حجم مبنا و فرمولش

حالا این عدد به دست آمده را تقسیم بر مجموع کل سهام معامله‌شده می‌کنیم:

تغییر فرمول حجم مبنا در حکم روغن کاری چرخ دنده‌های شاخص است

بسیاری از نمادهای بزرگ که تا پیش از این به واسطه داشتن حجم مبنای زیاد، حتی در بسیاری از روزهای خوب بازار، افزایش قیمت حداکثری را تجربه نمی‌کردند با شرایط جدید - که با حجم معاملات کمتری نسبت به قبل، به سقف حجم مبنا خواهند رسید - معاملات روان‌تر و پویاتری خواهند داشت.

به گزارش گروه اقتصادی باشگاه خبرنگاران به نقل از پایگاه اطلاع رسانی بازار سرمایه (سنا)، مدیرعامل شرکت مشاور سرمایه گذاری ابن سینا مدبر (اماکو)، حجم مبنا و فرمولش با بیان مطلب فوق درباره اثرات احتمالی تغییر فرمول حجم مبنا گفت: این تغییر، می تواند بر رفتار معاملاتی معامله گران اثر داشته باشد البته این رفتارها لزوما در یک برهه زمانی خاص و با یک شدت اتفاق نخواهد افتاد اما می تواند معاملات را با دگرگونیهای قابل توجهی روبرو کند.

محسن عباسی با اشاره به اینکه از این پس شاهد پویا تر شدن معاملات در نمادهای بزرگ خواهیم بود، اظهار داشت: بسیاری از نمادهای بزرگ که تا پیش از این به واسطه داشتن حجم مبنای زیاد، حتی در بسیاری از روزهای خوب بازار، افزایش قیمت حداکثری را تجربه نمی کردند با شرایط جدید – که با حجم معاملات کمتری نسبت به قبل، به سقف حجم مبنا خواهند رسید- معاملات روان تر و پویاتری خواهند داشت. از طرفی خاصیت اهرمی این نمادها برای حمایت از بازار چند برابر شده است زیرا با مبالغ کمتری می توان از این نمادها و بالطبع از کلیت بازار حمایت کرد.

وی این اقدام را باعث افزایش ریسک نوسان قیمت در نمادهای بزرگ خواند و گفت: با توجه به پویا تر شدن معاملات این نمادها و کاهش حجم مبنای آنها، احتمال نوسان قیمتی این دسته از نمادها به مراتب افزایش می یابد و این مساله در در روزهای بسیار خوب و روزهای بد بازار شدت بیشتری می گیرد.

این کارشناس بازار سرمایه تصریح کرد: بسیاری از نمادهای بزرگ تا قبل از این به عنوان سهام کم ریسک- از منظر نوسان قیمتی- محسوب می شدند اما با تغییرات صورت گرفته ممکن است این سهام با نوسانات بیشتری روبرو شوند و از یک سو، طرفداران جدیدی پیدا کنند و از سوی دیگر باعث تمایل کم برخی افراد ریسک گریز برای سرمایه گذاری در آنها شود زیرا با افزایش نوسان قیمتی افراد ریسک پذیر بیشتری وارد این دسته از سهم خواهند شد و افراد ریسک گریز بیشتری از آن دور خواهند شد.

عباسی با تغییر حجم مبنا احتمال ورود حقوقی ها و سهامداران عمده برای حمایت از نمادها بزرگ را بیشتر از قبل دانست و گفت: تا پیش از این، حقوقی نمادهای بزرگ برای حمایت از سهام خود باید تعداد قابل توجهی سهم را در هر روز خریداری می کردند؛ ولی در شرایط جدید با خرید تعداد بسیار کمتری سهم می توانند از منفی شدن سهم جلوگیری کنند. بسیاری حجم مبنا و فرمولش از صندوقهای بازنشستگی، صندوقهای ذخیره، شرکتهای زیر مجموعه تامین اجتماعی و . به دلیل وجود قوانین دست و پاگیر نظیر آیین نامه های معاملاتی نمی توانستند حتی به اندازه حجم مبنا از سهام بزرگ زیر مجموعه خود خرید کنند اما در حال حاضر امکان مدیریت وجوه جهت حمایت از سهام این شرکتها به شکل موثرتری فراهم شده است.

تغییر رفتار صندوق های سرمایه گذاری

مدیر عامل شرکت مشاور سرمایه گذاری اماکو با بیان اینکه تغییر حجم مبنا بر نوع رفتار سرمایه گذاری صندوق های سرمایه گذاری نیز اثر می گذارد، گفت: صندوق هایی که به نسبت سهام روان تر و نقدشونده تری را در پورتفوی خود قرار می دادند، سابقا به بسیاری از نمادهای بزرگ با حجم مبنای بالا اقبالی نشان نمی دادند و علت آن هم کندی حرکت این نمادها بود اما هم اکنون با توجه به افزایش احتمال نوسانات قیمتی و تسهیل این نوسانات نسبت به گذشته، احتمالاً رویکرد خود در قبال این نمادها را تغییر خواهند داد. ضمن اینکه در حالت کلی، وضعیت بنیادین این نمادهای بزرگ در بسیاری از موارد به مراتب بهتر از نمادهای کوچک تر است.

عباسی با بیان اینکه از دیگر مزایای تغییر فرمول حجم مبنا کاهش استقبال به نمادهای خیلی کوچک غیر بنیادی و کاهش انگیزه سفته بازی روی این دسته از نمادها به خصوص در روزهای منفی بازار است، خاطر نشان کرد: سابق بر این در بازار منفی، که نمادهای بزرگ در شرایط خوبی نبودند گروه های خاصی از سرمایه گذاران به نمادهای کوچک گرایش پیدا می کردند و عموما با انگیزه سفته بازی و کسب سودهای کوتاه مدت در این نمادها سرمایه گذاری می کردند؛ که این مورد نیز در شرایط جدید احتمالاً تا حدی تغییر خواهد کرد.

وی ادامه داد: این مساله در روزهای مثبت نیز وجود داشت. چون در بازار رو به بالا نیز بسیاری از نمادهای بزرگ بورسی، به واسطه تکمیل نشدن معاملات تا سقف حجم مبنا، بر خلاف بسیاری از نمادهای کوچک بازار افزایش قیمت حداکثری نداشتند که تغییر حجم مبنای آنها تا حد زیادی رسیدن به حداکثر قیمت مجاز در هر روز را برای نمادهای بزرگ تسهیل می کند و بدین ترتیب انگیزه ورود به سهام کوچک، با دستور العمل جدید کمتر خواهد شد.

این کارشناس بازار سرمایه مجموع عوامل مثبت این دستورالعمل جدید را عاملی بر تغییر پرتفوی شخصی افراد به واسطه تغییر سطح ریسک پذیری آنها خواند و گفت: با دستور العمل جدید بسیاری از سهام بزرگ بازار جذاب تر از قبل شده اند و در مقابل برخی سهام چالاک بازار علاوه بر اینکه اندکی حجم مبنای آنان افزیش یافت، مزیت نوسان سریع قیمتی خود را از دست داده اند. در نتیجه ممکن است این تغییر در الگوی معاملاتی این نمادها باعث تغییر ذائقه بازار نسبت به انتخاب آنها شود و برخی نمادهایی که تا قبل از این دستورالعمل کم ریسک تلقی می شدند اکنون نوساناتی را تجربه کنند. از طرقف دیگر شاید دیگر نیازی نباشد تا افراد پر ریسک برای چشیدن طعم نوسانات بیشتر سراغ هر نمادی و با هر وضعیت بنیادی بروند. بنابراین یه نظر می رسد برآیند این تغییرات منجر به تغییر پورتفوی معامله گران شود.

مدیر عامل اماکو در پایان گفتگو با سنا گفت: در مجموع این اقدام مسئولان بازار سرمایه تاثیر مثبتی بر بازار و وضعیت شاخص بورس خواهد داشت و به نوعی حکم روغن کاری چرخ دنده های شاخص را دارد.

مفهوم قیمت پایانی در بورس

برای پاسخ به این سوال که مفهوم قیمت پایانی در بورس چیست یا قیمت آخرین معامله یعنی چه؟ باید اول این نکته را مرور کنیم؛ حتما می‌دانید که در حالت عادی، دامنه نوسان قیمت سهام در بورس ایران بین منفی ۵ تا مثبت ۵ درصد است (البته هنگام تنظیم این مطلب دامنه نوسان به‌طور موقت منفی ۲ تا مثبت ۶ تعیین شده و شاید باز هم تغییر کند). اما آیا می‌دانید مبدا این مقدار نوسان چه عددی است؟ به عبارت ساده‌تر، آیا می‌دانید این نوسان مثبت و منفی ۵ درصدی را نسبت به چه عددی می‌سنجند؟

مبدا دامنه نوسان قیمت پایانی روز قبل است. یعنی اینکه قیمت پایانی روز قبل هر عددی که باشد، قیمت امروز می‌تواند تا پنج درصد بیشتر یا کمتر از آن قیمت تغییر کند. طبیعی است که مبنای نوسان قیمت روز بعد هم قیمت پایانی امروز باشد.

مثال: فرض کنید قیمت پایانی روز گذشته سهمی ۲۵۰۰ تومان بوده باشد. در این حالت، حداکثر قیمت امروز می‌تواند ۵ درصد بیشتر از این عدد باشد. از آنجا که ۵ درصد از ۲۵۰۰ برابر با ۱۲۵ است، در نتیجه سقف مجاز قیمت برای امروز به این شکل محاسبه خواهد شد: ۲۵۰۰+۱۲۵=۲۶۲۵

به همین ترتیب کف قیمت مجاز را هم می‌توانیم به دست بیاوریم: ۱۲۵ـ۲۵۰۰=۲۳۷۵

اما قیمت پایانی امروز چگونه محاسبه می‌شود؟ در ادامه این موضوع را هم شرح می‌دهیم. عجله نکنید!

نحوه محاسبه قیمت پایانی سهام در بورس

به‌طور کلی قیمت پایانی در بورس یک سهم مشخص‌کننده میانگین قیمت تمام معاملات آن سهم در یک جلسه معاملاتی است. مثلا ممکن است ۸۰ درصد از معاملات سهم در یک روز در قیمت منفی ۵ باشد و طبیعتا باید هنگام محاسبه قیمت پایانی، برای این حجم از معاملات در منفی پنج وزن بیشتری قائل شد.

در حالت عادی قیمت پایانی یک سهم می‌تواند میانگین وزنی معاملات سهم در یک روز معاملاتی باشد. فرض کنید در مثال بالا، ۱۳۰۰۰ سهم در قیمت ۲۳۷۵ تومان، ۵۰۰۰ سهم در قیمت ۲۴۰۰ تومان، ۱۴۰۰۰ سهم در قیمت ۲۵۰۰ تومان و ۱۰۰۰۰ سهم در قیمت ۲۶۰۰ تومان معامله شده باشد. حالا برای به دست آوردن میانگین وزنی معاملات، ابتدا مبلغ کل هر معامله را حساب می‌کنیم و با هم جمع می‌زنیم:

حالا این عدد به دست آمده را تقسیم بر مجموع کل سهام معامله‌شده می‌کنیم:

عددی که به دست می‌آید تقریبا برابر با ۲۴۷۳ تومان است. اما در تعیین قیمت پایانی یک سهم، حجم مبنا هم دخیل است. به این شکل که از تقسیم کل حجم معاملات بر حجم مبنای سهم، نسبتی به دست می‌آید که اگر کمتر از یک باشد، در تعیین قیمت پایانی روز جاری تاثیر مستقیم دارد. اگر این نسبت بیشتر از یک باشد تاثیری در محاسبه قیمت پایانی ندارد و قیمت پایانی سهم همان میانگین وزنی معاملات روزانه (روش بالا) خواهد بود. فرمول نهایی محاسبه قیمت پایانی در بورس به این شکل است:

که در آن: P_1 قیمت پایانی روز قبل، P_2 قیمت پایانی امروز، (P_2 ̅ ) میانگین وزنی قیمت در معاملات امروز، N حجم معاملات و M حجم مبنا

در این فرمول،اگر نسبت N/M بزرگ‌تر از یک باشد، این نسبت را در محاسبات در نظر نمی‌گیریم و در نتیجه عددی که این فرمول به ما می‌دهد همان میانگین وزنی معاملات خواهد بود.

پس اگر کسی از ما بپرسد چه عواملی قیمت پایانی سهم را مشخص می‌کند، باید بگوییم قیمت پایانی نسبت مستقیمی با میانگین قیمت معاملات روزانه و نسبت معاملات روزانه به حجم مبنا دارد.

نکته یک: وجود حجم مبنا باعث می‌شود که اگر حجم معاملات روزانه پایین باشد، قیمت پایانی زیاد تغییر نکند. مثلا اگر سهمی در طول روز با صف خرید (یا صف فروش) همراه باشد و حجم معاملات آن نسبت به حجم مبنا ناچیز باشد، قیمت پایانی آن تقریبا تغییری نخواهد کرد.

نکته ۲: قیمت پایانی هر سهم به‌صورت خودکار و لحظه‌ای محاسبه می‌شود و در تابلو معاملات سهم به نمایش درمی‌آید.

قیمت پایانی درباره سهم چه اطلاعاتی به ما می‌دهد؟

در آموزش‌های تحلیل تکنیکال، گاهی قیمت آخرین معامله را قیمت پایانی عنوان می‌کنند که ترجمه «Closing Price» است. دقت کنید که در بورس ایران منظور از قیمت پایانی همانی است که بالاتر شرح دادیم. قیمت آخرین معامله هم، همان‌طور که از اسمش پیداست، نشان می‌دهد آخرین معامله سهم در چه قیمتی بوده است.

قیمت آخرین معامله چیست؟ چه اطلاعاتی درباره سهام به ما می‌دهد؟

همان‌طور که اشاره کردیم، قیمت آخرین معامله نشان می‌دهد که آخرین معامله‌ای که در سهم صورت گرفته، در چه قیمتی بوده است. قیمت آخرین معامله به‌نوعی قیمت لحظه‌ای سهم است حجم مبنا و فرمولش و گاهی که هیجان معاملات بالاست، می‌تواند دستخوش نوسان‌های زیادی باشد. دقت کنید که در تابلو معاملات سهام، آخرین معامله زیر کلمه «معامله» و قیمت پایانی زیر کلمه «پایانی» درج می‌شود. دقت کنید که قیمت پایانی روز گذشته هم زیر کلمه «دیروز» به نمایش درمی‌آید.

اگر مفهوم آخرین معامله و قیمت پایانی را به‌خوبی درک کنیم، متوجه خواهیم شد که اگر بنا باشد که قیمت سهم رشد کند، اول قیمت آخرین معامله رشد خواهد کرد و بالاتر از قیمت پایانی خواهد آمد و بعد از دست‌به‌دست شدن سهم در قیمت‌هایی بالاتر از قیمت پایانی، قیمت پایانی هم به مرور رشد خواهد کرد و بالا خواهد آمد. پس یکی از نشانه‌های رشد قیمت سهم این است که قیمت آخرین معامله بالاتر از قیمت پایانی باشد. برعکس، اگر قیمت آخرین معامله پایین‌تر از قیمت پایانی باشد، می‌تواند نشانه روند نزولی سهم باشد.

نکته یک: در روزهایی که هیجان معاملات بالاست، نوسان قیمت آخرین معامله نسبت به قیمت پایانی بسیار شدید است. مثلا ممکن است سهمی در صف خرید قفل باشد و قیمت پایانی آن هم نزدیک به سقف قیمت معاملات روزانه باشد، اما در یک لحظه صف خرید عرضه شود و بقیه معامله‌گران با عجله شروع به فروش کنند و در نتیجه قیمت سهم تا کف دامنه نوسان و صف فروش پیش برود. در این حالت حتی ممکن است فاصله بین قیمت پایانی و آخرین معامله به حدود ۱۰ درصد برسد.

نکته ۲: بیشتر اوقات معامله‌گران تلاش می‌کنند قیمت خریدشان نزدیک به قیمت پایانی باشد و قیمت آخرین معامله را مبنای خرید قرار نمی‌دهند. چون مبنای محاسبه قیمت در روز بعد قیمت پایانی است، نه قیمت آخرین معامله. اگر در شرایط هیجانی بازار دست به خرید بزنید و سهمی را در صف خرید بخرید، در حالی که قیمت پایانی این سهم حدود ده درصد پایین‌تر است، در این صورت سهم را به قیمت صف خرید دو روز بعد خریده‌اید! یعنی برای اینکه قیمت پایانی به قیمت خرید شما برسد و معامله شما در نقطه سربه‌سر قرار بگیرد، سهم باید دو روز کامل صف خرید باشد و مثبت پنج بخورد.

محاسبه سود و زیان با قیمت پایانی سهم باید انجام شود یا قیمت آخرین معامله؟

راستش را بخواهید هیچ کدام. درست این است که سودوزیان را زمانی محاسبه کنیم که سهم را می‌فروشیم و معامله را می‌بندیم. تا زمانی که سهمی را که خریده‌ایم نفروخته باشیم، سود و زیانی نکرده‌ایم. سهامداران باتجربه و کسانی که به قصد سرمایه‌گذاری سهمی را می‌خرند، از این لحاظ تفاوتی بین سهام و دارایی‌های دیگر قائل نمی‌شوند. وقتی خانه‌ای را به قصد سرمایه‌گذاری خریده باشید، نسبت به نوسان‌های قیمت خانه در بازه‌های هفتگی و ماهانه بی‌تفاوت خواهید بود. تا زمانی که این خانه را نفروخته باشید، سود یا زیانی برای خودتان محاسبه نخواهید کرد.

در هر صورت بازار سهام کمی با بازارهای دیگر فرق دارد و یکی از تفاوت‌هایش این است که ارزش روز سهام‌تان را هر لحظه می‌توانید در پنل کارگزاری‌تان ببینید. عددی که به عنوان سود و زیان در پنل کارگزاری‌ها می‌بینیم، معمولا بر اساس قیمت آخرین معامله است. یعنی اگر سهم‌تان را با قیمت آخرین معامله به فروش برسانید، به اندازه مقداری که در پنل کارگزاری می‌بینید سود یا زیان خواهید کرد.

بعضی از کارگزاری‌ها هم هستند که می‌توانید در پنل‌شان مقدار سودوزیان را بر اساس قیمت پایانی تنظیم کنید. از آنجا که نوسان قیمت پایانی نسبت به نوسان آخرین معامله کمتر است، در این حالت مقدار سودوزیانی که در پنل کارگزاری مشاهده می‌شود نوسان کمتری خواهد داشت.

نکته: وقتی سهمی را می‌خریم، اگر به قسمت پورتفو در پنل کارگزاری وارد شویم، خواهیم دید که چیزی حدود ۱.۵ درصد زیان کرده‌ایم. دلیل این موضوع این است که نرم‌افزار کارگزاری‌ها کارمزد معاملات بورس و مالیات را همان اول محاسبه می‌کنند و در قالب سود و زیان به نمایش در می‌آورند. مثلا اگر سهمی را با قیمت ۱۰۰۰ تومان خریده باشید و قیمت آخرین معامله سهم هم همین ۱۰۰۰ تومان باشد، پنل کارگزاری (اگر شیوه محاسبه سود و زیانش بر مبنای آخرین قیمت باشد) حدود ۱.۵ درصد زیان نمایش خواهد داد. این ۱.۵ درصد همان کارمزد و مالیاتی است که بابت خرید و فروش سهم باید بپردازید. توضیح ساده‌اش این است که اگر سهمی را به قیمت ۱۰۰۰ تومان بخرید و به همان قیمت بفروشید، معامله شما سربه‌سر نبوده است، بلکه حدود ۱.۵ درصد از پول‌تان به خاطر کارمزد و مالیات کم شده است.

تعداد سهام، حجم مبنا، سهام شناور، میانگین حجم ماه

تعداد سهام: یعنی مجموع تعداد سهام معامله شده آن سهم در آن روز چه تعدادی است.

حجم مبنا: که یک بحث کاملا مفصل در تحلیل های تکنیکال و بنیادی است. در واقع طبق الگوریتمی که بازار بورس بر طبق آن پیش می رود، بدین صورت است که اگر در بیشترین قیمتی که در بازه روز به آن اشاره شده است، به اندازه حجم مبنا معامله در آن روز اتفاق بیفتند، آن سهم مثبت پنج درصد سود را در آن روز تجربه خواهد کرد.

به طور مثال: اگر بیشترین قیمت در بازه روز برای یک نماد هزار ریال اعلام شده باشد، و حجم مبنا صد میلیون سهم برای آن نماد باشد، در صورتی که در طول یک روز کاری برای آن نماد صدمیلیون سهم و یا بیشتر در قیمت هزار ریال معامله شود، سود آن نماد در آن روز مثبت پنج درصد خواهد بود. در مورد منفی پنج درصد نیز همین موضوع برقرار است. اگر کمترین بازه قیمتی برای همین نماد نهصد ریال باشد و در طول یک روز کاری صد میلیون سهم در قیمت نهصد ریال معامله شود، درصد پایانی این نماد در آن روز منفی پنج درصد خواهد بود. این مثال نشان دهنده این بود که قیمت پایانی، بازه روز و حجم مبنا تا چه اندازه در معاملات یک نماد تاثیر گذار است.

سهام شناور: درصد سهام شناور به این معنی است که چند درصد از سهم هایی که مربوط به یک شرکت است شناور است و دست سرمایه داران خرد (سرمایه داران زیر یک درصد) قرار می گیرد که این سرمایه داران نقش مدیریتی و تاثیر گذاری در شرکت ندارند. متعادل ترین درصد برای سهام شناور معمولا بیست و پنج درصد است. در واقع سهام شناور آن بخش از سهام شرکت است که احتمال نقدشوندگی دارد. به طور مثال اگر بیست و پنج درصد از نماد فولاد به عنوان سهام شناور اعلام شود، به این معناست که ۲۵ درصد از سهام فولاد ممکن است در زمان های کوتاه یا میان مدت معامله شوند، در حالی که هفتاد و پنج درصد سهامی که در دست سرمایه داران حقوقی است و آن ها در مدیریت شرکت تاثیر گذار هستند سهامی است که در کوتاه مدت قرار نیست نقد شود. میانگین حجم ماه: میانگین حجم معاملات انجام شده برای یک نماد در طول یک ماه را نمایش می دهد.

به طور مثال در تصویر بالا که برای نماد فولاد ارائه شده است، نشان می دهد که امروز ۲۰۹ میلیارد سهم در نماد فولاد معامله شده است. حجم مبنای نماد فولاد ۱۳٫۸۶۵ میلیون سهم است و ۲۶ درصد از کل سهم های شرکت فولاد تحت عنوان سهم های شناور در دست سرمایه گذارن خرد است و در بازار بورس توسط کدهای حقیقی می تواند معامله شود.

سهام شناور بالا خوب است یا پایین؟

اگر سهام شناور درصد بزرگی باشد چه اتفاقی می افتد؟

به طور مثال فرض کنید که ۶۰ درصد از سهام یک شرکت به عنوان سهام آزاد شناور در دست سرمایه داران خرد قرار بگیرد. ۶۰ درصد از سهام شرکت در کف بازار و توسط سرمایه داران خرد قرار می گیرد و معامله می شود، سرمایه دارانی که هیچ دخالت و تاثیری در مدیریت شرکت نخواهند داشت. این موضوع باعث می شود که در صورت بروز هر گونه بحران، در اثر جوسازی ها و اتفاقات کاذبی که رخ می دهد افرادی در روند این سهم تاثیر داشته باشند، بدون توجه به آینده شرکت و بدون در نظر گرفتن برخی ملاحظات سهم را می فروشند و مدیریت شرکت که تنها بر چهل درصد از سهام تسلط دارد نمی تواند کنترل آن را به دست بگیرد. در حالت کلی به سهام هایی که درصد زیادی از آن به عنوان سهام شناور در دست سرمایه گذاران خرد است نمی توان اعتماد کرد و می توان گفت که درصد سهام آزاد شناور بالای چهل درصد عادی و قابل اعتماد نیست.

درصد کم در سهام شناور آزاد چه ویژگی هایی دارد؟

در شرکت های کوچک سهام شناور آزاد کم می تواند دردسرساز باشد. به طور مثال فرض کنید که یک شرکت پنج درصد از سهامش را به عنوان سهام شناور به دست حقیقی ها می سپارد و این پنج درصد معادل پنج میلیون سهم باشد، اگر برخی از افراد و سرمایه گذاران خرد چهار میلیون از پنج میلیون سهام شناور آزاد را به دست بگیرند، سهام آن چنانی برای خرید و فروش برای دیگر سرمایه گذاران باقی نمی ماند. اصطلاح جمع شدن سهم دقیقا در این موارد به کار می رود، که سهم در تسلط سرمایه گذاران خرد محدودی قرار می گیرد و در صورتی که تقاضا برای سهم وجود داشته باشد اما عرضه ای صورت نگیرد صف خرید کاذبی تشکیل می شود و قیمت سهم سر به فلک می کشد.

بنابراین دیده می شود که درصد سهام شناور آزاد باید نه آنقدر بالا باشد که کنترل و مدیریت ارزش سهم از دست مدیران و سرمایه گذاران کلان خارج شود و نه آنقدر پایین باشد که به راحتی توسط سرمایه گذاران خرد جمع شود و ایجاد صف های خرید و فروش کاذب شکل بگیرد.

میانگین حجم ماه معاملات سهام چیست؟

میانگین حجم ماهِ یک سهم به ما می‌گوید که طی یک ماه گذشته (۲۱ روز معاملاتی قبل از امروز)، روزانه به‌طور متوسط چقدر از این سهم معامله شده است.

فرمول محاسبه میانگین حجم ماه

میانگین حجم ماه در بورس یکی از مهم‌ترین فاکتورها در تابلوخوانی سهام و تحلیل رفتاری است. شما می‌توانید در صفحه TSETMC یک سهم، میانگین حجم ماه آن را مشاهده کنید. اما این عدد به چه دردی می‌خورد؟

حجم معاملات سهام چه می‌گوید؟

به تابلو معاملاتی سهم زیر دقت کنید، اعداد با ما صحبت می‌کنند، اگر زبان آن‌ها را بلد باشیم.

حجم معاملات، نشان‌دهنده تعداد سهمی است که امروز (تا این لحظه) معامله شده. تعداد معاملات هم به ما می‌گوید چند معامله تا الان انجام شده است. دقت کنید که نگفتیم چند نفر معامله کرده‌اند زیرا ممکن است در یک روز ، یک فرد دو بار سفارش خرید بگذارد. بنابراین می‌گوییم چند معامله انجام شده است

حجم معاملات – میانگین حجم ماه

در تابلو بالا که ساعتی قبل از اتمام زمان بازار گرفته شده، می‌بینیم که طی ۷۴۸معامله، یک میلیون نهصد و پنج هزار سهم بین سهامداران با ارزشی معادل ۶،۸۰۶،۳۰۰،۰۰۰ تومان جابجا شده است.

افزایش حجم معاملات در روند صعودی نشانه خوبی برای آینده سهم است اما در روندهای نزولی افزایش حجم معاملات معمولا نشان‌دهنده خروج پول از سهم است. حجم معاملات به تنهایی اطلاعات خاصی در اختیار ما قرار نمی‌دهد، اما زمانی که با میانگین حجم ماه مقایسه شود، می‌تواند نقاط ورود و خروج به یک سهم را به ما نشان دهد. اما چگونه؟ در ادامه به بررسی این حجم مبنا و فرمولش موضوع می‌پردازیم.

میانگین حجم ماه معاملات سهام چیست؟

میانگین حجم ماهِ یک سهم به ما می‌گوید که طی یک ماه گذشته (۲۱ روز معاملاتی قبل از امروز)، روزانه به‌طور متوسط چقدر از این سهم معامله شده است.

فرمول محاسبه میانگین حجم ماه

دلایل اهمیت میانگین حجم ماه

میانگین حجم ماه برای سرمایه‌گذاران از چند جهت قابل اهمیت است:

نقدشوندگی سهام در بورس

میانگین حجم ماه به‌نوعی ما را از وضعیت نقدشوندگی سهم مطلع می‌کند. در تابلو بالا میانگین حجم ماه برابر با عدد ۵,۰۲۱,۰۰۰ واحد است. حالا ممکن است در یک روز ۶ میلیون سهم معامله شود و در روز دیگر ۴ میلیون.

هرچه این مقدار بیشتر باشد نشان می‌دهد که قابلیت نقدشوندگی سهم بیشتر است. قابلیت نقدشوندگی به ما می‌گوید که اگر حجم بالایی از سهم را خریدیم، ممکن است هنگام فروش آن دچار مشکل شویم؟

این موضوع اهمیت بسیار زیادی برای سرمایه‌گذاران، به‌خصوص سبدگردان‌ها دارد. سهم‌هایی که نقدشوندگی پایینی دارند، معمولا جذابیت کمی برای سرمایه‌گذاران حجم مبنا و فرمولش دارند‌.

حجم مبنا و فرمولش

• ۱۸ مهر ۱۴۰۱ : بولتون: «پوتین باید برود. زمان تغییر رژیم در روسیه فرا رسیده است»
• ۱۸ مهر ۱۴۰۱ : وزارت انرژی اوکراین: صادرات برق به اتحادیه اروپا از(فردا سه شنبه) به دلیل حملات موشکی متوقف می‌شود
• ۱۸ مهر ۱۴۰۱ : قالیباف: ایرادات مطرح شده به ایین نامه حجم مبنا و فرمولش واردات خودرو باعث ابطال آن نمی شود
• ۱۸ مهر ۱۴۰۱ : ترامپ: لفاظی‌های قبل از جنگ اوکراین باعث شد پوتین تصمیم به حمله بگیرد
• ۱۸ مهر ۱۴۰۱ : استیضاح فاطمی امین تا آخر هفته اعلام وصول می‌شود
• ۱۸ مهر ۱۴۰۱ : روسیه: بخش اول حملات موشکی به اوکراین انجام شد و حملات دیگری در راه خواهد بود
• ۱۸ مهر ۱۴۰۱ : زلنسکی: روسیه می‌خواهد ما را از روی زمین محو کند
• ۱۸ مهر ۱۴۰۱ : خبر فوری/پوتین یک حمله سهمگین موشکی علیه اوکراین شامل ۱۰ شهر از جمله کیف ترتیب داده
• ۱۸ مهر ۱۴۰۱ : رئیس انجمن تجارت الکترونیک: ۲۵۰۰ میلیارد تومان برای روبیکا هزینه شده؛ دستاوردش صفر است
• ۱۸ مهر ۱۴۰۱ : تایر در بورس کالا پذیرش شد
• ۱۸ مهر ۱۴۰۱ : دلار نیما ۲۷۳۰۰ تومان
• ۱۸ مهر ۱۴۰۱ : پیشرفت‌هایی در بخش آزادسازی بخشی از اموال بلوکه‌شده ایران حاصل شد
• ۱۸ مهر ۱۴۰۱ : دلار توافقی ۳۱۲۰۰
• ۱۸ مهر ۱۴۰۱ : روس ها یک میلیارد یورو در راه آهن رشت انزلی آستارا سرمایه گذاری خواهند کرد
• ۱۸ مهر ۱۴۰۱ : اوراق اختیار تبعی فروش این شرکت ها سه شنبه منتشر می شود
• ۱۸ مهر ۱۴۰۱ : ترامپ: اگر بین روسیه و اوکراین فوری صلح نشود جنگ جهانی آغاز می‌شود
• ۱۷ مهر ۱۴۰۱ : عضو‌ مجلس خبرگان: وقتی می‌گوییم حکومت مردم سالاری دینی یعنی نظرات مردم باید حاکم باشد
• ۱۷ مهر ۱۴۰۱ : فیلترینگ اینستاگرام و تعطیلی ها درآمد شرکت ملی پست را به یک سوم کاهش داد
• ۱۷ مهر ۱۴۰۱ : وزیر راه: برای تکمیل راه آهن رشت-آستارا، ساختمان وزارت راه را هم می‌فروشیم
• ۱۷ مهر ۱۴۰۱ : “وطوبی” اولین شرکت زیر مجموعه سازمان بازنشستگی شهرداری تهران، عرضه اولیه شد
• ۱۷ مهر ۱۴۰۱ : مشاور وزیر نیرو: اتصال شبکه برق کشورمان حجم مبنا و فرمولش از شرق دریای خزر در اجلاس دریای خزر مطرح شد تا تصمیم‌گیری‌های لازم اتخاذ شود
• ۱۷ مهر ۱۴۰۱ : فاطمی امین: شرایط برای واردات خودرو تنها از سوی دو شرکت مسجل شده
• ۱۷ مهر ۱۴۰۱ : ارز توافقی ۳۱۳۰۰
• ۱۶ مهر ۱۴۰۱ : رییس موساد: ترس از عملیات حزب الله در صورت عدم امضای توافق هسته‌ای وجود دارد
• ۱۶ مهر ۱۴۰۱ : واگذاری باقی‌مانده سهام سایپا و ایران‌خودرو به کجا رسید؟
• ۱۶ مهر ۱۴۰۱ : وزیر ارتباطات از بسته حمایتی برای کسب و کارهایی که به پلتفرم‌هایی داخلی مهاجرت کنند، خبر داد
• ۱۶ مهر ۱۴۰۱ : خاندوزی بر راهکارهای بلندمدت برای حمایت از بازار سرمایه تاکید کرد
• ۱۶ مهر ۱۴۰۱ : حمله موشکی به پل کریمه
• ۱۶ مهر ۱۴۰۱ : زارع‌پور: پلتفرمی که قوانین جمهوری اسلامی را به رسمیت نمی شناسد بستر مناسب برای کسب و کارها نیست
• ۱۵ مهر ۱۴۰۱ : مکارم شیرازی: احتمال آشوب وجود دارد

• ۲ شهریور ۱۳۹۹
• ۳:۲۳ بعد از ظهر

فاطمه اروجی از ارائه پیشنهاد تعیین فرمول حجم مبنا بر اساس میزان معاملات هرسهم خبر داد

تاریخ آخرین بروزرسانی: ۱۸ شهریور ۱۳۹۹

دانلود اپلیکیشن کانون سهامداران

شرکت فارس تجارت امجد

آدرس: تهران، خیابان میرزای شیرازی، نبش خیابان چهارم، پلاک 68، واحد 3
کد پستی: 1597856113 تلفن: 02188912269

نماد اعتماد الکترونیکی

مرکز توسعه تجارت الکترونیکی با اعطای نماد اعتماد الکترونیکی هویت صاحب و محل فعالیت کسب وکارهای اینترنتی را احراز می‌نماید.

ساماندهی محتوای فضای مجازی

وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی با اعطای نماد اعتماد الکترونیکی هویت صاحب و محل فعالیت کسب وکارهای اینترنتی را احراز می‌نماید.

نقدینگی به بورس بازمی‌گردد؟

به نظر می‌رسد حمایت از بازار سرمایه این روزها واقعی‌تر شده. پس از آنکه دولت به دنبال اعتراض اهالی بازار سرمایه، ۱۰ بند حمایتی را برای بهبود وضعیت سرمایه‌گذاری در بورس تصویب کرد، حالا چند روزی است مدیران بازار سرمایه نیز با حمایت‌های عملی و تغییر در ریزمقررات معاملاتی این بازار تلاش می‌کنند تا برخی موانع موجود در مسیر خرید و فروش سهام و بازگشت اعتماد به بازار سرمایه را برطرف کنند. بر همین اساس، فرابورس ایران از فردا حجم مبنای برخی نمادهای بازار پایه را حذف خواهد کرد. در اطلاعیه فرابورس ایران تاکید شده است در صورتی که نماد معاملاتی طی ۲۰ جلسه معاملاتی متوالی در بازار پایه در تمامی لحظات دارای صف خرید یا فروش باشد، پس از انجام اطلاع‌رسانی لازم نماد مذکور بدون اعمال حجم مبنا قابل معامله خواهد بود و در صورتی که معامله با قیمت‌های متفاوت از آستانه‌های قیمتی انجام شود، حجم مبنا به مقادیر مرتبط با فرمول حجم مبنا تغییر می‌یابد.

فرابورس ایران به تازگی در راستای افزایش نقدشوندگی تصمیم به حذف حجم مبنای نمادهای دارای صف خرید یا صف فروش گرفته است. فرابورس ایران در اطلاعیه‌ای مهم در خصوص حجم مبنای نمادهای دارای صف خرید و فروش در بازار پایه، تصمیم گرفت که حجم مبنای نمادهای بازار پایه را در صورتی که به مدت ۲۰ روز معاملاتی در صف فروش یا صف خرید باشند، به ۱ تغییر دهد که به معنای حذف حجم مبنا برای این نمادها خواهد بود. بر این اساس، حجم مبنای نمادهای معاملاتی حرهشا۱، ساذری۱، سنوین۱، شکف۱، فسدید۱، پارتا۱، ثقزوی۱، ثنظام۱، حاریا۱، خفناور۱، سخواف۱، سفارود۱، فالوم۱، فنرژی۱، قجام۱، گپارس۱، واحصا۱، وصنا۱، وشمال۱ از فردا به ۱ تغییر خواهد یافت. قفل شدن نمادها در صفوف فروش یا خرید در روزهای هیجانی منفی و مثبت بازار سرمایه همواره یکی از حجم مبنا و فرمولش مشکلات اصلی سهامداران بوده و توان نقدشوندگی بازار سرمایه را کاهش داده است.

منظور از حجم مبنا چیست؟

در سال ۱۳۸۲ و در زمان فعالیت دکتر حسین عبده تبریزی به عنوان رییس سازمان بورس اوراق بهادار ایران، ابزاری تحت عنوان حجم مبنا معرفی شد. البته قوانین مربوط به حجم مبنا از زمان به وجود آمدن تا الان دچار تغییرات زیادی شده است که در ابتدای این گزارش به آخرین تغییر آن اشاره شد.

برای آشنایی با مفهوم حجم مبنا، بهتر است ابتدا با قیمت پایانی آشنا شویم. قیمت پایانی عبارت‌ است از میانگین وزنی قیمت معاملات هر نماد در یک روز معاملاتی. همچنین حجم مبنا، حداقل تعداد سهامی از یک نماد است که باید در یک روز معاملاتی، خرید و فروش شود تا تمام درصد تغییرات مجاز در آن روز در تعیین قیمت پایانی لحاظ شود. به این ترتیب اگر حجم معاملات یک نماد از حجم مبنای آن بیشتر شود، قیمت پایانی سهم برابر با میانگین وزنی قیمت معاملات انجام شده آن سهم خواهد بود. از طرفی اگر برای مثال حجم معاملات یک نماد برابر با نصف حجم مبنا باشد، میزان نوسان قیمت پایانی برابر با نصف میانگین وزنی قیمت معاملات سهم است.

پایان صف‌های خرید

فردین آقابزرگی، کارشناس ارشد بازار سرمایه درمورد تاثیر حذف حجم مبنای نمادهای دارای صف خرید یا فروش طی ۲۰ روز کاری متوالی در بازار پایه فرابورس بر بازار سهام، می‌گوید: این مصوبه علاوه بررفع مشکل فشردگی خرید و فروش صف‌ها که نقدینگی بازار را تحت شعاع قرار داده بود، سبب کاهش ریسک سرمایه‌گذاری نیز می‌شود از سوی دیگر این مصوبه به نوعی مقدمه‌ای بر خواسته سهامداران و فعالان بازار سرمایه در تغییر و افزایش دامنه نوسان است.

او تصریح می‌کند: چنانچه باز کردن دامنه نوسان یا افزایش دامنه نوسان فعلی به هر دلیل مقدور نباشد، تصمیمی که فرابورس در راستای حذف حجم مبنا برای صف‌های خرید و فروش نمادهای پایه گرفته، می‌تواند بهترین راه‌حل جایگزین برای شرایط فعلی باشد و نقدینگی را به بازارسرمایه بازگرداند.

این کارشناس ارشد بازار سرمایه توضیح می‌دهد: امید می‌رود با بهتر شدن روند معاملات در بازارسرمایه تعداد روزهای کاری که بابت حذف حجم مبنا اتفاق می‌افتاد، کاهش یابد. زیرا سهم‌ها باید به سمتی حرکت کنند که بتوانند ارزش واقعی خود را براساس عرضه و تقاضا به دست آورند. در حال حاضر بازار همچنان درگیر شرکت‌هایی است که از ابتدای سال ۱۴۰۰ تاکنون به سبب اعمال گره معاملاتی و وجود حجم مبنا درگیر صف‌های فروش هستند به همین خاطر به نظر می‌رسد این تصمیم بسیار درست و منطقی بوده که سبب جمع شدن صف‌های فروش می‌شود. او می‌گوید: این مصوبه‌ای که توسط سرپرست فرابورس گرفته شد، نشان از توجه وی به اظهارنظر کارشناسان و فعالان این حوزه دارد، زیرا اجرای این تصمیم از یک سو نوسان را کنترل می‌کند و از طرف دیگر سبب کشف قیمت واقعی سهم‌های حاضر در بازار سهام می‌شود. اجرای آزمایشی این طرح بر نمادهای پایه فرابورس می‌تواند در صورت موفقیت الگوی حجم مبنا و فرمولش مناسبی برای سایر بازارهای فرابورس و فراتر از آن برای کلیت بازار سرمایه باشد.

وضعیت تغییر می‌کند؟

طی روزهای هیجانی سال 1399، مشکل قفل شدن صفوف خرید برخی نمادها معضل بزرگی در مسیر روان شدن معاملات بود که در طول زمان به ایجاد حباب‌های قیمتی نیز انجامید. پس از آن نیز در زمان ریزش بازار سرمایه، هیجان منفی فروش، داد و ستدهای روان در معاملات این نمادها را با مشکل جدی روبرو کرده بود. این معضل به ویژه در نمادهای بازار پایه فرابورس مشهودتر بود؛ نمادهایی که در روزهای هیجان خرید، به شکلی حبابی رشد کرده و حالا در روزهای ریزش در هیجان منفی فروش گرفتار حجم مبنا و فرمولش شده و فرصت اصلاح و واقعی شدن قیمت سهم را از دست داده بودند. در این میان در کنار کند شدن معاملات و زیان آن برای شرکت‌ها، سرمایه‌های سهامداران نیز مدت‌ها در این نمادها بلوکه شده است. این در حالی بود که با توجه به رشد نرخ تورم و کاهش ارزش پول، هر روز از ارزش این سرمایه‌ها کاسته می‌شد. این روند ریسک بازارگردانی را نیز برای شرکت‌های بازارگردان افزایش داده و این شرکت‌ها را از ورود به این نمادها منصرف می‌کرد. بدین‌ترتیب روند قفل بودن نمادها طی ماه‌های گذشته تداوم داشته است. بررسی وضعیت نمادهای اعلام‌شده از سوی فرابورس برای حذف حجم مبنا نشان می‌دهد حجم مبنا و فرمولش به‌رغم نزول سنگین شاخص کل طی ماه‌های گذشته، این نمادها هنوز موفق نشده‌اند اصلاح مناسبی را تجربه کنند و به سطح ارزندگی برسند. از همین‌رو گفته می‌شود حذف حجم مبنا خواهد توانست تا حد زیادی به اصلاح قیمتی این نمادها کمک کرده و با روان شدن معاملات، پول‌های بلوکه‌شده سرمایه‌گذاران را آزاد کند.