معنای شاخص کل بورس

این شاخص همان چیزی است که همیشه در اخبار و رسانه‌ها از آن به عنوان «شاخص بورس تهران» صحبت می‌شود. شاخص کل در بین افراد فعال در بازار بورس و سرمایه گذاری یکی از پرکاربردترین شاخص‌ها به شمار می‌رود. این شاخص، بیانگر سطح عمومی قیمت و سود سهام شرکت‌های پذیرفته شده در بورس است.

شاخص کل بورس چیست؟

شاید بهتر باشد قبل از توضیح شاخص بورس، اندکی به خود بورس بپردازیم. بورس، بازاری برای مبادله بین خریدار و فروشنده است که در آن سهام شرکت‌های مختلف خرید و فروش می‌شود.

واژه «شاخص» ترجمه کلمه انگلیسی (Index) است. این واژه در مفهوم کلی به معنای نماگر یا نشانگر و بیانگر عددی است که شما با استفاده از آن می‌توانید تغییرات ایجاد شده در یک یا چند متغییر را طی یک بازه زمانی خاص، مشاهده کنید. در واقع با بررسی یک شاخص می‌توانید وضعیت و نوسانات متغیرهای مورد بررسی آن شاخص را ببینید.

منظور از شاخص بورس چیست؟

شاخص بورس، عددی است که وضعیت کلی بورس و روند رشد یا افت این بازار را نشان می‌دهد. ما در بورس فقط یک شاخص نداریم بلکه چند شاخص مختلف داریم که هر کدام از آنها وضعیت بورس را از جنبه خاصی به ما نشان می‌دهند. محاسبه هر کدام از این شاخص‌ها از طریق فرمول متفاوتی صورت می‌گیرد.

پس برای تحلیل آن باید بدانید کارکرد آن شاخص چیست؟

شاخص‌ها معیارهای مهمی هستند که با تحلیل و بررسی‌شان می‌توان از جنبه‌های مختلف، وضعیت گذشته و حال بورس را دریافت. در بین این شاخص‌ها چند شاخص از اهمیت بیشتری نزد افراد فعال در بازار بورس برخوردار هستند. در ادامه برخی از این شاخص‌ها را به شما معرفی می‎‌کنیم.

در شکل زیر، شیوه نمایش برخی از شاخص‌های بورس را در سایت بورس مشاهده می‌کنید:

شاخص کل بورس چیست؟

این شاخص همان چیزی است که همیشه در اخبار و رسانه‌ها از آن به عنوان «شاخص بورس تهران» صحبت می‌شود. شاخص کل در بین افراد فعال در بازار بورس و سرمایه گذاری یکی از پرکاربردترین شاخص‌ها به شمار می‌رود. این شاخص، بیانگر سطح عمومی قیمت و سود سهام شرکت‌های پذیرفته شده در بورس است.

به عبارت دیگر، تغییرات شاخص کل، بیانگر میانگین بازدهی سرمایه گذاران در بورس است. اجازه بدهید مثالی برایتان بزنیم. فرض کنید از سهام تمام شرکت‌های بورسی هر کدام یک عدد سهم را می‌خرید. در این صورت، تغییرات شاخص کل بورس برابر با میزان بازدهی سهام شما خواهد بود.

پس این شاخص، هم تغییرات قیمت سهام و هم سودهای سالیانه‌ای که شرکت‌ها به شما پرداخت می‌کنند را محاسبه می‌کند.

نام دیگر شاخص کل، «شاخص قیمت و بازده نقدی» (TEDPIX) است. نکته‌ای که هنگام بررسی شاخص باید به آن توجه کنید این است که میزان تغییرات شاخص برای ما اهمیت دارد نه خود عدد شاخص. مثلا اگر شاخص کل بورس در طی یک سال از عدد ۲۰۰۰۰ به ۳۰۰۰۰ برسد – یعنی ۵۰% رشد کند – نشان دهنده این است که میانگین بازدهی بورس طی این یکسال برابر با ۵۰% بوده است.

طبق فرمول محاسبه شاخص کل، هرچه شرکت‌ها بزرگ‌تر باشند – یعنی سرمایه بیشتری داشته باشند – تاثیر بیشتری روی شاخص کل خواهند داشت.

منظور از شاخص قیمت چیست؟

شاخص قیمت، یکی از اصلی‌ترین شاخص‌های بورس است. این شاخص، بیانگر روند عمومی قیمت سهام همه شرکت‌های پذیرفته در بورس اوراق بهادار است. پس اگر مثلا شاخص قیمت بورس در یک سال، ۲۰ درصد رشد داشته باشد به این معنی است که سطح عمومی قیمت‌ها در بورس در طول یک سال گذشته به طور متوسط ۲۰ درصد رشد داشته است.

تفاوت عمده این شاخص با شاخص کل این است که در شاخص قیمت، فقط قیمت سهام شرکت‌های بورسی در فرمول شاخص، مورد محاسبه قرار می‌گیرد. در صورتی که در شاخص کل، علاوه بر قیمت، سود پرداختی سالیانه شرکت‌ها هم در محاسبه شاخص در نظر گرفته می‌شود. در این شاخص نیز مثل شاخص کل، وزن شرکت‌ها در تاثیر آنها بر شاخص اهمیت دارد. یعنی هرچه شرکت بزرگ‌تر باشد – سرمایه آن بیشتر باشد – تاثیر آن بر شاخص قیمت بیشتر است.

شاخص ۵۰ شرکت فعال‌تر چیست؟

بورس، هر سه ماه یک بار فهرست شرکت‌های فعال‌تر را بر اساس میزان نقد شوندگی – یعنی خرید و فروش آسان‌تر و سریع‌تر سهام – سهامشان منتشر می‌کند. هر شرکتی که سهامش ساده‌تر و سریع‌تر خرید و فروش شود به اصطلاح «نقد شوندگی» بیشتری دارد. شاخص ۵۰ شرکت فعال‌تر، تغییرات سطح عمومی قیمت سهام ۵۰ شرکتی را نشان می‌دهد که سهام آنها از سایر شرکت‌ها نقد شونده‌تر هستند.

نگاهی کوتاه به شاخص‌های دیگر بورس

شاخص ۳۰ شرکت بزرگ: این شاخص، سطح عمومی قیمت سهام ۳۰ شرکت بزرگ را نشان می‌دهد؛ ۳۰ شرکت بزرگی که ارزش بازار آنها در مقایسه با سایر شرکت‌ها بیشتر است. ارزش بازار یک شرکت از حاصل ضرب «قیمت روز سهام شرکت» در «تعداد سهام آن شرکت» به دست می‌آید.

شاخص صنعت: منظور از شرکت‌های صنعتی، شرکت‌هایی هستند که در صنایع مختلف مانند «خودروسازی»، «پتروشیمی»، «فلزات اساسی»، «مخابرات»، «ساختمان» و … فعالیت می‌کنند. شاخص صنعت، بیانگر سطح عمومی قیمت سهام شرکت‌های فعال در بخش صنعت است. عملکرد هر کدام از این صنایع تحت عنوان شاخص جداگانه‌ای مورد بررسی قرار می‌گیرد. مثلا خودرو، دارو، فلزات اساسی و محصولات شیمیایی.

شاخص واسطه گری‌های مالی: این شاخص، عملکرد شرکت‌های واسطه گری مالی که فعالیت آنها در حوزه مالی است – مثل هلدینگ‌ها، سرمایه‌گذاری‌ها و لیزینگ‌ها – را نشان می‌دهد.

شاخص‌های دیگری نیز در بورس مورد محاسبه قرار می‌گیرند که شاید برای سرمایه گذاران عام بورس کاربرد زیادی نداشته باشند. می‌توانید آنها را در مقاله انواع شاخص‌های بورس مطالعه کنید.

یک نکته مهم در مورد شاخص

درست است که شاخص، عملکرد و وضعیت بورس را نشان می‌دهد، اما مثبت یا منفی بودن شاخص همیشه به معنی مثبت یا منفی بودن کل بورس نیست. بلکه شاخص، وضعیت کلی بورس را به ما نشان می‌دهد.

در خیلی از مواقع ممکن است چند شرکت بزرگ وزن زیادی – سرمایه و ارزش بازار زیادی – داشته باشند و با مثبت یا منفی شدنشان شاخص کل را مثبت یا منفی کنند.

در حالی که وضعیت بسیاری از شرکت‌های دیگر متفاوت است. در این جور مواقع، شاخص هم وزن قیمت یا شاخص کل هم وزن می‌تواند به شکل بهتری وضعیت کلی بازار را به ما نشان دهد.

چون در شاخص هم وزن، وزن تمام شرکت‌های بورسی مساوی در نظر گرفته می‌شود و شرکت‌های بزرگ نمی‌توانند شاخص را به واسطه سرمایه زیادشان تحت تاثیر قرار دهند.

فراکاب چیست؟ + معرفی سهم ‌های فراکابی در بورس

اگر با بورس سر و کار داشته باشید، یکی از واژه‌هایی که ممکن است با آن برخورد کنید “فراکاب” است. فراکاب برگرفته از اسامی فرا بورس، کالا، انرژی و بورس (با مفهوم عامی که همه مردم آشنایی دارند) است. این چهار بازار بزرگ، هر کدام فعالیت منحصر به فردی انجام می‌دهند و معاملات هیچکدام از آن‌ها با دیگری شبیه نیستند. در کشور ایران افرادی که قصد دارند سرمایه‌گذاری کنند به طور کلی در چهار بازار فرابورس، کالا، انرژی و بورس حضور دارند. افرادی که آموزش سرمایه گذاری در بورس را می‌گذرانند و شروع به فعالیت در این بازار کرده‌اند با اصطلاح سهام فراکابی رو‌به‌رو شده‌اند اما درباره آن اطلاعاتی ندارند در این مقاله قصد داریم ابتدا به سوال فراکاب چیست پاسخ بدهیم و سپس به سهام فراکابی بپردازیم.

فراکاب چیست؟

بورس بازاری است که روی معاملات اوراق بهادار به خصوص سهام شرکت‌ها تمرکز دارد. بورس کالا نیز برای تبادل کالاهای مختلف از جمله محصولات معدنی، فلزات اساسی، فرآورده‌های پتروشیمی و محصولات کشاورزی فعالیت می‌کنند. اوراق مبتنی بر کالا یعنی اوراق مشتقه در زیرمجموعه بورس کالا قرار می‌گیرند. بازار دیگری که نام بردیم بورس انرژی است که شبیه به بورس کالا است اما بیشتر روی فرآورده‌های نفتی و انرژی‌ها تمرکز دارد. جالب است بدانید که این چهار بورس بزرگ یعنی فرابورس، بورس کالا، انرژی و بورس (به طور عام در بین مردم رایج است.) هر کدام شرکت‌های سهامی عام هستند و سهام این شرکت‌ها نیز در بورس و فرابورس معامله می‌شود.

درآمد این شرکت ها از کارمزد انجام معاملات در شرکت‌های زیر گروه تشکیل می‌گردد و هزینه‌های این شرکت‌ها نیز شامل هزینه‌های عادی و هزینه‌های سازوکار معاملات است. در واقع اگر بخواهید در هر کدام از این چهار بازار فعالیت کنید که هر کدام از این چهار بازار ساختار منحصر به فردی دارند و نمونه مشابهی از آن‌ها دیده نمی‌شود، باید کارمزدی را پرداخت کنید و فعالیت در این بازار مشمول کارمزد است که به طور اتوماتیک در هنگام خرید و فروش از خریدار و فروشنده اخذ می‌گردد . فراکاب در واقع مربوط به کارمزدی است که از فعالیت این شرکت‌ها دریافت می‌شود و در بازار بورس نیز قرار می‌گیرد.

انواع بازار بورس

در کشور ما، چهار بازار اصلی برای انجام معاملات بورس وجود دارد، که بر اساس مورد معامله از یکدیگر متمایز شده‌اند. این چهار بازار عبارتند از:

• بازار بورس اوراق بهادار
• بازار فرابورس
• بازار بورس کالا
• بازار انرژی

اگر بخواهید بدانید سهام فراکاب کدامند، باید بگوییم به سهام شرکت‌هایی که در بازارهای زیر حضور دارند، سهام فراکابی گفته می‌شود.

۱. بازار فرابورس

به عنوان اولین بازار در سرواژه فراکاب بورس، فرابورس را معرفی خواهیم کرد. در بازار بورس، واحدی با نام هیأت پذیرش اوراق بهادار مشغول به کار هستند، که شرکت‌ها را از نظر صلاحیت ورود به بازار بورس اوراق بهادار بررسی می‌کنند. چنانچه شرکتی نتواند حداقل‌های لازم را داشته باشد، وارد بازاری جانبی به نام فرابورس می‌شوند.

سهام‌های فرابورس خود در چند دسته قرار می‌گیرند و با نام‌های بازار اول، دوم و پایه شناخته می‌شوند.

بیشتر سهام‌های فرابورس در این بازار معامله می‌شوند، که نوسانی معادل ۵ درصد دارد.

در این بازار رده شرکت‌های فعال کمی پایین‌تر است. این شرکت‌ها عموماً زیان‌ده هستند یا قصد دارند با جذب سرمایه بیشتر به سهامی عام تبدیل شوند.

در بازار پایه شرکت‌ها بر اساس دامنه نوسان خود در سه دسته زرد با دامنه نوسان منفی ۳ تا مثبت ۳ درصد، نارنجی با دامنه نوسان منفی ۲ تا مثبت ۲ و بازار قرمز با دامنه نوسان منفی ۱ تا مثبت ۱ درصد قرار می‌گیرند.

۲. بازار بورس اوراق بهادار

بازار بورس اوراق بهادار، بازاری است که سهام شرکت‌ها و سازمان‌ها در آن معامله می‌شود. در این بازار معامله سهام، قانون‌مند است و از ضوابط مشخصی پیروی می‌کند. هدف از تشکیل این بازار این است که افراد بتوانند سرمایه‌های بلااستفاده خود را صرف گسترش صنایع کنند. افراد حقیقی و حقوقی قادر هستند در این بازار سرمایه‌گذاری کنند.

۳. بازار بورس کالا

«کا» در سرواژه فراکابی یعنی چه؟ اگر این سؤال برای شما رخ داده، یعنی نوبت به معرفی بازار کالا رسیده است. مشخص است که بورس کالا به بازار معاملات کالا گفته می‌شود. در این بازار عرضه کنندگان کالاهای خود را ارائه می‌دهند، تا پس از انجام بررسی از طرف کارشناسان، در اختیار سرمایه‌گذاران قرار بگیرد. در این بازار اقلامی مانند برنج، گندم، فلزات، زعفران و معنای شاخص کل بورس غیره معامله می‌شوند. در بورس کالای ایران سرمایه‌گذاران می‌توانند به روش‌های مختلف از جمله قرارداد نقدی، قرارداد نسیه، قرارداد آتی، صندوق سرمایه‌گذاری طلا و غیره معامله انجام دهند.

۴. بازار انرژی

بازار انرژی آخرین مورد از سرواژه فراکاب بورس، نوعی بازار کالایی است، اما در معنای شاخص کل بورس آن تنها حامل‌های انرژی و سهام مربوط به کالاهای این حوزه معامله می‌شوند. حامل‌هایی مانند نفت، گاز و برق موارد اصلی معامله در این بازار هستند. در هر معامله خریدار باید بین ۱۰ تا ۲۰ درصد ارزش معامله را به صورت پیش پرداخت بپردازد. سپس باقی مبلغ در طول ۳ روز کاری دریافت می‌شود. چنانچه مورد معامله از کالاهای بازار بین‌الملل باشد، این بازه به ۵ روز افزایش می‌یابد.

منظور از سهم‌های فراکابی بورس چیست؟

در خصوص فراکاب باید بگوییم که وجهی که بابت کارمزد دریافت می‌شود معمولاً با درصدهای مشخصی بین کارگزاری شرکت بورس، سازمان بورس و مالیات دولتی تقسیم می‌گردد. قسمتی از این کارمزد نیز به درآمدهای شرکت بورس مرتبط ستا. از آن‌جا که کارمزد هم از خریدار و هم از فروشنده دریافت می‌شود لذا تا زمانی که حجم معاملات بالا باشد این شرکت‌ها درآمد بهتری خواهند داشت و به همین دلیل است که عده‌ای عقیده دارند، سهام شرکت‌ها در دراز مدت سود خوبی را به سهامداران می‌دهد .

برای این که ارزش شرکت‌های بورسی بررسی گردد، از شاخص کل استفاده می‌شود. فرمول شاخص کل به گونه‌ای طراحی شده که نسبت به تغییرات ارزش کل بازار حساس است. ارزش بازار حاصل ضرب تعداد کل سهام هر شرکت در ارزش روز آن شرکت است. با توجه به این که در محاسبه شاخص کل، مجموع ارزش شرکت‌ها محاسبه می‌شود و مجموعه‌ای از آن‌ها در نظر گرفته می‌شود پس شرکت‌هایی که ارزش بالاتری دارند می‌توانند تاثیر بیشتری بر شاخص کل بگذارند. در واقع اگر در بازارهای بورس حجم معاملات افزایش یابد، این به نفع افرادی خواهد بود که سهام فراکابی دارند چرا که با توجه به دریافت کارمزد از هر معامله (چه از طرف خریدار و چه از طرف فروشنده) افراد سود بیشتری دریافت خواهند کرد.

افرادی که سهم‌های فراکابی دریافت می‌کنند با توجه به دریافت پورسانت دائم، درآمدی دائم خواهند داشت چرا که در هر شرایطی درآمدزایی این شرکت‌ها حفظ می‌گردد و تنها با معنای شاخص کل بورس روند نزولی و صعودی روبه‌رو خواهد بود. البته در زمان‌هایی که حجم معاملات کاهش پیدا می‌کند، سهام فراکابی نیز با کاهش قابل توجهی رو‌به‌رو خواهد بود.

برای یادگیری “اصطلاحات بورسی” مسیر زیر را به شما پیشنهاد می‌کنیم:

شاخص بورس چیست؟ انواع شاخص ها در بورس

شاخص بورس چیست؟ انواع شاخص ها در بورس

چنانچه شما به دنبال سرمایه گذاری در بورس و رسیدن به سود از این طریق هستید، بهتر است پیش از هر اقدامی اطلاعات لازم را در این زمینه به دست بیاورید. یکی از زمینه‌هایی که لازم است پیش از سرمایه گذاری در بورس به خوبی درباره آن تحقیق و بررسی کنید، انواع شاخص‌ها در بورس و شناخت نسبی آن‌ها است.

شاخص‌های بورس عبارتند از اعدادی که رشد یا افت بازار بورس را نشان می‌دهند. در این مقاله ما سعی داریم یک سری نکات کلی را درباره شاخص‌های بورسی در اختیار شما قرار دهیم.

بعضی از شاخص‌های بورسی که در این مقاله مورد بررسی قرار می‌گیرند عبارتند از: شاخص کل، شاخص کل هم وزن، شاخص قیمت وزنی ارزشی، شاخص قیمت هم وزن، شاخص آزاد شناور، شاخص بازار اول و بازار دوم.

پیشنهاد می کنیم پس از مطالعه این مقاله و آشنایی با انواع شاخص های بورس،حتما مقاله آموزش بورس از صفر را برای نتیجه گیری بهتر در بازار سرمایه مشاهده و مطالعه کنید.

شاخص بورس چیست؟

شاخص‌های بورس اعداد و ارقامی هستند که به بررسی وضعیت سهام‌های بورس می‌پردازند. در بررسی شاخص‌های بورسی، اعداد مهم نیستند بلکه تغییرات شاخص‌ها مورد بررسی، ارزیابی و مقایسه قرار می‌گیرند و هرکدام از شاخص‌های بورسی بیان‌گر وضعیت قسمتی از بازار بورس هستند.

شاخص کل بورس چیست؟

این شاخص، همان شاخصی است که در رسانه‌ها از آن به‌عنوان شاخص بورس یاد می‌شود و همواره مورد بررسی قرار می‌گیرد. شاخص کل بورس عبارت است از میزان کلی بازدهی یا سوددهی سهام های سرمایه گذاران بورس.

در واقع شاخص کل بورس پراستفاده‌ترین شاخص بورسی است که سوددهی عمومی سهام‌های پذیرفته شده در بورس را نشان می‌دهد. برای بررسی شاخص کل بورس بهتر است که تغییرات آن را مورد توجه قرار دهیم؛ یعنی بررسی کنیم که شاخص کل بورس در یک سال، به طور میانگین چند درصد افزایش یا کاهش یافته است.

توجه داشته باشید که شاخص کل بورس، میزان سوددهی تمام شرکت‌ها و سهام‌های موجود در بورس را نشان نمی‌دهند؛ بلکه بیانگر بازدهی کل شرکت‌های موجود در بورس است.

یعنی ممکن است با وجود مثبت بودن شاخص کل بورس و سوددهی بعضی از سهام‌ها، تعداد دیگری از سهم‌ها یک روند نزولی را تجربه کنند. در اندازه‌گیری شاخص کل بورس، شرکت‌های بزرگتر تاثیرگذاری بیشتری دارند و شرکت‌های کوچک‌تر نقش کمتری را ایفا می‌کنند.

شاخص کل هم وزن چیست؟

شاخص کل هم وزن، یک زیر مجموعه برای شاخص کل به حساب می‌آید. تفاوت بین شاخص کل و شاخص کل هم وزن این است که در محاسبه شاخص کل بین سهام‌های کوچک و بزرگ تفاوت قائل می‌شوند؛ اما شاخش کل هم وزن تمامی سهام‌های کوچک و بزرگ را یکسان می‌بیند.

همچنین بخوانید : خرید پله ای سهام در بورس

بررسی شاخص کل هم وزن می‌تواند اطلاعات شفاف‌تری را درباره بازار بورس در اختیار علاقه‌مندان قرار دهد. گاه ممکن است شاخص کل روند نزولی داشته باشد اما شاخص کل هم وزن سیر صعودی را نشان بدهد.

صعودی بودن شاخص کل هم وزن در این وضعیت به این معنا است که هرچند سهام‌های بزرگ در وضعیت نزولی قرار دارند، سهام‌های کوچکتر سیر صعودی را طی می‌کنند. هرچند بررسی شاخص کل هم وزن می‌تواند اطلاعات مفیدتری را درباره وضعیت بازار بورس در اخیار سرمایه ‌گذاران قرار بدهد؛

اما بررسی تغییرات شاخص کل بورس برای پیش‌‌بینی وضعیت آینده بازار بورس، نسبت به بررسی شاخص کل هم وزن بورس، مفیدتر است.

شاخص قیمت یا شاخص وزنی_ارزشی در بورس چیست؟

شاخص قیمت یا شاخص وزنی_ارزشی در بورس، نشان‌دهنده افزایش یا کاهش عمومی قیمت سهام‌های موجود در بورس است. در شاخص قیمت یا شاخص وزنی_ارزشی، تنها میزان افزایش یا کاهش قیمت سهام‌ها مورد بررسی قرار می‌گیرد و برخلاف شاخص کل بورس، سود عمومی سهام‌ها اندازه‌گیری نمی‌شود.

سهام‌ شرکت‌های بزرگتر، شاخص قیمت را بیشتر تحت تاثیر قرار می‌دهند؛ درنتیجه اگر قیمت سهام شرکت‌های کوچک افزایش و قیمت سهام شرکت‌های بزرگ کاهش پیدا کرده باشند، معنای شاخص کل بورس شاخص قیمت منفی خواهد شد. این شاخص بیان‌گر بالا رفتن یا پایین آمدن دست جمعی سهام‌ها در بورس نیست و تنها میانگین کل آن‌ها را نشان می‌دهد.

شاخص قیمت هم‌ وزن بورس چیست؟

همان‌طور که گفته شد در شاخص قیمت یا شاخص وزنی_ارزشی بورس، افزایش یا کاهش عمومی قیمت سهام‌های موجود در بورس محاسبه می‌شود؛ درحالی‌که تمامی سهام‌های کوچک و بزرگ ارزش یکسانی دارند.

در شاخص قیمت هم وزن بورس، برخلاف شاخص قیمت یا شاخص وزنی_ارزشی، تمامی سهام‌های کوچک و بزرگ به یک دید نگاه می‌شوند و سهم یکسانی در محاسبه این شاخص خواهند داشت‌.

بررسی شاخص قیمت هم وزن این امکان را به سهام‌داران می‌دهد که تغییرات بازار بورس را بهتر و دقیق‌تر بررسی کنند و بشناسند.

شاخص آزاد شناور در بورس چیست؟

شاخص آزاد شناور بیانگر شاخص قیمت، با توجه به تعداد سهام شناور موجود در بازار بورس است. برای بررسی شاخص سهام آزاد شناور در بورس ، تنها آن دسته از سهام‌ها که در اختیار سهام‌داران هستند و خریدوفروش می‌شوند مورد بررسی قرار می‌‌گیرند و بخشی از سهام‌ها که مورد خریدوفروش قرار نمی‌گیرند و در اختیار عده خاصی هستند، بررسی نمی‌شود.

شاخص بازار اول و بازار دوم در بورس چیست؟

سهام شرکت‌ها بسته به میزان سودآوری و وضعیت‌شان، در دو دسته بازار اول بورس و بازار دوم بورس قرار می‌گیرند.

سهام شرکت‌هایی که سودآورتر هستند و درصد سهام شناور آن‌ها در وضعیت بهتری قرار دارد در دسته بازار اول بورس قرار می‌گیرند و شرکت‌هایی که براساس این دو معیار در وضعیت نامناسب‌تر و پایین‌تری قرار گرفته باشند در بازار دوم بورس جای می‌گیرند.

بنابرآن‌چه گفته شد، شاخص بازار اول بورس عبارت است از سطح عمومی قیمت سهام‌های پذیرفته شده در بازار اول بورس و شاخص بازار دوم بورس نشان دهنده سطح عمومی قیمت سهام‌های پذیرفته شده در بازار دوم بورس است.

نتیجه گیری

به طور کلی برای سرمایه‌ گذاری در بازار بورس بهتر است که شما اطلاعات کافی را در این زمینه به‌دست بیاورید و با اصطلاحات مختلف و شاخص‌های این بازار آشنایی داشته باشید.

برای سرمایه ‌گذاری در بورس، آشنایی با تمام شاخص‌های بورسی می‌تواند مفید باشد؛ اما بررسی تک تک آن‌ها الزامی نیست.

سرمایه‌ گذاران می‌توانند تنها با بررسی شاخص کل و شاخص کل هم وزن، معنای شاخص کل بورس برای سرمایه‌ گذاری در بورس اقدام کنند. برای خرید و فروش سهام شرکت‌های موجود در بورس، تنها نباید به تغییرات روزانه شاخص های گفته شده اکتفا کرد و بهتر است تغییرات شاخص‌ها را در طولانی مدت مورد ارزیابی قرار داد.

شاخص بورس چیست و چگونه محاسبه می شود؟

اگر از افراد مشتاق و پی‌گیر شرایط و اخبار اقتصادی هستید حتما بارها عبارت شاخص بورس را شنیده‌اید. در اخبار اقتصادی به کرات عنوان می گردد که شاخص کل بورس اوراق بهادار امروز مثلا 50000 واحد رشد کرد و به موازات آن شاخص هم وزن 8000 واحد صعود کرد. آیا تاکنون برایتان این سوال پیش آمده است که شاخص بورس یعنی چه؟ این اعداد و ارقام چگونه محاسبه می شود. اگر با ما همراه شوید در پایان مقاله امیدواریم به پاسخ این سوال ها برسید.

شاخص به چه معنی است؟

واژه‌ی شاخص ترجمه کلمه‌ی لاتین Index می باشد. کلمه‌ی شاخص به معنی نماگر یا نشانگر می باشد و بیانگر عددی است که به کمک آن می توان پی به تغییرات ایجاد شده در یک یا چند متغییر طی یک بازه زمانی خاص برد. در واقع شما با بررسی یک شاخص می توانید وضعیت و تغییرات متغیرهای مورد بررسی آن شاخص را ملاحظه کنید.

شاخص بورس چیست؟

شاخص بورس نشانگری است که سطح عمومی مولفه‌ای خاص مثل قیمت و یا بازده را در میان تمام یا گروهی از شرکت‌های پذیرفته شده در بورس اوراق بهادار تهران نشان می‌دهد.

نحوه‌ی محاسبه‌ی عددی شاخص کل بورس چگونه است؟

در این بخش نحوه محاسبه شاخص کل در بازار بورس اوراق بهادار تهران را که با نماد (TEPIX) (Tehran Exchange Dividend Index) نشان داده می‌شود، مورد بررسی قرار می‌دهیم. شاخص کل، میانگین ارزش سهام کل شرکت‌ها را نسبت به سال پایه (۱۳۶۹) نشان می‌دهد. نحوه محاسبه آن به صورت زیر است.

که هر یک از پارامترهای این فرمول در جدول زیر معرفی شده‌اند.

نکته: همانطور که از فرمول محاسبه‌ی شاخص مشخص است، بزرگی یا وزن هر شرکت در این شاخص در نظر گرفته می‌شود. در حقیقت شرکت‌های بزرگ‌تر وزن بیشتری در تغییر شاخص کل دارند. شاخص کل هم‌وزن، بدون در نظر گرفتن اهمیت شرکت‌ها، بر اساس وزن یکسان محاسبه می‌شود.

اگر مجموع ارزش بازار در تاریخt را به صورت ضرب صورت کسر رابطه‌ی فوق در نظر بگیریم، به نظر می‌رسد که محاسبه TEPIX، میزان رشد بازار را نسبت به تاریخ مبدا مشخص می‌کند. به این ترتیب به نظر می‌رسد بازده سرمایه‌گذاری نسبت به سال مبنا محاسبه می‌شود. این شاخص در هنگام باز بودن بازار به صورت لحظه‌ای و Online محاسبه شده و در سایت شرکت مدیریت فناوری بورس تهران قابل مشاهده است.

اگر نماد شرکتی در زمان محاسبه شاخص، بسته باشد یا برای مدتی معامله نشود، قیمت آخرین معامله آن در شاخص کل مورد محاسبه قرار می‌گیرد.

برای روشن شدن مطلب مثالی را طرح می کنیم.

فرض کنیم که کل بازار در سال ۱۳۶۹، از سه سهم الف، ب و ج تشکیل شده باشد. اطلاعات سهام در آن سال به شرح زیر باشد:

سهم الف: 5۰۰۰ سهم به ارزش 1۰۰۰ ریال

سهم ب: 10۰۰۰ سهم به ارزش 20۰۰ ریال

سهم ج: 6۰۰۰ سهم به ارزش 3۰۰۰ ریال

در نتیجه ارزش جاری بازار در سال ۱۳۶۹ در مثال ما برابر خواهد بود با:

(5۰۰۰*۱۰۰۰) + (10۰۰۰*2۰۰۰) + (6۰۰۰*3۰۰۰) = 5۰۰۰۰۰۰ + 20۰۰۰۰۰۰ +18۰۰۰۰۰۰ = 43۰۰۰۰۰۰

بنابراین معنای شاخص کل بورس ارزش جاری بازار در سال ۱۳۶۹ معادل 43 میلیون ریال بوده است و طبق فرمول شاخص، رقم شاخص در آن سال ۱۰۰ واحد فرض شده است. حال فرض کنید در سال ۱۳99 قیمت سهام الف به 4۰00۰۰ ریال؛ سهام ب به 50000۰ ریال و سهام ج به 3000۰۰ ریال افزایش پیدا کند. بنابراین ارزش جاری بازار سهام در سال ۱۳99 برابر خواهد بود:

(5۰۰۰*400۰۰۰) + (10۰۰۰*500۰۰۰) + (6۰۰۰*300۰۰۰) = 20۰۰۰۰۰00۰ + 5000۰۰۰۰۰۰ +18۰۰۰۰00۰۰ = 88۰۰۰00۰۰۰

بنابراین همان‌طور که در محاسبات فوق مشاهده می‌فرمایید ارزش جاری بازار سهام در مثال ما در سال ۱۳99 به 88۰۰۰00۰۰۰ افزایش پیدا کرده است. حال اگر شاخص کل را محاسبه نماییم شاهد رشد 20365 درصدی شاخص کل قیمت هستیم:

(43۰۰۰۰۰۰/88۰۰۰00۰۰۰) * ۱۰۰ = 20465

همان‌طور که در بالا مشاهده می‌فرمایید شاخص کل نسبت به سال ۱۳۶۹ در حدود 20365 واحد افزایش داشته است که نشان از رشد 20365 درصدی شاخص بورس دارد.

شاخص‌ها با توجه به مولفه‌هایی که اندازه‌گیری می‌کنند، نام‌گذاری می‌شوند. برای مثال شاخص قیمت، روند عمومی تغییرات قیمت شرکت‌های تاثیر‌‌گذار بر شاخص را نشان می‌دهد و شاخص بازده نقدی، نشانگر روند عمومی بازده نقدی پرداختی توسط شرکت‌های عضو شاخص است.

در سایت شرکت مدیریت فناوری بورس تهران، زمان انتشار شاخص، مقدار شاخص، میزان تغییرات نسبت به روز قبل و همچنین درصد تغییرات نشان داده می‌شود. در طول روز معاملاتی نیز بیشترین و کمترین میزان شاخص در جدول گزارش‌های بازار بورس تهران نیز قابل مشاهده است. در این سایت مقدار عددی شاخص های مختلف گزارش می گردد که به شرح زیر می باشند:

امیدواریم که با تعریف و چگونگی محاسبه‌ی شاخص کل آشنا شده باشید. انشالله در مقاله‌ی دیگر راجع به انواع شاخص صحبت خواهیم کرد.

شاخص بورس چیست؟

شاخص بورس چیست ؟ کلمه ای آشنا برای همه افراد می باشد و حتی افرادی هم که تخصص خاصی در این زمینه ندارند نیز این کلمه را در برنامه های تلویزیونی با عنوان شاخص بورس چیست شنیده اند . ما نیز در این مقاله قصد داریم تا به زبان ساده در رابطه با شاخص بورس توضیحاتی ارائه کنیم .

ابتدا به تعریف بورس به زبان ساده برای افراد مبتدی می پردازیم :

بورس چیست ؟

آنچه شما در این مطلب می خوانید

بورس یک کلمه است که ریشه فرانسوی دارد و به معنای کیف پول است . به طور عام به بورس ، بازار نیز اطلاق می شود که در آن یک سری سهام که به صورت کالا فیزیکی و یا بصورت اوراق به خرید یا فروش می رسد .

حال که با معنی بورس آشنا شدیم ، اکنون به بررسی اینکه شاخص چیست ؟ می پردازیم :

شاخص بورس ، یک سری اعدادی است که به توصیف وضعیت یک سهام در بورس می پردازد که این اعداد اهمیتی ندارد در اصل میزان تغییرات شاخص هاست که برای افراد حائزه اهمیت می باشد ، به طور مثال نشان می دهد که سهام ایران خودرو در یک بازه زمانی چه تغییرات صعودی و یا نزولی را پشت سر گذاشته است و با استفاده از این اعداد و ارقام می توانید به معاملات آنلاین در بورس سهام بپردازید .

در بورس تنها یک شاخص وجود ندارد ، همچنین هر شاخصی نشان دهنده یک وضعیتی در بازار است . هر شاخصی دارای فرمول محاسباتی خاص خود است و همانطور که گفته شد با استفاده از این اعداد و ارقام می توان به وضعیت گذشته و فعلی یک سهام بورس دست یافت.

در بازار سهام چندین شاخص مهم وجود دارد که در ادامه به معرفی این شاخص ها می پردازیم .

شاخص کل بورس چیست ؟

شاخص کل بورس یا شاخص قیمت و بازده نقدی که در بازار بورس بین فعالان این عرصه بسیار محبوب است به میانگین بازدهی سهام در بورس اشاره می کند همچنین قیمت سهام و سود سالیانه شما ار محاسبه می نماید .

مثلا اگر شاخص کل بورس در طی ۱سال از عدد ۴۰۰۰۰ به ۵۰۰۰۰ برسد (۵۰% رشد کند) نشان دهنده این است که میانگین بازدهی بورس طی این یکسال برابر با ۵۰% بوده است.

شاخص قیمت چیست ؟

از این شاخص برای بیان روند عمومی قیمت اوراق بهادار استفاده می شود.

تفاوت بین شاخص قیمت و شاخص کل:

شاخص قیمت تنها قیمت سهام را محاسبه می کند ، شاخص کل بورس دو مورد قیمت و سود سالیانه را محاسبه می نماید .

شاخص ۵۰ شرکت فعال چیست ؟

هر سه ماه یکبار شرکت هایی که خرید و فروش آسان تر و سریعتر سهام ها را در بورس دارا باشند در این لیست جایی می گیرند .

شاخص ۳۰ شرکت بزرگ چیست ؟

این شاخص سطح عمومی ۳۰ شرکت را بزرگ را نشان می دهد . این سی شرکت از ارزش بالایی در بازار برخوردار هستند .

شاخص صنعت چیست ؟

شرکت های بزرگی که در زمینه های صنعتی همانند : خودرو سازی ، مخابرات ، پتروشیمی و … فعالبت دارند و این شلخص بیانگر سطح عمومی قیمت ها در بازار صنعت می باشد .

شاخص واسطه گری های مالی چیست ؟

در این شاخص شرکت هایی که در حوزه لیزینگ ، سرمایه گذاری ، هلدینگ فعالیت دارند را نشان می دهد .