نوسان و نقدینگی

پولی که برای بورس ضرر دارد!

یک کارشناس بازار سرمایه گفت: نوسان گیران بورس فاصله بین قیمت و ارزش واقعی سهم را افزایش می‌دهند که از این طریق بازار دچار اشتباه می‌شود.

به گزارش خط بازارُ مهدی دلبری کارشناس بازار سرمایه در پاسخ به این پرسش که نقدینگی مضر چیست؟ بیان کرد: اگر نقدینگی که وارد بازار سرمایه می‌شود، صرفا با هدف سفته بازی کوتاه مدت و نوسان گیری در بازه زمانی کوتاه وارد شده باشد، مضر است و اگر ساز و کار بازار به صورتی نباشد که این نقدینگی به سمت تولید و افزایش ظرفیت کارخانه‌ها حرکت کند، می‌توان اسم آن را نقدینگی مضر گذاشت، نقدینگی مضر به جز اینکه یک نوسان کوتاه مدت را ایجاد می‌کند، فایده دیگری ندارد.

او افزود: نکته قابل توجه این است که بازار سرمایه باید توانایی جذب منابعی را که به وسیله نقدینگی به سمت آن می‌آیند، داشته باشد.

دلبری در پاسخ به این پرسش که آیا در سال گذشته نقدینگی مضر باعث رشد و افت شدید شاخص شد؟ بیان کرد: زمانی که بازار رشد شدیدی را در سال گذشته تجربه می‌کرد، شرکت‌ها تمایل جذب منابع را نداشتند.

او ادامه داد: در این حالت باید فرآیند افزایش سرمایه تسهیل شود و شرکت‌ها باید بتوانند در شرایطی که فرصت‌های تکرار نشدنی مانند سال گذشته پیش می‌آید، افزایش سرمایه بدهند و این منابع را جذب کنند.

این کارشناس بازار سرمایه عنوان کرد: سهامداران عمده که در طرح‌های توسعه یا راه اندازی شرکت‌های جدید نیاز به منابع دارند، باید سریع از شرایط بازار استفاده لازم را ببرند و این منابع را وارد شرکت‌های جدید کنند.

او در پاسخ به این پرسش که نقدینگی مضر چه تاثیری بر روی بازار سرمایه می‌گذارد؟ بیان کرد: تزریق نقدینگی باعث نوسانات کوتاه مدت می‌شود و این نوسانات کوتاه مدت بازار را دچار قیمت‌گذاری اشتباه می‌کند.

این کارشناس بازار سرمایه افزود: نوسان گیران در کوتاه مدت که از آن‌ها به عنوان معامله‌گران مزاحم نیز یاد می‌کنیم با فاصله‌گذاری بین قیمت، ارزش واقعی سهم را افزایش می‌دهند و بازار را دچار اشتباه می‌کند.

دلبری در رابطه با کارایی بازار عنوان کرد: زمانی که فاصله بین قیمت و ارزش واقعی سهم به وسیله نوسان گیران زیاد می‌شود، سهم بسیار ارزان‌تر یا گران‌تر از ارزش واقعی خود معامله می‌شود و این قضیه بازار را از کارایی خود دور می‌کند.

این کارشناس بازار سرمایه نوسان و نقدینگی در پایان در پاسخ به این پرسش که چه راهکاری برای جلوگیری از قیمت گذاری اشتباه به وسیله نوسان گیران با استفاده از نقدینگی مضر وجود دارد؟ تصریح کرد: در این زمان باید سهامداران عمده و فعالان بازار سرمایه حضور داشته باشند و قیمت عادلانه را در بازار سرمایه کشف و به سایر سهامداران اعلام کنند.

دلایل نوسان بازار سرمایه/ هجوم نقدینگی سرگردان تعادل بازار بورس را بر هم زد

کارشناس اقتصادی گفت: هجوم بخشی از نقدینگی سرگردان به بورس، باعث افزایش قیمت سهام و به هم خوردن تعادل بازار شده است.

به گزارش صدای بورس، کدیور، کارشناس بازار سرمایه در برنامه تیتر امشب شبکه خبر در خصوص دلایل نوسان بازار سرمایه تصریح کرد: از خرداد تا اسفند ۹۸ یعنی حدود ۹ ماه، شاخص بورس رشد ۱۲۵ درصدی را تجربه کرد و میانگین ارزش سهام شرکت‌ها ۲.۲ برابر شد.

وی افزود: از اسفند سال گذشته تا اواخر مردادماه امسال این افزایش در شاخص بورس ۴ برابر شد. یعنی از اواخر خرداد ماه سال ۹۸ تا اواخر مرداد ماه امسال شاخص بورس شاهد رشد ۹ برابری شد و این به این معناست که قیمت سهام شرکت‌ها با توجه به وزنشان در بازار سرمایه تا ۹ برابر افزایش یافت.

این کارشناس بازار سرمایه دلیل اصلی رشد شدید شاخص بورس در این بازه زمانی را افزایش حجم نقدینگی در کشور دانست و افزود: افزایش روزانه ۲۵۰۰ میلیارد تومان نقدینگی و هجوم بخشی از آن به بازار سرمایه، باعث افزایش خارق العاده قیمت سهام و به هم خوردن تعادل بازار شده است.

همایون دارابی دیگر کارشناس بازار سرمایه یکی دیگر از دلایل برهم خوردن تعادل در بازار سرمایه را تغییر سیاست‌های دولتی عنوان کرد.

وی ادامه داد: افزایش بهره بین بانکی در تابستان تا ۲۲ درصد، اعلام زیان دو شرکت خودروسازی بزرگ کشور همچنین آزادسازی سهام عدالت باعث بر هم خوردن تعادل بازار شد.

دارابی افزود: از دیگر عوامل اصلی کاهش شاخص بورس از ۲ میلیون واحد به یک و نیم میلیون واحد تحلیل سرمایه گذاران از کمرنگ شدن حمایت‌های اولیه از بازار سرمایه است.

در ادامه برنامه خدارحمی، کارشناس بازار سرمایه گفت: نوسان جزو ذات بازار سرمایه است و بازار سرمایه‌ای که نوسان ندارد و یکطرفه است بازار مرده است.

خدارحمی افزود: بخشی از این نوسان وارد شده به بازار سرمایه را باید طبیعی تلقی کنیم.

این کارشناس بورس تصریح کرد: ظرفیت بازار سرمایه با میزان استقبال و ورودی آن در یک سال گذشته منطبق نبوده و آشنایی وارد شده‌ها به آن هم متقارن نبوده و با افزایش قیمت هجوم به بازار زیاد بوده و در سوی دیگر با کاهش نرخ شاخص‌ها نوسانات خارج از تحمل افراد شده است.

خدارحمی گفت: در چند هفته اخیر متاسفانه خریداران و فروشندگان بازار سرمایه به متغیرهای کلان اقتصادی توجه ندارند و ریزش و رکود چند ماه اخیر باعث محتاط شدن سرمایه گذاران و کم شدن نگاه بلند مدت سال‌های قبل شده است.

پیامد توسعه دامنه نوسان در بورس

میثم کاویانی-دکترای مدیریت مالی - یک سالی از شروع ریزش بازار بورس کشور می‎گذرد. همان طوری که ورود نقدینگی برخواسته از هیجانات بازدهی در بازار بورس منجربه رشد شاخص 2 میلیونی گردید، از طرفی دیگر نوسان و نقدینگی رشد بازارهای موازی دیگر و خروج نقدینگی بالا از سوی سرمایه‎گذارانی که از رانت اطلاعاتی برخوردار بودند منجربه سقوط 12ماهه و بی‎اعتمادی این بازار شده است.

سیاست‎های مدیران بورس اعم از ایجاد صندوق‎های بازارگردانی، اختیار معامله‎ها بر روی سهام، تغییرات دامنه نوسان و. نتوانسته مانع از روند کاهشی بورس شود و چه‌بسا ماحصل چنین سیاست‎هایی از سوی مدیران وقت جز اینکه رفتار نابخردانه خود را توجیه نمایند چیز دیگری نبوده است. یکی از تصمیمات در این خصوص تغییرات مداوم در دامنه نوسانات سهام بوده که چندین بار به صورت متقارن و نامتقارن اعمال شده است. در این نوشتار برآنیم تا بررسی نماییم که سیاست تغییرات دامنه نوسان چه پیامدهایی را می‎تواند برای بازار بورس ما در پی داشته باشد، کما اینکه این روزها صحبت از توسعه و افزایش آن با آهنگی آهسته از سوی مدیران و کارشناسان بورس به گوش می‎رسد.

به جرأت می‎توان ادعا کرد که آنچه بیشتر بر رفتار هیجانی سرمایه‎گذاران در بورس دامن زد همین دامنه 10 درصدی (مثبت 5 تا منفی 5) نوسان قیمتی بوده که ضمن اینکه راه را برای سفته‎بازی سرمایه‎گذاران حقوقی و عمده باز کرده، منجربه وارد شدن زیان بالا به سرمایه گذران خرد شده است. با نگاهی به بازدهی سهام 10 شرکت بورس امریکا در سال 2020 که بالاترین بازدهی را به خود اختصاص دادند ملاحظه می‎گردد که بالاترین بازدهی سهام چیزی حدود 75 درصد بوده، در حالی که نرخ بازدهی بازار پول این کشور نزدیک به 3 درصد است که یک شکاف یا صرف ریسک 72 درصدی برای سرمایه‎گذاری در بازار بورس ایجاد کرده است.

قطعاً در چنین بازاری افرادی که ریسک‎پذیر هستند گرایش بیشتری به بازار بورس پیدا می‎کنند. لازم به ذکر است که در این کشور بازدهی 3 درصدی بازار پول به منزله بازاری مطلوب برای سرمایه‎گذاری نیست. اما در کشور ما دامنه متقارن تغییرات روزانه قیمت سهام یک شکاف بازدهی 10 درصدی را ایجاد می‎نماید که در سال گذشته با ورود نقدینگی این دامنه منجربه بازدهی 700 درصدی یا بیشتر در برخی از نماد‎ها در فاصله چند ماه (نه یکسال) و یا صرف ریسکی معادل 680 درصد شده است. بازدهی برخواسته از دامنه نوسان بالا رفتار سرمایه‎گذاران را با وجود تورم بالا در اقتصاد به رفتار هیجانی در بورس تبدیل کرده است که متاسفانه مدیران بخش اقتصادی و بورسی کماکان از این مورد غافل هستند.

همان‎طوری که نامتقارن بودن نوسان و نقدینگی دامنه نوسان 6+ تا 3- مانع از کاهش بیشتر شاخص بورس گردیده، مجددا با وجود برگشت به سیاست قبلی متقارن 5+ الی 5-؛ این روزها متاسفانه زمزمه‎هایی بر توسعه بیشتر آن نیز وجود دارد که معتقدم توسعه بیشتر دامنه نوسان بیشترین منافع را به سرمایه‎گذاران عمده حقوقی و حقیقی وارد می‎کند و این نه تنها به نفع سرمایه‎گذاران خرد نیست، بلکه سیاستی نادرستی برای توسعه بازار سهام در وضعیت کنونی و حتی آینده تلقی می‎شود.

در صورت اعمال این سیاست انتظار می‎رود با ایجاد شکاف بیشتر بازدهی بین بازار پول و سرمایه در آینده، منجربه انتقال نقدینگی به سمت بازار بورس نوسان و نقدینگی باشیم، اما هرچه که این بازار نیاز به ورود نقدینگی دارد، اما ورود نقدینگی از سوی سرمایه‎گذاران حقیقی و حقوقی زمانی می‎تواند منجر به توسعه بازار گردد که اولاً افزایش قیمتها در بازارهای موازی اعم از بازار ارز و طلا و همچنین تورم کنترل شود و دوم اینکه دامنه نوسان به جای توسعه، به صورت متقارن یا نامتقارن کاهش (نه افزایش)یابد.

پیامد این وضعیت آن است که ضمن رشد آهسته بازدهی سهام در شرکتها نسبت به قبل، دیگر شاهد رشد 700 درصد یا صرف ریسک بالای بیشتر نمادها در کوتاه‎مدت و همچنین افزایش رفتار هیجانی سرمایه‎گذاران نیز نباشیم. امید است مدیران محترم در اعمال این سیاست در جهت توسعه بازار و حمایت از حقوق سرمایه‎گذاران خرد بازنگری کلی نمایند.

آخرین اخبار نقدینگی

رئیس جمهور تقویت ارزش پول ملی، اصلاح ناترازی بانک ها، توقف رشد سالیانه نقدینگی، اصلاح سبد ذخایر ارزی متناسب با نیازهای سرمایه گذاری و تجاری کشور، توسعه دامنه وثایق و تسهیل فرایند وثیقه گذاری، فعال سازی حساب تجاری، تقویت سامانه های نظارتی و تامین سرمایه درگردش واحدهای تولیدی را از جمله ماموریت های اصلی بانک مرکزی عنوان کرد.

خیز مجدد پایه پولی در تیر ۱۴۰۱

نقدینگی تیر ماه با رشد ۲.۸ درصدی به ۵ هزار و ۲۵۱ هزار میلیارد تومان رسید. آمارهای بانک مرکزی در این خصوص نشان می‌دهد رشد ماهانه پایه پولی با وجود کاهش در ماه گذشته اکنون به ۲ درصد رسیده و دوباره صعودی شده است.

سرعت گیر بانک مرکزی در رشد ترازنامه بانک ها

اقتصادنیوز: بانک مرکزی اخیرا برای رشد ترازنامه بانک ها سقف محدودی را معین کرده است. در این سقف گذاری بانک مرکزی عنوان کرده ترازنامه بانک ها اجازه رشد ۱.۵ تا ۲.۵ درصدی دارد.

رکوردزنی سهم پول در نقدینگی خرداد ۱۴۰۱

امارهای بانک مرکزی نشان داد کل نقدینگی خرداد ماه امسال به ۵ هزار و ۱۰۵ هزار میلیارد تومان رسیده است. به طور کلی این شاخص برابر با مجموع پول و شبه پول است.

رکوردزنی های ضریب فزاینده نقدینگی +نمودار

اقتصادنیوز: روند ضریب فزاینده در کشور در ده سال گذشته نشان دهنده آن است که این متغیر در ماه های کنونی در قله ده ساله ایستاده و با نوسان همراه است. نوسانی که نه لزوما احتمال کاهشی شدن را در بر دارد و نه خیز جدید برای ثبت قله دیگری.

واکنش همتی به اظهارات رئیسی درباره نقدینگی/ خلق پول نشده است؟!

عبدالناصر همتی در کانال تلگرامی خود نوشت: حداقل در۴ماه از ۱۶ ماه، نرخ رشد نقدینگی کمتر از اردیبهشت امسال بوده، و فروردین نیز همواره استثناء است.

۱۴۰۶؛ سال تورم تک‌رقمی +فیلم

​تورم ۵ درصدی و رشد نقدینگی ۱۲.۸ درصدی، نتیجه هدفگذاری سران قوا برای پایان سال ۱۴۰۶ است؛ یعنی سال پایانی برنامه هفتم توسعه.

بی خبری از پایه پولی سال ۱۴۰۱

طبق اعلام بانک مرکزی در فروردین ماه امسال میزان نقدینگی در کشور برابر با ۴ هزار و ۸۲۳ هزار میلیارد تومان به ثبت رسیده است.

نقد جدید همتی درباره آمارهای بانک مرکزی

همتی در توئیت اخیر خود این بار نگاه مثبتی به عملکرد بانک مرکزی در خصوص انضباط پولی داشت اماهنوز هم جای یک سوال را باز گذاشته است. به بیان بهتر زمانی که آمار دقیقی از این متغیر در سال جاری منتشر نشود و ندانیم این شاخص چند همت است؟ می تواند عوامل دیگری نظیر یارانه دولت نیز بانی کاهش متغیر تورم ساز در کشور شده باشد.

خبر مهم معاون رئیس جمهور درباره افزایش قیمت بنزین

​ اقتصادنیوز: معاون رئیس جمهور و رئیس سازمان برنامه و بودجه گفت: هیچ تغییری در قیمت بنزین صورت نخواهد گرفت و اگر طرحی در جایی اجرا می شود، به معنی این نیست که در کل کشور اجرا می شود.

افزایش ۴۲۰ درصدی نقدینگی در زمان دو رئیس کل

حجم نوسان و نقدینگی نقدینگی در حدود هفت سال گذشته حدود ۴۲۰ درصد افزایش داشته که عمده آن مربوط به دوره حضور دو رئیس کل است.

به گزارش ایمنا، اخیراً مرکز آمار ایران در رابطه با وضعیت شاخص‌های اقتصادی و اجتماعی در چند سال گذشته گزارش جامعی منتشر کرد که بخشی از آن به حوزه پول و بانک اختصاص دارد.

۴۲۰ درصد رشد نقدینگی چطور ثبت شد؟

بررسی این گزارش در جریان نقدینگی و اجزای آن نشان می‌دهد که در فاصله نوسان و نقدینگی سال‌های ۱۳۹۳ تا تابستان امسال حجم نقدینگی از حدود ۷۸۲.۴ هزار میلیارد به بیش از ۴,۰۶۷ هزار میلیارد تومان افزایش یافته است. به عبارتی حجم نقدینگی در هفت سال گذشته ۴۲۰ درصد رشد دارد، نوسانی که بررسی کارشناسی می‌تواند در مورد دلایل آن در دوره‌های مختلف رؤسای کل پاسخگوی ابهامات آن باشد.

طی این هفت سال نوسان نقدینگی طوری بوده که بیشترین میزان رشد در فاصله ۱۳۹۸ تا ۱۳۹۹ ثبت شده که از ۲۴۷۲ هزار میلیارد به ۳,۴۷۶ هزار میلیارد تومان رسیده است. بعد از آن در فاصله سال ۱۳۹۷ تا ۱۳۹۸ با حدود ۶۰۰ هزار میلیارد تومان ثبت شده که از ۱۸۸۲ هزار به ۲,۴۷۲ هزار میلیارد تومان رسیده است.

رشد ۱۱۰۰ میلیاردی در دوره "سیف"

اگر جریان رشد نقدینگی را بر اساس حضور رؤسای کل مورد بررسی قرار دهیم، از اواسط سال ۱۳۹۲ ولی‌ اله سیف، ریاست بانک مرکزی را تا اواسط سال ۱۳۹۷ برعهده داشت؛ یعنی زمانی که آمار مرکز آمار نشان می‌دهد در فاصله سال ۱۳۹۳ تا ۱۳۹۷ حجم نقدینگی از حدود ۷۸۲ هزار میلیارد به ۱۸۸۲ میلیارد رسیده که رشد ۱۱۰۰ میلیاردی داشته است.

افزایش از ۱۸۸۲ تا ۳۷۰۰ میلیارد در زمان "همتی"

اما بعد از رفتن سیف از بانک مرکزی از ابتدای مرداد ۱۳۹۷ آن تا اواخر بهار ۱۳۹۹، عبدالناصر همتی، رئیس کل بانک مرکزی بود. در این فاصله نیز آمار حاکی از آن است که نقدینگی از ۱۸۸۲ هزار میلیارد با رشد حدود ۲۹۰۰ میلیاردی به ۳,۷۰۰ میلیارد تومان افزایش یافته است.

دوره "کمیجانی" کوتاه است

بعد از رفتن همتی از اواخر بهار امسال نیز برای چند ماه و تا ابتدای مهرماه، اکبر کمیجانی به عنوان رئیس کل بانک مرکزی انتخاب شد که در این فاصله نیز میزان نقدینگی حدود ۳۰۰ هزار میلیاردی رشد داشته است و در ادامه نیز صالح آبادی ریاست بانک مرکزی را بر عهده گرفت. اما اجزای تشکیل دهنده نقدینگی چه رشدی داشته‌اند نیز در این گزارش قابل بررسی است.

رشد ۳۵ هزار میلیاردی اسکناس و سکه

اسکناس و مسکوک در دست اشخاص از حدود ۳۵.۲ هزار میلیارد تومان در سال ۱۳۹۳ به ۷۲.۷ هزار میلیارد در تابستان امسال رسیده که رشد بیش از ۱۰۶ درصدی دارد.

افزایش ۷۶۹ درصدی سپرده دیداری

سپرده‌های دیداری دیگر اجزای تشکیل دهنده نقدینگی است که درواقع شامل پول‌های در دسترس و همان سپرده‌های کوتاه مدت و در گردش مردم در بانک‌ها می‌شود که میزان آن از ۸۵.۶ هزار میلیارد در سال ۱۳۹۳ به ۷۴۳.۸ هزار میلیارد در سال جاری رشد داشته که افزایش نزدیک به ۷۶۹ درصدی دارد.

جهش ۳۹۰ درصدی سپرده‌های مدت‌دار

اما عمده حجم نقدینگی را سپرده‌های غیر دیداری و یا همان شبه پول تشکیل می‌دهند که عمدتاً مربوط به منابع سرمایه‌گذاری شده یا سپرده‌های بلندمدت در بانک‌ها است که میزان آن در سال ۱۳۹۳ حدود ۶۶۱.۶ هزار میلیارد بوده که در سال جاری ۳,۲۵۱ هزار میلیارد تومان افزایش دارد. بر این اساس سپرده‌های غیر دیداری در این سال‌ها رشد بیش از ۳۹۰ درصدی داشته است.