداخت.
واگرایی معمولی (Regular Divergence-RD)
واگرایی معمولی خود به دو نوع واگرایی منفی و مثبت طبقه بندی می‌شود.
واگرایی معمولی منفی (RD-) هنگامی‌اتفاق می‌افتد که در روند صعودی، قیمت سقف جدیدی تشکیل دهد، اما اندیکاتور موفق به تشکیل سقف جدیدی بالاتر از سقف قبلی نشود.مانند شکل زیر:

وقوع واگرایی منفی به معنی هشداری برای ریزش قیمت است. واگرایی معمولی مثبت(RD+) هنگامی ‌اتفاق می‌افتد که در روند نزولی، قیمت کف جدیدی تشکیل دهد، اما اندیکاتور موفق به تشکیل کف جدیدی، پایین‌تر از کف قبلی نشود. مانند شکل زیر:

وقوع واگرایی مثبت به معنی سیگنالی برای صعود قیمت است.
در مبحــث واگرایی‌ها می‌توان از اندیکاتورهای مختلفی استفاده کرد، اما استفاده از دو اندیکاتور RSI و MACD نسبت به سایر اندیکاتورها متداول‌تر است. برای مثال به شکل زیر که نمودار قیمت شرکت تکین کو با نماد رتکو را نمایش می‌دهد توجه کنید:

این شکل چگونگی وقوع واگرایی معمولی منفی بین قیمت و اندیکاتور MACD را نمایش می‌دهد. همانطور که می‌بینیم قیمت سقف جدیدی بالاتر از سقف قبلی تشکیل داده، در حالی که اندیکاتور موفق به این امر نشده است و پس از وقوع واگرایی شاهد ریزش سنگین قیمت سهم بوده‌ایم.
شکل بعدی مربوط به نمودار قیمت شرکت توسعه صنعتی ایران با نماد وتوصا است:

در این شکل شاهد وقوع یک واگرایی معمولی مثبت بین قیمت و اندیکاتور MACD هستیم. در اینجا مشاهده می‌کنیم که قیمت کف جدیدی، پایین‌تر از کف قبلی تشکیل داده است در حالی که در اندیکاتور کف شکل گرفته بالاتر از کف قبلی است. همین‌طور که مشاهده می‌شود در اثر وقوع این واگرایی قیمت با رشد فزاینده‌ای همراه شده است.
در جلسات بعد به ادامه بحث در مورد واگرایی همراه با مثال‌های بیشتر خواهیم پرداخت. در صورتی که در مورد مباحث مطرح شده سوال یا نظر خاصی وجود داشت می‌توانید آن را با ایمیل [email protected] در میان بگذارید.

واگرایی در اندیکاتور RSI و استفاده آن در تحلیل تکنیکال

اندیکاتورها از ابزارهای کاربردی تحلیل تکنیکال محسوب می‌شوند. اندیکاتورها انواع مختلف و کاربردهای متفاوتی دارند.

به گزارش بازار، اندیکاتورها از ابزارهای کاربردی تحلیل تکنیکال محسوب می‌شوند. اندیکاتورها انواع مختلف و کاربردهای متفاوتی دارند. یکی از مواردی که می‌توان با استفاده از آن برگشت روند را تشخیص داد، واگرایی‌ها هستند. در تعدادی از اندیکاتورها مثل CCI ، RSI و MACD می‌توان واگرایی‌ها را تشخیص داد. در ادامه با محتوای آموزشی کارگزاری اقتصاد بیدار همراه باشید.

RSI یکی از معروف‌ترین اسیلاتورهایی است که در تحلیل تکنیکال استفاده می‌شود. این اسیلاتور بین دو سطح ۰ و ۱۰۰ نوسان می‌کند. سطوح ۳۰ و ۷۰ که از مهم‌ترین سطوح RSI به‌شمار می‌آیند، به ترتیب سطح اشباع فروش و اشباع خرید هستند. همچنین واگرایی در اندیکاتور RSI نشان‌دهنده این است که اندیکاتور در جهت قیمت حرکت نمی‌کند. در این مقاله به بررسی واگرایی در اندیکاتور RSI می‌پردازیم.

انواع واگرایی در اندیکاتور RSI

واگرایی می‌تواند به عنوان یک سیگنال احتمالی برای بازگشت روند محسوب شود. واگرایی در اندیکاتور RSI بیانگر این است که اندیکاتور در جهت قیمت حرکت نمی‌کند. در واقع اندیکاتور و نمودار قیمت یکدیگر را تایید نمی‌کنند. در حالت کلی دو نوع واگرایی وجود دارد:

1. واگرایی معمولی یا (RD) Regular Divergence
2. واگرایی مخفی یا (HD)Hidden Divergence

این دو واگرایی خود شامل واگرایی‌های معمولی مثبت و منفی و واگرایی مخفی مثبت و منفی می‌شوند.

در شکل زیر نیز باقی ۲ حالت را مشاهده می‌کنید.

۱) واگرایی معمولی مثبت

زمانی‌که اندیکاتور در ناحیه اشباع فروش یک کف بالاتر (مثبت) تشکیل می‌دهد اما در همان حین نمودار قیمت آن را تایید نمی‌کند و یک کف پایین‌تر (منفی) تشکیل می‌دهد، در این حالت شاهد یک واگرایی معمولی مثبت +(RD) بوده و انتظار بازگشت روند وجود دارد.

۲) واگرایی معمولی منفی

در این حالت شاهد آن هستید که اندیکاتور در ناحیه اشباع خرید، یک سقف پایین‌تر تشکیل می‌دهد اما قیمت یک سقف بالاتر تشکیل داده و قیمت اندیکاتور را تایید نمی‌کند. در این حالت یک واگرایی معمولی منفی -(RD) وجود دارد.

۳) واگرایی مخفی مثبت

در حالت سوم اندیکاتور یک کف پایین‌تر تشکیل می‌دهد اما قیمت یک کف بالاتر تشکیل می‌دهد. در واقع اندیکاتور، قیمت را تایید نمی‌کند. در این حالت واگرایی مخفی مثبت+(RD) بوده و انتظار ادامه روند وجود دارد.

۴) واگرایی مخفی منفی

در حالت آخر همان‌طور که در تصویر زیر مشاهده می‌کنید، اندیکاتور یک سقف بالاتر تشکیل می‌دهد اما قیمت یک سقف پایین‌تر تشکیل داده و اندیکاتور آن را تایید نمی‌کند. در این‌صورت شاهد یک واگرایی مخفی منفی -(RD) بوده و انتظار ادامه روند نزولی وجود دارد.

استراتژی معاملاتی برای واگرایی در RSI

با استفاده از واگرایی اندیکاتور RSI می‌توان نقاط ورود و خروج را شناسایی نمود. تشخیص واگرایی‌ها کار آسانی است و به‌ راحتی می‌توانید از این موقعیت‌ها سود خوبی کسب کنید.

سیگنال خرید

مطابق شکل زمانی‌که واگرایی معمولی مثبت یا مخفی مثبت دوجو داشته باشد، می‌توان این واگرایی‌ها را به عنوان یک سیگنال صعودی در نظر گرفت. سپس در صورت مشاهده یک کندل صعودی قدرتمند وارد موقعیت خرید شد. توجه داشته باشید که تعیین حدضرر حین ورود به معامله فراموش نشود.

سیگنال فروش

طبق تصاویر زیر در صورتی که شاهد واگرایی معمولی منفی یا مخفی منفی باشید، می‌توان این واگرایی را به عنوان یک سیگنال فروش درنظر گرفت و سپس وارد موقعیت فروش شد.

جمع‌بندی

اندیکاتورها از ابزارهای پرکاربرد تحلیل تکنیکال هستند که می‌توان از آن‌ها در جهت ورود یا خروج به بازار استفاده کرد. لازم به‌ذکر است هیچ‌گاه از ابزارهای تکنیکال به‌تنهایی استفاده نکنید. برای اعتبار بیشتر تحلیل‌های خود بهتر است از سایر ابزارها نیز کمک بگیرید. همچنین توجه کافی داشته باشید که برای ورود به معاملات حتما حدضررهای مورد نظر خود را تعیین کنید. جهت آشنایی با ابزارهای بیشتر و استراتژی‌های متنوع‌تر سایر مقالات سایت اقتصاد بیدار را مطالعه فرمایید.

استراتژی نوسان گیری ماتروشکا

در این مقاله از چشم بورس در مورد استراتژی نوسان گیری ماتروشکا صحبت خواهیم واگرایی معمولی صعودی کرد. اگر به دنبال یک استراتژی کارآمد با نسبت ریسک به ریوارد فوق‌العاده و سطوح ورود و خروج بهینه هستید، ما آن را کاملا رایگان به شما آموزش می‌دهیم. این استراتژی روشی ساده، زیبا و پیاده کردن آن بسیار آسان است. ماتروشکا یک استراتژی عالی برای نوسان‌گیری فارکس و ارز دیجیتال است و در تایم فریم‌های بالاتر برای بازاربورس نیز قابل استفاده است.

واگرایی چیست؟

ایده اصلی استراتژی نوسان گیری ماتروشکا بر اساس واگرایی‌ها است. بنابراین، پیش از شروع باید بدانیم واگرایی چیست و چگونه آن را تشخیص دهیم.

واگرایی به زبان ساده یعنی حرکت اندیکاتور و نمودار قیمت در خلاف جهت یکدیگر؛ مثلا چارت قیمت صعودی باشد و اندیکاتور نزولی.

انواع مختلفی از واگرایی وجود دارد که ما به همه‌ی آنها نمی‌پردازیم، زیرا فقط یکی از واگرایی معمولی صعودی این واگرایی‌ها به مبحث ما مرتبط است: واگرایی معمولی یا Regular Divergence.

چرا واگرایی‌ها اینقدر اهمیت دارند؟

• بازارها از یک واگرایی به واگرایی دیگر در حرکت هستند.
• واگرایی‌ها به ما می‌گویند که مومنتوم (قدرت و سرعت) حرکت در حال ضعیف شدن واگرایی معمولی صعودی است، پس امکان دارد بازار ساید و یا روند معکوس شود.
• با ترکیب واگرایی با دیگر ابزارهای تکنیکال می‌توانید نقاط بالقوه برگشت بازار را مشخص کنید.

به عبارت دیگر ما می‌توانیم به تنهایی یا در ترکیب با تکنیک‌های دیگر، نقاط دقیق ورود و خروج از بازار را مشخص کنیم.

اندیکاتورهای تشخیص واگرایی

واگرایی‌ها با استفاده از اوسیلاتورهایی مانند مکدی، RSI، استوکستیک و… شناسایی می‌شوند. ما در این استراتژی از مکدی (MACD) استفاده می‌کنیم. این اندیکاتور بسیار محبوب است، البته شما می‌توانید واگرایی را با اندیکاتورهای دیگر نیز تشخیص دهید و بر اساس روش معاملاتی خود عمل کنید. برای آشنایی بیشتر با اندیکاتورها مطلب زیر را بخوانید:

مکدی از دو جزء اصلی تشکیل شده است:

1. میانگین‌های متحرک (خطوط قرمز و آبی)
2. هیستوگرام (نمودار میله‌ای)

واگرایی هم در هیستوگرام و هم در میانگین‌های متحرک ظاهر می‌شود.

اندیکاتور مکدی (MACD) و اجزای آن

واگرایی معمولی Regular Divergence

هنگامی که نمودار قیمت در یک جهت حرکت می‌کند و همزمان اوسیلاتور در جهت دیگر، واگرایی معمولی در نمودار ظاهر می‌شود. به زبان ساده:

• قیمت سقف‌های بالاتر می‌زند و اندیکاتور سقف‌های پایین‌تر.
• فیمت کف‌های پایین‌تر ثبت می‌کند و اندیکاتور کف‌های بالاتر.

واگرایی در اندیکاتور مکدی (MACD)

مراحل واگرایی در استراتژی نوسان گیری ماتروشکا

مدرسان تکنیکال واگرایی‌ها را منطقه‌ای ایده‌آل برای معکوس شدن روند می‌دانند، اما در واقعیت این‌گونه نیست. به همین دلیل، ما به تاییدیه‌ای نیاز داریم که هنگام مواجهه با واگرایی یک قدم از بقیه جلوتر باشیم. حال بیایید واگرایی را به مراحل زیر تقسیم کنیم:

1. شکل‌گیری
2. تکمیل‌شدن
3. شکست (ورود)
4. بی‌اعتبار شدن تحلیل

مرحله 1: تشکیل واگرایی بالقوه

واگرایی نزولی بالقوه زمانی شکل می‌گیرد که قیمت سقفی بالاتر از سقف قبلی ثبت کند و MACD سقفی پایین‌تر از سقف قبل، این نشانه‌ی اول است.

مرحله 1: تشکیل واگرایی بالقوه

مرحله 2: تکمیل‌شدن واگرایی

وقتی هیستوگرام به زیر خط صفر برود (چون این مثال نزولی است)، واگرایی تکمیل می‌شود. حال باید منتظر شکست بمانیم.مرحله 3: شکست

مرحله 2: تغییر فاز مکدی و تکمیل شدن واگرایی

به شکل زیر نگاه کنید. قیمت خط روند را در نقطه‌ی A شکسته است است. اینجا نقطه‌ی ورود یا به اصطلاح تریگر است. در این مثال خاص، نقطه‌ای که پوزیشن شورت را باز می‌کنیم.

مرحله 3: شکست در نقطه‌ی A و ورود به معامله

حال بیاید مثالی را ببینیم که به جای شکست (ورود) تحلیل بی‌اعتبار شده است. ماجرا به این شکل است که واگرایی ایجاد و تکمیل می‌شود. حال 2 حالت وجود دارد؛ حالت اول شکست و ورود است و حالت دوم بی‌اعتبار شدن تحلیل.

مثال برای استراتژی نوسان گیری ماتروشکا

گفتم که ماتروشکا یک استراتژی نوسان‌گیری در بازار فارکس است. بگذارید یک مثال واقعی بزنیم. در این مثال مراحل زیر را به ترتیب بررسی می‌کنیم:

1. واگرایی نزولی بالقوه زمانی شکل می‌گیرد که قیمت از سقف قبلی عبور کند و MACD سقفی پایین‌تر ثبت کند.
2. همان‌طور که می‌بینید هیستوگرام نیز تغییر فاز داده و میله‎‌های نزولی را ثبت می‌کند، این به معنای تایید اول است.
3. اما در نهایت خط روند افقی شکسته نشده است و به همین دلیل کل تحلیل بی‌اعتبار می‌شود.

مثال دیگری استراتژی نوسان گیری ماتروشکا

بیایید خیلی کوتاه سناریوی صعودی را نیز بررسی کنیم.

1. واگرایی صعودی زمانی مشاهده می‌شود که قیمت کف پایین‌تر را ثبت کند و همزمان مکدی کف بالاتر.
2. میله‌های صعودی هیستوگرام تایید اول است.
3. قیمت خط روند را در نقطه‌ی B به سمت بالا شکسته و تایید نهایی برای خرید صادر می‌شود.

اصول استراتژی نوسان‌گیری ماتروشکا

ماتروشکا (Matryoshka) عروسک‌های چوبی هستند که در داخل یکدیگر قرار می‌گیرند. اصل اساسی استراتژی نوسان‌گیری ماتروشکا همان‌طور که از نام آن پیداست، ورود در محدوده‌ی قیمتی مناسب در تایم فریم کوچکتر است. از این طریق نسبت ریسک به ریوارد (R/R) بهینه می‌شود و ورودهای اشتباه به حداقل می‌رسد.

نحوه کار استراتژی نوسان‌گیری ماتروشکا

• هدف از این استراتژی حذف سیگنال‌های اشتباه در هنگام ورود است. با استراتژی ماتروشکا ورود شما در مرحله‌ی بهینه‌ای از چرخه‌ی بازار اتفاق می‌افتد.
• ریسک به ریوارد پس از چندین شکست اشتباه به صورت شگفت‌انگیزی بهینه می‌شود.
• در جفت‌ارزهای پرطرفدار بازار فارکس که پیش از معکوس شدن تمایل به چندین شکست کاذب دارند، این استراتژی بهترین کارکرد را دارد. جفت ارزهایی مانند AUDUSD ،USDCAD وNZDUSD.

در استراتژی نوسان گیری ماتروشکا ما چندین بازه‌ی زمانی را دنبال می‌کنیم. در هر چرخه‌ی بازار در دوره‌های زمانی مختلف واگرایی ایجاد می‌شود، اما تنها زمانی وارد معامله می‌شویم که شکست اتفاق بیفتد.

اجرای استراتژی نوسان گیری ماتروشکا

اگر به نظرتان کمی پیچیده می‌آید، نگران نباشید. در ادامه به صورت گام به گام استراتژی ماتروشکا را توضیح می‌دهیم:

• واگرایی احتمالی در یک بازه زمانی معین (بالاترین بازه زمانی) را مشاهده می‌کنید.
• به بازه زمانی پایین‌تر بعدی بروید و منتظر بمانید تا واگرایی شکل بگیرد و کامل شود. در این جا با دو سناریو روبرو می‌شوید:
  1. شکست و ورود به معامله
  2. عدم شکست و باطل شدن تحلیل
• در صورت شکست ما وارد معامله می‌شویم و در صورت ابطال تایم فریم را کوچک‌تر و کوچک‌تر می‌کنیم تا شکست اتفاق بیفتد. این کار را تا زمانی ادامه می‌دهیم که با پایین‌ترین تایم‌فریم معاملاتی در استراتژی خود برسیم. اگر شکست اتفاق نیفتاد پوزیشن معاملاتی را باز نمی‌کنیم.

مثال صعودی استراتژی نوسان گیری ماتروشکا

در نمودار چهارساعته از چارت یورو/دلار ما یک واگرایی صعودی بالقوه و در حال شکل‌گیری داریم. پس به بازه‌ی زمانی پایین‌تر می‌رویم و دنبال واگرایی صعودی کامل هستیم.

در چارت یک ساعته یک واگرایی کامل بین نمودار قیمت و میانگین‌های متحرک مکدی مشاهده می‌شود. همچنین هیستوگرام صعودی شده است. حال باید منتظر شکست یا همان تریگر ورود به معامله باشیم.

نکته جالبی در بازه‌ی پایین‌تر می‌‌بینیم نقطه‌ی ورود با ریسک به ریوارد بهتر است. به این دلیل که قیمت را بین C و D قفل کرده‌ایم. منتظر شکست خط C می‌مانیم اگر خط D شکسته شد، وارد یک تایم فریم پایین‌تر می‌شویم. در این مثال تحلیل درست است و وارد معامله می‌شویم.

حالا اگر به تایم چهارساعته برگردیم می‌توانیم سیگنال ماتروشکا و همچنین ریسک به ریوارد را مشاهده کنیم. حد سود را با توجه به مقاومت قبلی تعیین کرده‌ایم. بدیهی است هر چقدر مقدار ریوارد بالاتر برود معامله بهتری خواهیم داشت. همان‌طور که متوجه شدید در تایم فریم 4 ساعته سیگنالی برای ورود مشاهده نکردیم اما در یک تایم فریم پایین‌تر واگرایی تایید شد و وارد معامله شدیم.

مثال نزولی استراتژی نوسان گیری ماتروشکا

در نمودار روزانه از چارت یورو/دلار واگرایی نزولی بالقوه وجود دارد. از آنجایی که واگرایی تکمیل نشده، به تایم فریم چهار ساعته می‌رویم. در این نمودار دنبال موارد زیر هستیم:

در این مثال احتمالا متوجه شده‌اید که واگرایی داریم اما هیستوگرام تغییر فاز نداده است. شما می‌توانید وارد معامله شوید، اما مشکل فعال شدن حد ضرر است. تغییر فاز در اصل یک قله‌ی اضافه (قله‌ی میانی) در چارت قیمت است. در این صورت حد ضرر ما در یک شکست فیک فعال نمی‌شود. از این رو بهتر است که حتما علاوه بر واگرایی، تغییر فاز در هیستوگرام نیز مشاهده شود. حال به یک تایم فریم پایین‌تر می‌رویم و پس از شکست وارد معامله می‌شویم.

نکات تکمیلی استراتژی نوسان گیری ماتروشکا

در این مقاله ما استراتژی نوسان‌گیری در بازار فارکس را شرح دادیم. این استراتژی ساده است، اما برای نتیجه‌ی بهتر باید نکات زیر را رعایت کنید:

آشنایی با واگرایی مخفی و انواع آن در بورس

واگرایی به حالتی گفته می شود که در آن قیمت برخلاف اندیکاتور حرکت می کند. در صورتی که واگرایی در انتهای روند اتفاق بیفتد، به آن واگرایی معمولی (Regular Divergence یا به اختصار RD) گفته می شود و در صورتی که واگرایی در انتهای اصلاح قیمتی به وقوع بپیوندد، به آن واگرایی مخفی (Hidden Divergence یا به اختصار HD) گفته می شود.

در صورتی که در محدوده اصلاحی یک روند صعودی بزرگ، اندیکاتور کف پایین تر ثبت کند اما قیمت به کف پایین تر نرسد و کف بالاتر ثبت کند، واگرایی مخفی مثبت به وقوع می پیوندد. همانطور که از نام این نوع واگرایی مخفی مشخص است، پس از وقوع آن می توان افزایش تقاضا و به تبع آن رشد قیمت را انتظار داشت.

نکته مهمی که باید به آن توجه داشت، این می باشد که در واگرایی مخفی مثبت، باید قیمت حتما از یک سقف بالاتر نسبت به سقف قبلی به طور موقت بریزد و اگر غیر از این باشد نمی توان نام آن را واگرایی مخفی مثبت گذاشت.

انواع واگرایی مخفی و معمولی

توضیحاتی که در ابتدا ارائه کردیم خیلی کلی بودند. برای درک بهتر مفهوم واگرایی بهتر است نگاهی به الگوهای آن‌ها بیندازیم. قبل از آن این را بدانید که انواع واگرایی مخفی و معمولی را می‌توان در دو گروه زیر دسته‌بندی کرد:

• مثبت (Bullish) یا صعودی
• منفی (Bearish) یا نزولی

برای تشخیص واگرایی مخفی در روندهای صعودی باید به کف‌های نمودار قیمت دقت کرد. ولی در روندهای نزولی، سقف‌های نمودار قیمت اهمیت دارند.

در سمت مقابل برای تعیین واگرایی معمولی در روندهای صعودی به سقف نمودار قیمت توجه می‌شود و در روندهای نزولی، کف‌های ساخته‌شده در نمودار از اهمیت برخوردارند.

حالا نگاهی به نمودار و الگوهای تصویری واگرایی مخفی و معمولی می‌اندازیم. با انجام این کار تشخیص واگرایی واگرایی معمولی صعودی برای‌مان راحت‌تر خواهد شد. تصویر زیر را ببینید:

در سمت چپ واگرایی معمولی را داریم و در سمت راست واگرایی مخفی که هر کدام در دو گروه صعودی و نزولی مشخص شده‌اند. هر گروه هم دو نمودار دارد. نمودارهای بالایی نمودار قیمت را نشان می‌دهند و نمودار‌های پایینی نشان‌گر اندیکاتور هستند. اول برویم سراغ واگرایی معمولی که البته هدف بحث ما نیست ولی بهتر است مروری بر آن داشته باشیم.

واگرایی معمولی مثبت (صعودی) و منفی (نزولی)

• واگرایی معمولی مثبت (RD+): در سمت چپ تصویر دو واگرایی معمولی مثبت یا Bullish و منفی یا Bearish را می‌بینید. همان‌طور که در تصویر هم مشخص است، در واگرایی معمولی مثبت روندمان نزولی است ولی اندیکاتور روندی صعودی دارد. یعنی کف‌های جدید در نمودار قیمت پایین‌تر تشکیل می‌شوند ولی در اندیکاتور کف جدید بالاتر از کف قبلی ظاهر می‌شود. همین اختلاف جهت حرکت، واگرایی را نشان می‌دهد. وقتی چنین اتفاقی بیفتد، سیگنال تغییر روند صادر می‌شود. یعنی می‌فهمیم که احتمال دارد یک روند صعودی آغاز شود.
• واگرایی معمولی منفی (RD-): این واگرایی برعکس RD+ است. یعنی در روندهای صعودی باید به دنبال این پدیده بگردیم. در این شرایط باید به سقف‌هایی که در نمودار قیمت ایجاد می‌شود دقت کنیم. سقف‌های جدید باید بالاتر از سقف قبلی باشند. اما در اندیکاتور سقف‌های جدید پایین‌تر از سقف قبلی هستند. باز هم با مشاهده‌ی چنین حرکاتی، می‌توانیم بفهمیم که احتمال معکوس شدن روند زیاد است.

واگرایی مخفی مثبت (صعودی) و منفی (نزولی)

• واگرایی مخفی مثبت (HD+): دوباره لازم است که تصویر بالا نگاه کنید تا توضیح بدهیم که شرایط تشکیل واگرایی مخفی مثبت و منفی چیست. واگرایی مخفی مثبت در روند صعودی ظاهر می‌شود. درست برخلاف واگرایی معمولی مثبت که در روند نزولی می‌شد آن را پیدا کرد. وقتی در نمودار قیمت می‌بینیم که کف‌های جدید بالاتر از کف قبلی هستند، ولی در اندیکاتور کف‌های جدید در نقاطی پایین‌تر تشکیل می‌شوند می‌فهمیم که واگرایی مخفی مثبت رخ داده است. با مشاهده‌ی این حرکت، احتمال می‌دهیم که روند به حرکت قبلی‌اش ادامه بدهد.
• واگرایی مخفی منفی (HD-): این واگرایی در شرایطی اتفاق می‌افتد که روندمان نزولی است. وقتی سقفی پایین‌تر از سقف قبلی در نمودار قیمت می‌بینیم ولی در اندیکاتور سقف جدید بالاتر از سقف‌های قبلی تشکیل می‌شود می‌فهمیم که با واگرایی مخفی منفی طرف هستیم. باز هم باید منتظر ادامه‌ی روند باشیم؛ روندی که در این‌جا نزولی است و انتظار داریم هم‌چنان نزولی بماند.

هر دو مورد از انواع واگرایی مخفی که به آن‌ها اشاره شد، از ادامه‌ی روند فعلی خبر می‌دهند. با شناسایی این مسئله می‌توانیم سیگنال‌های معاملاتی مختلفی بگیریم و برای تایید اعتبار نیز از اندیکاتورهایی مثل مکدی یا RSI استفاده کنیم.

واگرایی مخفی چقدر قابل اطمینان است؟

اگرچه واگرایی یک نشانه قدرتمند از تغییر جهت حرکت بازار است، اما نمی‌توان تنها به آن اتکا کرد. معامله‌گران تازه‌کار قبل از اینکه واگرایی پنهان را در شیوه های معاملاتی خود بگنجانند باید بر استفاده از بقیه ابزارهای تحلیل تکنیکال مسلط شوند.

به یاد داشته باشید که واگرایی همیشه منجر به تغییر روند قدرتمندی نمی‌شود. گاهی قیمت ممکن است پس از ایجاد یک واگرایی مخفی وارد یک روند رنج شود. روند رنج به روندی می‌گویند که قیمت به صورت افقی در یک محدوده حرکت می‌کند.

نکته مهم این مطلب استفاده از واگرایی مخفی در کنار دیگر اندیکاتورها و ابزارهای تحلیل تکنیکال است.

گاهی اوقات هنگام استفاده از دو یا چند اندیکاتور مختلف، سیگنال‌های ایجاد شده ممکن است با یکدیگر متفاوت باشند و به شرایط متفاوتی از بازار دلالت کنند.

در چنین مواردی بهتر است یک قدم به عقب بروید و با بررسی بیشتر ببینید که آیا سیگنال‌های متضاد با یکدیگر علاوه بر هم‌پوشانی زمانی، قوی هستند یا خیر. اگر به چنین نتیجه‌ای رسیدید بهتر است تا مدتی از این ارز دور بمانید.

برخی نکات درباره واگرایی‌ها

به یاد داشته باشید که واگرایی‌ها، علت تغییر یا ادامه روند نیستند بلکه ابزاری برای شناسایی آن‌ها هستند. مشاهده واگرایی حکم هشدار را دارد و برای تصمیم‌گیری نهایی جهت خرید و فروش، می‌بایست از ابزارهای دیگر برای اطمینان بیشتر استفاده کرد.
لزوما هر زمانی که تغییر روند رخ دهد، واگرایی وجود ندارد. وجود ‌واگرایی نشانه‌ای برای پیش‌بینی تغییر روند واگرایی معمولی صعودی است، نه مهر تأییدی بر آن.
اندیکاتورهای بسیاری در نرم‌افزارهای تحلیل‌گر نمودارهای قیمتی وجود دارند، اما به‌طور کلی از اندیکاتورهای MACD، RSI، CCI، ROC، MFI و OBV در مسیر شناسایی واگرایی‌ها استفاده می‌شوند و فراز و فرود‌های آنها با نمودار قیمتی مقایسه می‌شوند. در میان این اندیکاتورها، MACD بهتر می‌تواند به شناسایی واگرایی کمک کند.
یکی از رایج‌ترین اشتباهات در مورد شناسایی واگرایی‌ها، عدم تشخیص صحیح خط روند (صعودی یا نزولی) است. حتما به بالا و پایین بودن سقف و کف و صعودی و نزولی بودن خط روند توجه کنید، چرا که در غیر‌اینصورت دچار تصمیم اشتباه و ضرر مالی می‌شوید.
هنگامی‌که نمودار با سرعت‌ بالا و بدون ‌واگرایی به سمت سطوح حمایت و مقاومت در‌حرکت باشد، احتمال شکست سطوح بسیار بالا است. در صورتی که شکست سطح حمایت یا مقاومت همزمان با تشکیل واگرایی رخ دهد، پیش‌بینی می‌شود که شکست فریب‌دهنده یا اصطلاحا Fake بوده و مجددا برگشت به سطح شکسته‌شده را شاهد خواهیم بود.

آشنایی با واگرایی زمانی

در تکمیل تعریف واگرایی‌ و انواع آن، به سراغ تعریف یکی دیگر از انواع واگرایی‌ها یعنی واگرایی زمانی می‌رویم. بر خلاف واگرایی معمولی و واگرایی مخفی که با توجه به تضاد رفتاری بین نمودار قیمتی و اندیکاتور ایجاد می‌شد، واگرایی‌ زمانی‌ فارغ از اندیکاتورها است و توجه آن به تراز زمانی و تعداد کندل‌ها است. با فراگیری دانش واگرایی‌ زمانی‌، می‌توانید پیش‌بینی دقیق‌تری برای بعد از هر روند با توجه به زمان داشته‌ باشید.

واگرایی زمانی (Time Divergence) چیست؟

در واگرایی زمانی‌ (TD)، تضاد رفتاری بین قیمت و زمان‌ مورد توجه قرار می‌گیرد. واگرایی زمانی در واقع ضعف قیمت در حرکت اصلاحی نسبت به حرکت قبلی خود را نشان می‌دهد. واگرایی زمانی‌ با توجه به مقایسه زمان در هر روند مورد بررسی قرار می‌گیرد. با توجه به همه این موارد دو نوع واگرایی زمانی‌ وجود دارد که به تفضیل و با مثال آن‌ها را توضیح خواهیم داد:

واگرایی‌‌ ‌زمانی‌ معمولی (RTD)

زمانی‌ که تعداد کندل‌های فاز اصلاح از تعداد کندل‌های روند قبلی بیشتر باشد، واگرایی زمانی معمولی رخ داده‌است. در این حالت میل به چرخش در بازار وجود ندارد و پیش‌بینی می‌شود که حرکت قبلی ادامه پیدا کند. به نحوی می‌توان گفت که واگرایی زمانی معمولی مانند الگوهای ادامه‌دهنده رفتار می‌کنند. بهترین واکنش در مقابل مشاهده واگرایی زمانی‌ معمولی، پیدا کردن قیمت و الگوی مناسب در نمودار قیمتی برای ورود به معامله است.

تا زمانی که پایین‌ترین نقطه اصلاح روند صعودی از پایین‌ترین نقطه روند اصلی بالاتر باشد، می‌توان به آن اصلاح روند قبلی گفت. در روند نزولی نیز بایستی بالاترین نقطه اصلاح از بالاترین نقطه روند اصلی پایین‌تر باشد و در غیر این‌صورت، شاهد تغییر روند هستیم و اصلاح تمام شده‌است.

واگرایی زمانی هوشمند (STD)

برخلاف واگرایی‌ زمانی‌ معمولی، در واگرایی‌ زمانی هوشمند، تعداد کندل‌های اصلاح کمتر از تعداد کندل‌های روند قبل از خود است، اما درصد اصلاح زمانی بیشتر از درصد اصلاح قیمتی می‌باشد. در این شرایط، قدرت بازار در حرکت اصلاحی کمتر از قدرت معامله‌گران در روند اصلی بازار می‌باشد. در اینجا نیز انتظار داریم که روند اصلی قبل ادامه پیدا کند.

به بیان ساده‌تر در واگرایی هوشمند و در اصلاح قیمتی، معامله‌گران در مدت زمان بیشتری، مسافت کمتری را نسبت به حرکت قبلی می‌پیمایند.

نکاتی که بهتر است مرور کنیم

هر چه میزان دانش خود را در تحلیل تکنیکال افزایش دهید، میزان سودآوری شما با توجه به ریسک‌پذیری‌تان در بازار سرمایه افزایش قابل توجهی خواهد کرد. مبحث واگرایی از مباحثی بود که می‌بایست در کنار تحلیل‌های دیگر تکنیکال، به آن توجه ویژه‌ای شود. البته پیشنهاد ما بر این است که هرگز با یک روش تحلیل، تصمیم به خرید و فروش نگیرید، بلکه چندین روش را در کنار هم انجام دهید و در صورت هم‌پوشانی نتایج به‌دست آمده، تصمیم نهایی خود را بگیرید.

سوالات متداول

در واگرایی زمانی‌ (TD)، تضاد رفتاری بین قیمت و زمان‌ مورد توجه قرار می‌گیرد. واگرایی زمانی در واقع ضعف قیمت در حرکت اصلاحی نسبت به حرکت قبلی خود را نشان می‌دهد.

در این حالت میل به چرخش در بازار وجود ندارد و پیش‌بینی می‌شود که حرکت قبلی ادامه پیدا کند.

در این حالت تعداد کندل‌های اصلاح کمتر از تعداد کندل‌های روند قبل از خود است. در این نوع واگرایی درصد اصلاح زمانی بیشتر از درصد اصلاح قیمتی می‌باشد.

در این شرایط، قدرت بازار در حرکت اصلاحی کمتر از قدرت معامله‌گران در روند اصلی بازار می‌باشد. در اینجا انتظار داریم که روند اصلی قبل ادامه پیدا کند.