سود تقسیمی (DPS) چیست؟

نکته ی بسیار مهم: هنگام مقایسه ی روند سود سازی یک شرکت در سال مالی فعلی با سال مالی قبل، حتما به اعداد درج شده در ردیف سرمایه، توجه کنید. اگر سرمایه ی شرکت به دلیل افزایش سرمایه در یک سال مالی با سال مالی بعد تفاوت داشته باشد، در واقع تعداد سهام شرکت فرق کرده است. پس بنابراین نمی توان سود هر سهم امسال و پارسال را با یکدیگر مقایسه کرد. در چنین مواردی باید به اعداد مقابل ردیف "سود (زیان) خالص" توجه کرد. چرا که این عدد دیگر ارتباطی با تعداد سهام شرکت نداشته و می تواند برای مقایسه مورد استفاده قرار گیرد.

DPS یا سود نقدی چیست؟

شرکت‌ها، لزوماً همه سودی را که در پایان سال مالی به دست می‌آورند، بین سهامداران توزیع نمی‌کنند و بخشی از آن را برای اجرای برنامه‌های توسعه‌ای شرکت نگه می‌دارند. میزان سودی که به ازای هر سهم، بین سهامداران توزیع می‌شود، سود تقسیمی هر سهم یا اصطلاحاً (Dividend Per Share) گفته می‌شود .

تصمیم‌گیری در خصوص میزان تقسیم سود، در مجمع عادی سالیانه و با رأی‌گیری از سهامداران انجام می‌شود. پس از تصویب مبلغ سود تقسیمی، شرکت موظف است حداکثر ظرف مدت هشت ماه، این مبلغ را به سهامداران بپردازد. البته معمولاً شرکت‌ها سود سهامداران خرد را زودتر از این موعد پرداخت می‌کنند. منظور از سهامداران خرد، سهامدارانی هستند که در مقایسه با سهامداران عمده، تعداد کمی از سهام شرکت را در اختیار دارند. سود تقسیمی هر سهم، به افرادی تعلق می‌گیرد که در زمان برگزاری مجمع شرکت، سهام آن شرکت را در اختیار داشته باشند .

چرا سرمایه‌گذاران به سود تقسیمی اهمیت زیادی می‌دهند؟

بازده (نقدی) سود سهام (dividend yield) شرکت‌ها نشانه‌ای برای تعیین ارزش شرکت‌ها است . شرکت‌های معتبر سابقه‌ی خوبی در پرداخت و افزایش سود تقسیمی حتی در دوران سخت اقتصادی دارند . در دوران رکود سود تقسیمی پشتوانه‌ای برای سهام است و از سقوط سهام آن جلوگیری می‌کند. همچنین سود تقسیمی زمان لازم برای ترمیم سبد سهام‌تان را پس از یک زیان بزرگ کاهش می‌دهد .

برای اینکه سود تقسیمی سهام شامل شما بشود، باید سهام مربوطه را پیش از تاریخ مجمع عمومی و تصویب صورت‌های مالی آن شرکت خریداری کنید. کسانی که بعد از این تاریخ اقدام به خرید سهام مربوطه کنند از سود تقسیمی آن دوره بهره‌ای نمی‌برند و باید تا دوره‌ی بعد منتظر بمانند. شرکت‌های معمولا تاریخ مشخصی را برای پرداخت سود نقدی اعلام می‌کنند .

سرمایه‌گذاری مبتنی بر رشد سود تقسمی چیست؟

برخی سرمایه‌گذاران بر خرید سهام شرکت‌هایی تمرکز می‌کنند که نرخ رشد چشمگیری در سود تقسیمی هر سهم دارند. شرکت‌هایی مانند استارباکس که بنا بر نظر تحلیل‌گران چشم‌انداز روشنی دارند، حتی اگر هم‌اکنون سود تقسیمی کمتری نسبت به دیگر شرکت‌ها داشته باشند در بلندمدت مثلا طی یک دوره‌ی ۱۰ ساله یا بیشتر سود خیلی بیشتری از شرکت‌های ذکر شده نصیب سهامداران‌شان می‌کنند .

سرمایه‌گذاری مبتنی بر بازده نقدی سود سهام چیست؟

برخی از سرمایه‌گذاران بالاتر بودن بازده نقدی سود سهام را معیار خرید سهام قرار می‌دهند، زیرا معتقدند این سهام به دلیل اینکه حداقل مشخصی از نسبت سود به درآمد یا جریان نقدی را پوشش می‌دهند، مطمئن‌تر هستند. چنین سرمایه‌گذارانی ممکن است به سهام شرکت‌هایی با رشد سود تقسیمی پایین‌تر اما با اطمینان بیشتر تمایل داشته باشند. این روش برای کسانی که به درآمد غیرفعال بالایی در چند دهه‌ی پایانی زندگی نیاز دارند، مناسب‌تر است .

نکات مهم در مقایسه سهم‌های پرداخت‌کننده سود نقدی

شرکت‌های مختلفی هستند که سود نقدی به سهامداران می‌دهند. اما در میان فهرست بلندبالای شرکت‌ها کدام را باید انتخاب کنیم؟

بیایید به بررسی برخی از مهم‌ترین معیارها برای این انتخاب بپردازیم :

• بازه تقسیم سود : برخی از شرکت‌ها چند بار در سال سود نقدی پرداخت سود تقسیمی (DPS) چیست؟ می‌کنند و برخی هم سالی یک بار .
• اعلام زودهنگام مقدار سود : برخی از شرکت‌ها از یک سال قبل، سود نقدی پرداختی سال بعد را مشخص می‌کنند .
• افزایش ارزش مبلغ سود : اگر نگاهی به عملکرد گذشته شرکت‌ها بیاندازید، می‌توانید سود نقدی سال‌های قبل آنها را مشاهده کنید. اگر این مبلغ برای یک شرکت به تدریج افزایش داشته است، نشان می‌دهد این شرکت رشد خوبی را تجربه می‌کند. در نتیجه احتمالا در آینده نیز سود نقدی بیشتری خواهد داد .
• بازدهی سود : بازدهی سود نقدی سهام (نسبت سود هر سهم به ارزش سهم) را بررسی کنید. آیا این نسبت از سود پرداختی حساب‌های پس‌انداز با سوددهی بالا بیشتر است یا خیر؟

برای مطالعه مطالب بیشتر در حوزه بازار سرمایه به بخش مقالات پاداش مراجعه نمایید.

سود تقسیمی هر سهم (DPS)

تعریف سود تقسیمی هر سهم چیست؟

سود سهامی که به هر سهامدار عادی طی یک دوره زمانی مشخص به ازای هر سهم او پرداخت می‌شود، سود تقسیمی هر سهم یا (DPS) Dividend Per Share گفته می‌شود. سود تقسیمی هر سهم از تقسیم سود تصویب‌ شده در مجمع برای پرداخت بین سهامداران بر تعداد سهام عادی شرکت به دست می‌آید.

DPS را می‌توان با استفاده از فرمول زیر محاسبه کرد:

D: مجموع سودهای سهام در طول یک بازه زمانی (معمولاً ۱ سال)

SD: مجموع سود سهامداران ممتاز

S: تعداد سهام عادی طی یک دوره زمانی (معمولاً ۱ سال)

سود پرداختی به سهام دارن یکی از معیار های مهم سرمایه گذاری است، چرا که یک درآمد مستقیم برای سهام داران شرکت محسوب می شود.

سود تقسیمی هر سهم را چگونه دریافت کنید؟

اگر شما در تاریخ مشخص شده توسط شرکت، مالک سهام شرکت باشید، سود تقسیمی به شما تعلق خواهد گرفت.

برای دریافت این سود باید طبق مصوبه ی شرکت در تاریخ مشخصی به بانکی که در اعلامیه معرفی شده است، مراجعه کنید و با ارائه ی مدارک لازم، سود سهام را دریافت کنید. معمولا مدتی بعد از مجمع عمومی سالانه ابلاغیه مربوط به تاریخ و بانک مشخص شده در سامانه کدال منتشر می شود.

البته بعد از راه اندازی سامانه سجام، این امکان به وجود آمده است که سود تقسیمی هر سهم مستقیم به حساب ثبت شده ی سهامداران در سامانه سجام واریز گردد. در این حالت نیازی نیست به بانک یا کارگزاری مراجعه کنید و سود به صورت مستقیم به حساب شما واریز می شود.

توضیحات مدیر مالی در مورد سـود تـقسیمی هر سـهم

لزوماً همه سودی که شرکت در پایان سال به دست آورده است، بین سهامداران تقسیم نمی‌شود و بخشی از آن برای انجام پروژه‌های جدید، پرداخت بدهی ها و مواردی که به رشد شرکت می‌انجامد به صورت سود انباشته در شرکت باقی می‌ماند. حساب سود انباشته در بخش حقوق صاحبان سهام در ترازنامه شرکت گزارش می شود.

در فرمولی که ارائه شد، سود پرداختی به سهامداران ممتاز کسر می‌شود. البته در ایران انتشار سهام ممتاز رایج نیست و در این صورت شما برای محاسبه سـود تقـسیـمی هر سـهم به سادگی می‌توانید با تقسیم سود پرداختی تصویب شده در مجمع بر تعداد سهام عادی منتشرشده، مبلغ سـود تقسیم شده در ازای هر سهم عادی را به دست آورید.

هر سال در مجمع عمومی سالیانه میزان تقسیم سود با حضور سهامداران و رأی‌ گیری از همه حاضران تصویب می‌شود و شرکت موظف است بعد از تصویب سـود تقسیـمی حداکثر ظرف مدت ۸ ماه سود تقسیمی به ازای هر سهم را به سهامداران پرداخت کند.

برای حمایت از سهامداران خرد، شرکت ها موظف‌اند هر سال حداقل ۱۰ درصد از سود شرکت را بین سهامداران تقسیم کنند و پرداخت بیشتر از این مقدار، با رأی‌گیری از سهامداران تصویب می‌شود.

برای مثال چنانچه شما مالک ۱۰۰۰ سهم شرکت فرضی شناسا باشید و مجمع در سال گذشته رأی به پرداخت ۱۰۰ تومان سود تقسیمی به ازای هر سهم داده باشد، شما مبلغی معادل ۱۰۰۰۰۰ تومان دریافت خواهید کرد.

پرداخت سـود تقسیـمی به ازای هـر سـهم در حال رشد می‌تواند نشانه‌ای از این باشد که مدیریت شرکت باور دارد که این رشد می‌تواند حفظ شود.

معادل‌ انگلیسی سود تقسیمی هر سهم عبارت است از:

Dividend Per Share – DPS

اگر سؤال یا نظری دارید لطفاً در بخش پرسش و پاسخ سوالات مالی مطرح کنید. همین‌طور با اشتراک‌گذاری این نوشته در شبکه‌های اجتماعی شما هم در توسعه دانش مالی و سرمایه گذاری شریک شوید.

سود نقدی سهام یا DPS چیست؟

سود نقدی سهام که آن را با DPS نشان می‌دهند، بیان‌گر مبلغی است که شرکت از محل سود محقق‌شده به سرمایه‌گذاران خود در پایان هر سال مالی پرداخت می‌کند. البته این نکته به معنای آن نیست که همه شرکت‌ها باید در پایان سال مالی سودی را تحت عنوان سود هر سهم بین سهامداران خود تقسیم ‌کنند، زیرا ممکن است شرکتی در یک سال مالی زیان‌ده باشد و یا این‌که تصمیم مجمع عمومی سالیانه بر این باشد که سودی بین سهامداران تقسیم نگردد. چرا که به هر میزان سود نقدی که به سهامدار پرداخت می‌شود، ارزش قیمتی هر سهم به همان میزان کاهش می‌یابد.

سود نقدی یا DPS به چه سهامدارانی پرداخت می‌شود؟

سود نقدی و یا DPS به سهامدارانی تعلق می‌گیرد که در زمان برگزاری مجمع عمومی عادی سالیانه، سهام سود تقسیمی (DPS) چیست؟ شرکت را خریداری کرده باشند. و این امر به معنی این است که تفاوتی ندارد سهامدار، چند روز پیش از تشکیل مجمع سهام شرکت را خریداری کرده و یا چند روز پس از تخصیص سود، سهام خود را به فروش می‌رساند.

DPS چه زمانی پرداخت می‌شود؟

قانون تجارت بیان می‌کند درصورتی که در مجمع عمومی عادی سالیانه، تقسیم سود تصویب شود شرکت موظف است حداکثر تا ۸ ماه از زمان تصویب، سود تقسیمی را به سهامداران پرداخت کند.

سود سهام تقسیمی را چگونه می‌توان دریافت کرد؟

دریافت سود سهام به دو روش زیر امکان‌پذیر است که بسته به شرایط مد نظر شرکت، متفاوت خواهد بود:

در این حالت، سهامدار باید اطلاعات حساب بانکی خود را برای شرکت ارسال کند. در عین حال ممکن است بعضی از شرکت‌ها، سود سهامی تقسیمی را در حساب بانکی خاصی واریز ‌نمایند، که در چنین شرایطی اگر سهامداران در آن بانک حساب نداشته باشند باید اقدام به افتتاح حساب کنند و سپس مشخصات حساب بانکی را از طریق سایت شرکت، فکس، ایمیل و یا حتی مراجعه حضوری به امور سهام شرکت مربوطه ارسال نمایند.

1. مراجعه سهامدار به یک بانک خاص برای دریافت سود سهام

در این حالت، شرکت مورد نظر با یک بانک قراردادی امضا می‌کند که سود سهامداران توسط آن بانک پرداخت شود، در چنین شرایطی سهامدار، با مراجعه حضوری به بانک می‌تواند سود تقسیمی هر سهم تعلق گرفته به خود را دریافت کند. بنابراین سهامدار با کارت ملی، کپی کارت ملی و کد معاملاتی خود باید در شعب بانک موردنظر حضور یابد.

چگونه می‌توان از مقدار سود سهام و روش پرداخت آن اطلاعاتی کسب کرد؟

برای آن‌که بتوانید به اطلاعات سود نقدی سالیانه سهام شرکت مورد نظر دسترسی پیدا کنید، دو راه دارید:

اگر مراجعه به سایت کدال را برای دریافت اطلاعات مورد نظر خود انتخاب می‌کنید، باید مراحل زیر را طی نمایید:

1. وارد سایت ir شوید.
2. روی منوی”جستجوی اطلاعیه” کلیک کنید.
3. در فیلد نماد،”نماد بورسی شرکت” را بنویسید.
4. برای گزینه نوع اطلاعیه روی”زمان بندی پرداخت سود” کلیک نمایید.
5. در نهایت روی دکمه”جستجوی اطلاعیه‌ها “در پایین فرم کلیک کنید.
6. اگر اطلاعیه‌ای از طرف شرکت ارسال شده باشد، نشان داده خواهد شد که روبروی اطلاعیه، با کلیک روی آیکون‌ها، “بصورت فایل pdf یا عکس” اطلاعات را دانلود کنید.
7. توجه داشته باشید که نحوه دریافت سود در اطلاعیه، ذکر شده است.

DPS را چگونه می‌توان از طریق سایت کدال مشاهده کرد؟

برای آن‌که بتوانید میزان سود نقدی هر سهم را در سایت کدال مشاهده کنید، همان‌طور که در تصویر زیر قابل رؤیت است باید سراغ فیلد “خلاصه تصمیمات مجمع عمومی سالیانه” بروید. در یک توضیح مختصر می‌توان بیان کرد که در مجمع عمومی سالیانه شرکت‌ها، میزان سود نقدی سال مالی پیشین هر شرکت‌ تصویب می‌شود.

• رقم مربوط به DPS در جدول “میزان سود” در فایل گزارش قابل مشاهده می باشد.

اما در نهایت اگر تمایل دارید میزان نرخ بازده ناشی از سود سهام را برآورد کنید، می‌توانید از فرمول زیر استفاده نمایید:

سود تقسیمی (DPS) چیست و در چه شرایطی پرداخت می شود؟

منظور از سود تقسیمی (DPS)، سود محقق شده قابل تقسیم است که با EPS‌ که پیش بینی درآمد هر سهم است فرق دارد. DPS سود نقدی پرداخت شده است و EPS، سود هر سهم قبل از پرداخت است که می‌تواند تعدیل شود.

ستاره | سرویس علوم – اگر با حداقل سرمایه برای ورود به بازار بورس ایران در شرکتی سرمایه‌گذاری کرده و صاحب سهام شده اید، بهتر است درباره سود تقسیمی (DPS) و شرایط پرداخت و دریافت آن بیشتر بدانید. همچنین باید بدانید EPS در بورس چیست و تفاوت EPS و DPS در چه مواردی است؟ در این مطلب همه چیز درباره سود تقسیمی بیان شده و به سوالات متداول در این رابطه پاسخ داده می‌شود.

سود تقسیمی (DPS) چیست؟

سود تقسیمی یا DPS یا DIVIDEND PER SHARE سود خالصی است که شرکت‌های پذیرفته شده در بازار سرمایه ایران، بر اساس EPS یعنی درآمد به ازای هر سهم (EARNING PER SHARE) بین سهامداران خود تقسیم می‌کنند. سود توزیع شده بین سهامداران، دی پی اس نامیده می‌شود. سود سهام، از محل سود انباشته به سهامداران پرداخت می‌شود.

DPS = EPS – (سود انباشته + اندوخته طرح و توسعه + اندوخته قانونی)

چرا سود تقسیمی (DPS) طرفداران زیادی دارد؟

بعضی از سهامداران حرفه‌ای، معقتد هستند که شرکت‌های بورسی، باید حداقل سود بدست آمده را بین سهامداران توزیع کرده تا فرصت برای طرح‌های توسعه آن‌ها در ماه‌ها و سال‌های آینده فراهم باشد و روند سودآوری شرکت، کند نشود. بعضی دیگر از سهامداران که به نسبت عجول هستند، «سیلی نقد را به حلوای نسیه» ترجیح می‌دهند.

سهامدارانی که دوست دارند تا DPS را دریافت کنند، اعتقاد دارند که در بعضی شرکت‌ها، منافع حاصل از رشد آینده شرکت و درآمدهایی که از سود تقسیمی (DPS) چیست؟ طریق سود انباشته مجددا سرمایه گذاری می‌شود، چشمگیر نیست و شاید آن‌ها در آینده سهامداران شرکت نباشند تا از سودهای شیرین آینده نفعی ببرند.

سیاست‌های پرداخت سود تقسیمی

شرکتی که سود تقسیمی (DPS) توزیع می‌کند، ممکن است مقدار سود تقسیمی را با استفاده از سیاست‌های متنوع تعیین کند. این سیاست‌ها به شرح زیر است:

• DPSبا ثبات: منظور، سیاست سود تقسیمی بدون فراز و نشیب و یکسان به سهامداران است.
• نسبت پرداخت هدف: این سیاست در زمانی است که درصد مشخصی از درآمد‌ها به عنوان سود تقسیمی به سهامدار پرداخت می‌شود.
• مدل سود باقیمانده: در این روش، DPS بر این اساس تعیین می‌شود که اول،‌ بودجه‌ای را که برای بخش حقوق صاحبان سهام در ساختار سرمایه در نظر گرفته می‌شود، از میزان درآمد کسر می‌کنند و آن‌چه باقی می‌ماند را به عنوان سود تقسیمی بین سهامدار، تقسیم می‌کنند.

پاسخ به سوالات متداول درباره سود تقسیمی

آیا سود نقدی برای ما بهتر است؟

• اگر ریسک پذیر نیستید، DPS برای شما خوب است. اما باید منتظر افت قیمت سهم و پر شدن این گپ باشید.
• سرمایه گذاران تازه کار، دنبال سود تقسیمی هستند.

سود تقسیمی به چه کسانی و چه شرایطی پرداخت می شود؟

در مجامع عمومی صاحب سهام شرکت‌های پذیرفته شده در بازار سرمایه، بخشی از سود سالانه شرکت، با تصویب مجمع و هیات مدیره، ذخیره نشده و بین سهامداران توزیع می‌شود. این به این معناست که این سود تقسیمی، قابل دریافت و برداشت است.

(نمونه نامه اطلاع رسانی شده درباره پرداخت سود تقسیمی به سهامداران شرکت داروپخش)

(اطلاعات مربوط به اطلاعیه‌های شرکت‌ها درباره پیش بینی EPS و پرداخت DPS را در CODAL.IR‌ بدست آورید)

(از خالص تقسیم DPS با قیمت سهم (SP)، بازدهی سهم (YIELD) بدست می‌آید)

اگر شما قبل از برگزاری مجمع تقسیم سود، سهامدار شرکت باشید، حتی اگر یک روز، از سهامداری شما می‌گذرد، به شما سود مجمع تعلق می‌گیرد. اگر یک شرکت بر اساس صورت‌های مالی حسابرسی شد، باید سود خالص ۱۰۰۰ ریال به ازای هر سهم شناسایی کند و ۱۰۰ ریال از این سود بین سهامداران تقسیم شود، لذا به هر سهامدار حقیقی یا حقوقی که در مجمع شرکت کند، به ازای هر سهمی که داشته باشد، ۱۰۰ ریال سود مجمع که همان DPS است تعلق می‌گیرد.

یعنی اگر شما در روز مجمع، صاحب ۱ میلیون قطعه سهم از شرکت X باشید و DPS هم ۱۰۰ ریال باشد، ۱۰۰ میلیون ریال سود مجمع به شما تعلق می‌گیرد.

چگونه سود تقسیمی (DPS) را دریافت کنیم؟

نکته بعدی که باید توجه کنید آن است که سود تقسیم شده شرکت‌های بورسی در مجمع، بر اساس جدول زمانی که هیات مدیره اعلام می‌کند، پرداخت و به حساب سهامداران واریز می‌شود. شما در مهلت قانونی، فرصت دارید که شماره حساب خود را به شرکت اعلام یا اطلاعات خود در سامانه سجام را به روز رسانی کنید.

سود مجمع بر اساس اولویت زمانی، تعداد سهام سهامداران حقیقی و حقوقی و طبقه بندی الفبایی نام سهامداران،‌ به حساب آن‌ها واریز می‌شود و قابل برداشت خواهد بود.

تصمیم گیری درباره میزان DPS بر عهده چه نهادی است؟

طبق قانون بورس، تصمیم‌گیری در خصوص میزان تقسیم سود و شیوه آن، از وظایف مجمع عادی سالانه و با رای‌گیری از سهامداران انجام می‌شود. اگر شما در مجامع شرکت کرده باشید، مشاهده می‌کنید که برای تقسیم سود حداکثری، میان سهامداران و هیات مدیره، همواره رایزنی‌های چالشی زیادی انجام می‌شود.

حداکثر زمان تقسیم سود تصویبی در مجمع چقدر است؟

سودی که در مجمع تقسیم می‌شود، بایستی طبق قانون، ظرف ۸ ماه به حساب سهامداران واریز شود. بسیاری از شرکت‌ها، سود تخصیصی را زودتر از موعد ۸ ماه واریز می‌کنند. اگر سود شرکتی در این بازه دریافت نشد، سهامدار می‌تواند به بخش حقوقی سازمان بورس و اوراق بهادار در تهران شکایت کرده و در سامانه ثبت شکایت، درخواست خود را ثبت و کد رهگیری دریافت کند.

همراه گرامی؛ تجارب و دیدگاه‌های خود را درباره سود تقسیمی (DPS) و همچنین روند بازار و شاخص کل بورس در سال ۹۸ به بعد، از طریق کامنت با ما و خوانندگان ستاره به اشتراک بگذارید.

منظور از EPS و DPS چیست و چه تفاوتی با هم دارند؟

به عنوان یک فعال بازار سرمایه، شما حتما واژه‌های DPS و EPS را شنیده اید و شاید برایتان سوال شده باشد که این دو کلمه به چه معنا بوده و چه تفاوتی باهم دارند. در این مقاله قصد داریم تا هر دوی این این اصطلاحات را تعریف کرده و تفاوت آنها را بیان کنیم. در واقع می توان گفت که جزء اصلی تحلیل بنیادی سهام بورس، همین EPS می باشد که انواع مختلفی دارد. بنابراین ابتدا با تعریف EPS و نام بردن انواع آن، این مطلب را شروع می کنیم.

EPS چیست؟

EPS مخفف شده عبارت Earnings Per Share به معنی سود به ازای هر سهم می باشد. همانطور که می دانید، هدف شرکت‌ها تنها کسب سود و ایجاد درآمد برای خودشان و سهامدارانشان می باشد. هر شرکت بسته به فعالیتی که انجام می‌دهد، هر ساله مقداری سود (یا ضرر) می‌سازد. این مقدار در صورت‌های مالی سالیانه شرکت، در صورت سود و زیان قابل مشاهده است. اگر سودی که شرکت ساخته است را به تعداد سهام آن تقسیم کنیم، سود شرکت به ازای هر سهم (یا همان EPS) محاسبه می‌شود. البته شرکت ها برای شفافیت اطلاعات و توانمند سازی سهامداران جهت تصمیم گیری و تحلیل، هر سه ماه، صورت های مالی میاندوره ای خود را نیز در سایت کدال منتشر می کنند که در این گزارش ها مقدار سودی که شرکت در آن دوره (سه ماهه، شش ماهه یا نه ماهه) ساخته است، ثبت می شود. سود شرکت ها در سه ماهه ی اول و دوم و سوم و چهارم با یکدیگر جمع شده و در نهایت سود سالانه ی شرکت به دست می آید.

برای به دست آوردن صورت سود و زیان شرکت ها، ابتدا به سایت کدال مراجعه نموده و نماد شرکت مورد نظر خود را جست و جو کنید. سپس به یکی از گزارش های صورت های مالی شرکت مراجعه کرده و بین گزارش های موجود، گزارش صورت سود و زیان شرکت را باز کنید. به عنوان مثال شکل زیر ردیف های آخر صورت سود و زیان شش ماهه ی نماد فملی را در سایت کدال نشان می دهد:

مشاهده می کنید که در این جدول 4 ستون عدد وجود دارد. عدد اول مربوط به دوره شش ماهه سال مالی فعلی، عدد دوم برای دوره شش ماهه سال مالی قبل و عدد سوم متعلق به دوره ی 12 ماهه ی سال مالی قبل می باشد. عدد چهارم نیز درصد تغییرات عدد اول و دوم می باشد.

در جدول فوق اعداد مقابل ردیف "سود (زیان) خالص هر سهم" در واقع همان EPS برای دوره ی مالی مربوطه می باشد. مثلا با توجه به شکل، سهم فملی در دوره ی شش ماهه ی اول سال مالی 1400/12/29، به ازای هر سهم 1242 ریال سود ساخته است که نسبت به دوره ی مشابه سال مالی قبل، یعنی 485 ریال، 156 درصد رشد داشته است.

نکته ی بسیار مهم: هنگام مقایسه ی روند سود سازی یک شرکت در سال مالی فعلی با سال مالی قبل، حتما به اعداد درج شده در ردیف سرمایه، توجه کنید. اگر سرمایه ی سود تقسیمی (DPS) چیست؟ شرکت به دلیل افزایش سرمایه در یک سال مالی با سال مالی بعد تفاوت داشته باشد، در واقع تعداد سهام شرکت فرق کرده است. پس بنابراین نمی توان سود هر سهم امسال و پارسال را با یکدیگر مقایسه کرد. در چنین مواردی باید به اعداد مقابل ردیف "سود (زیان) خالص" توجه کرد. چرا که این عدد دیگر ارتباطی با تعداد سهام شرکت نداشته و می تواند برای مقایسه مورد استفاده قرار گیرد.

انواع EPS

وقتی صحبت از EPS می شود، در واقع منظور سودی است که شرکت به ازای هر سهم در یک دوره ی 12ماهه ساخته است. مگر اینکه بعد از EPS قید شود که منظور سود هر سهم در دوره ی مثلا شش ماهه می باشد. اما آیا این به آن معنی است که باید برای به دست آوردن EPS شرکت ها، یکسال منتظر گزارش صورت مالی سالانه آنها باشیم که در پایان سال سود تقسیمی (DPS) چیست؟ مالی منتشر می شود؟ برای پاسخ به این سوال، انواع EPS را در ادامه تعریف خواهیم کرد.

محاسبه ی EPS به روش TTM

تصور کنید که اکنون در ماه آبان قرار داریم که در نتیجه گزارش صورت های مالی شرکت برای سه ماهه بهار و تابستان در کدال درج شده است. برای محاسبه ی سود هر سهم به روش TTM، سودی که شرکت به ازای هر سهم در فصل بهار و تابستان سال جاری و پاییز و زمستان سال قبل ساخته است، با یکدیگ جمع می کنند تا در نهایت EPS برای یک دوره ی 12 ماهه به دست سود تقسیمی (DPS) چیست؟ آید.

به عنوان مثال اعداد زیر را در نظر بگیرید:

سود هر سهم در سه ماهه ی پاییز 1399: 140 ریال

سود هر سهم در سه ماهه ی زمستان 1399: 120 ریال

سود هر سهم در سه ماهه ی بهار 1400: 120 ریال

سود هر سهم در سه ماهه ی تابستان 1400: 130 ریال

در نتیجه EPS سهم مورد نظر به روش TTM برابر خواهد بود با 510 ریال.

این عدد در مقابل تابلوی هر سهم در سایت TSETMC نوشته می شود و با انتشار هر صورت مالی در هر سه ماه، آپدیت می شود:

نکته: همانطور که گفته شد، در مواردی که شرکت در یک دوره ی مالی افزایش سرمایه می دهد، نمی توان سود هر سهم را در دو دوره مالی مختلف با یکدیگر مقایسه و یا با یکدیگر جمع کرد. در چنین موارد برای محاسبه ی EPS به روش TTM سود خالص شرکت را در دوره های مورد نظر با یکدیگر جمع کرده و تقسیم بر تعداد سهام فعلی شرکت می کنند.

EPS پیشبینی

در بعضی از زمان ها، قانونی تصویب می شود که طبق آن شرکت ها موظفند پیشبینی خود را از روند سود سازی شرکت تا پایان سال مالی، با هر بار انتشار گزارش صورت های مالی، در قالب گزارشی جداگانه منتشر کنند. به عنوان مثال بعد از انتشار گزارش شش ماهه نماد فملی، شرکت اعلام می کند که در این دوره ی شش ماهه 124 تومان به ازای هر سهم سود ساخته و با توجه به فرضیاتی از جمله قیمت جهانی مس، قیمت ارز در کشور و تعداد تولید و فروش، پیش بینی می کند که سود هر سهم تا پایان سال مالی به 300 تومان خواهد رسید. به این عدد EPS پیشبینی گفته می شود. در بعضی مواقع ممکن است پیش بینی شرکت فراتر از عملکرد آن و در بعضی موارد ممکن است عملکرد فراتر از پیشبینی باشد. در بعضی از مواقع نیست پیشبینی و عملکرد شرکت بسیار به هم نزدیک می باشد. در این میان، بعضی از شرکت ها ممکن است بنا به هر دلیلی و از روی عمد، EPS پیشبینی را بسیار دور از انتظار و واقعیت محاسبه کنند.

در بعضی زمان ها، سازمان بورس شرکت ها را ملزم به انتشار این گزارش می کند و در بعضی زمان ها، انتشار این گزارش متوقف می شود.

EPS فوروارد

بسیاری از تحلیلگران بنیادی، با توجه به اعداد و ارقام منتشر شده از سوی شرکت، خود اقدام سود تقسیمی (DPS) چیست؟ به محاسبه و پیشبینی EPS شرکت تا پایان سال مالی می کنند. ساده ترین راه اینست که سود هر سهم را در دوره های باقی مانده تا پایان سالی، برابر با سود هر سهم در آخرین گزارش صورت مالی منتشر شده در نظر گرفت و با سود هر سهم در دوره های قبلی جمع کرد. به عدد حاصل EPS فوروارد گفته می شود. به عنوان مثال اگر سال مالی شرکت انتهای زمستان بوده و اکنون در فصل پاییز باشیم و شرکت در فصل بهار به ازای هر سهم 130 ریال و در فصل تابستان 120 ریال سود محقق کرده باشد، سود فصل پاییز و زمستان را نیز برابر با دوره مالی آخر یعنی تابستان و مساوی با 120 ریال تخمین می زنیم و بنابراین:

Forward EPS = 130 + 120 +120 +120 = 490 ریال

EPS منفی به چه معناست؟

گاهی اوقات ممکن است در تابلوی یک سهم در سایت بورس، با عددی منفی مقابل EPS رو به رو شوید و یا سود خالص هر سهم در صورت سود و زیان شرکت در کدال، داخل پرانتز و یا با رنگ قرمز مشخص می شود. این به آن معناست که حاصل فعالیت های آن شرکت در آن دوره ی مالی خاص، زیان خالص بوده است. گاهی اوقات زیانده بودن شرکت موقتی و تنها محدود به یک دوره می شود اما در بعضی مواقع، زیانده بودن شرکت ادامه داشته و زیان دوره های مالی مختلف با یکدیگر جمع می شود. این به آن معناست که مشکلات اساسی گریبانگیر آن شرکت می باشد. در این گونه موارد بهتر است تا زمانیکه تحولات بنیادی آشکاری در ساختار شرکت و روند سود سازی آن رخ نداده، سهام این شرکت ها به قصد سرمایه گذاری بلند مدت خریداری نشده و با استفاده از تحلیل تکنیکال و روش های دیگر و با دید حداکثر میان مدت، آنها را خرید و فروش کرد.

DPS چیست؟

اکنون که با معنای EPS و انواع آن به طور کامل آشنا شده اید، می توانیم به توضیح مفهوم DPS بپردازیم. سهامداران شرکت در مجمع عمومی عادی سالیانه تصمیم می‌گیرند که چه مقدار از EPS به صورت نقدی بین سهامداران تقسیم شود. درواقع، هر سال شرکت‌ها می‌توانند بخشی از سودی که ساخته‌اند را پس‌انداز کرده (که به آن سود انباشته می‌گوییم و در ترازنامه ی شرکت ذکر می شود) و بخش دیگر را بین سهام‌داران تقسیم کنند.

پس DPS مقدار سودی است که بین سهام‌داران تقسیم شده است. این کلمه، مخفف شده عبارت (Divided Per Share) است که سود تقسیمی به ازای هر سهم ترجمه می‌شود.

برای مشاهده‌ی مقدار DPS باید به گزارش تصمیمات مجمع عمومی عادی سالیانه شرکت که در سایت کدال بارگزای می‌شود، مراجعه کنید. به عنوان نمونه:

تصویر بالا، از یکی از گزارشات منتشر شده بر روی سایت کدال برداشته شده است، همان طور که مشاهده می‌کنید، شرکت به ازای هر سهم 1302 ریال سود سازی داشته که مجمع عمومی شرکت مصوب کرده است تا از این مقدار، 280 ریال بین سهامداران تقسیم شود.

طبق قانون تجارت، شرکت‌ها موظف هستند تا حداقل 10 درصد از سود شرکت را ما بین سهام‌داران تقسیم کنند و حداکثر 8 ماه مهلت دارند تا این سود را پرداخت کنند. نحوه ی پرداخت سود تقسیمی بین سهامداران معمولا به یکی از سه روش زیر انجام می شود:

• واریز به شماره حساب ثبت شده در سامانه سجام
• واریز به یک بانک خاص و درخواست از سهامداران برای مراجعه به آن بانک
• اعلام شماره حساب به شرکت

برای اطلاع از نحوه ی پرداخت سود و زمان آن، باید گزارش "زمانبندی پرداخت سود" را در گزارش های منتشر شده شرکت در کدال مطالعه کنید.

آیا DPS امکان دارد که از EPS بیشتر باشد؟

طبق قانون، شرکت ها آن بخشی از سود را که بین سهامداران تقسیم نمی کنند و به عنوان سود انباشته در ترازنامه ثبت می شود، در مدت زمانی مشخص، تعیین تکلیف کنند. این سود انباشته یا باید در طی یک زمان مشخص برای افزایش سرمایه استفاده شود و یا در سالهای بعد به عنوان سود نقدی بین سهامداران تقسیم شود. بنابراین اگر یک شرکت از این سود برای افزایش سرمایه استفاده نکند، ممکن است در سال بعد بخشی از سود سال گذشته را نیز بین سهامداران تقسیم کند. یعنی به عنوان مثال سود هر سهم شرکت برابر 200 تومان باشد و شرکت این سود را به علاوه ی 50 تومان که از سال مالی گذشته به عنوان سود انباشته ذخیره شده، بین سهامداران تقسیم کند و در نتیجه در این مورد DPS از EPS بیشتر می شود.

نکته: معمولا دو روز قبل از برگزاری مجمع سالیانه نماد شرکت در بورس متوقف می شود. بعد از مجمع سالانه شرکت ها، اگر شرکت سود نقدی تقسیم کرده باشد، قیمت تئوریک سهم، با کم کردن این سود نقدی از قیمت پایانی قبل از برگزاری مجمع، به دست می آید. اما چون بازگشایی نمادها بعد از مجمع سالانه، بدون محدودیت نوسان صورت می گیرد، عرضه و تقاضا است که قیمت بازگشایی سهم را مشخص می کند.

جمع بندی

در این مقاله با معنای EPS یا سود ساخته شده به ازای هر سهم و انواع ان آشنا شدیم. همچنین تفاوت آنرا با DPS یا سود تقسیمی نیز بیان کردیم. در تحلیل بنیادی سهام شرکت ها، هدف نهایی این است که EPS سهم تا پایان سال مالی محاسبه شود که برای این کار نیاز به در نظر گرفتن عوامل بنیادی زیادی می باشد. امیدواریم که این مقاله مورد توجه شما قرار گرفته باشد.