بازارهاي مالي مناسبات و ترتيباتي هستند كه امكان معامله تعهدات و ابزارهاي مالي را فراهم نموده و به تقابل عرضه و تقاضاي اين اسناد مي‌پردازند. بازارهاي مالي نيز بازارهايي هستند كه در آنها دارايي‌هاي مالي مثل سهام و اوراق قرضه كه ارزش آنها به ارزش توليدات و خدمات ارايه شده توسط شركت‌هاي منتشر كننده آنها وابسته است، مبادله مي‌شوند. تفاوت دارايي‌هاي مالي با دارايي‌هاي واقعي در اين است كه دارايي‌هاي واقعي ماهيت فيزيكي دارند مانند اتومبيل، املاك و مستغلات، و وسايل منزل.
انواع بازارهای مالی
بازارهای مالی یا Financial Markets زیر مجموعه‌ای از نظام اقتصادی هستند که در آنها وجوه، اعتبارات و سرمایه در قالب قوانین و مقررات مشخصی، از صاحبان پول و سرمایه به سمت متقاضیان جریان دارد. به بیان ساده‌تر به بازاری که در آن داراییهای طبقه بندی بازار های مالی مالی مانند سهام، سپرده‌های سرمایهگذاری، طرح‌های بازنشستگی، انواع بیمه نامه‌ها و اوراق بهادار معامله میشود، بازار مالی گفته میشود که نقش یک واسطه بین خریداران و فروشندگان را ایفا می‌کند.
در واقع این بازارها شرایطی را فراهم میکنند تا افراد بتوانند اوراق بهادار خود را به فروش برسانند و یا در ازای پرداخت پول، صاحب قسمتی از سهام یک شرکت شوند و تیم آسان‌بورس تصمیم دارد تا در راستای آموزش بورس به توضیح جامع مفهوم فوق بپردازد.
کاربرد بازارهای مالی
بازارهای مالی پویا، منافع بسیار زیادی را برای نظام‌های اقتصادی فراهم میکنند که مهمترین آنها عبارتند از:
- تجمیع منابع خرد و تخصیص آنها به سرمایه‌گذاران
- کمک به کشف قیمت منابع به صورت غیر دستوری
- تقویت نقدشوندگی در نظام‌های مالی
- ایجاد ارتباط مشخص بین ریسک و بازده
- هدایت نقدینگی به طبقه بندی بازار های مالی مسیری درست و جلوگیری از رشد بازارهای ناسالم
- بهبود شفافیت در فعالیتهای اقتصادی
- کمک به اعمال سیاستهای پولی و مالی بانک مرکزی و دولت
انواع بازارهای مالی
بازارهای مالی بر اساس حق مالی، سررسید ابزار مورد معامله، ساختار سازمانی و زمان واگذاری در چهار دسته‌ی مختلف طبقهبندی میشوند:
بازارهای مالی بر اساس حق مالی
بازارهای مالی بر اساس حق مالی به دو دسته‌ی بازار بدهی و بازار سهام تقسیم میشوند:
بازار بدهی (Debt Market)
به بازاری که در آن ابزارهای بدهی مختلفی مانند اوراق قرضه دولتی، اسناد خزانه دولتی و اوراق مشارکت معامله میشود، بازار بدهی میگویند. این اوراق ممکن است متعلق به شرکتها، دولت‌ها، بانکها، شهرداری‌ها و سایر سازمان‌ها باشد.
بازار سهام (Stock Market)
به بازاری که در آن سهام از طریق بازارهای منسجم و قانون‌مند مانند بورس؛ توزیع و مبادله میشود، بازار سهام یا به اصطلاح بازار بورس گفته میشود. این بازار یکی از حساس‌ترین حوزه‌های اقتصاد است، زیرا به شرکتها این امکان را می‌دهد که از طریق توزیع بخشی از مالیکت خود به سرمایه‌گذاران، سرمایه مورد نیاز خود را تامین کنند.
بازارهای مالی بر اساس سررسید ابزار مورد معامله
بازارها بر اساس سررسید ابزار مورد معامله به دو دسته‌ی بازار پول و سرمایه تقسیم میشوند:
بازار پول (Money Market)
به بازاری که در آن اوراق بهادار با سررسیدی کمتر از یک سال معامله میشوند و نرخ بهره متناسب با مدت زمان نگهداری اوراق تعیین میشود، بازار پول میگویند. سرعت نقدشوندگی بالا، ریسک عدم پرداخت پایین و کمتر بودن نرخ بهره نسبت به سایر بازارها، از جمله فاکتورهای مثبت در بازار پول میباشد.
بازار سرمایه (Capital Market)
به بازاری که خرید و فروش داراییهای مالی با سررسید بیش از یک سال یا بدون سررسید در آن انجام میشود، بازار سرمایه میگویند. بطور کلی این بازار فرایند هدایت و تخصیص منابع اقتصادی را تسهیل می‌کند و خود به دو بازار اولیه و ثانویه تقسیم میشود:
- بازار اولیه: به بازاری که تشکیل سرمایه در آن اتفاق می‌افتد و اوراق بهادار برای اولین بار در آن عرضه و مبادله میشوند، بازار اولیه میگویند.
- بازار ثانویه: بازار ثانویه این امکان را فراهم می‌کند تا اوراقی که برای اولین بار در بازار اولیه عرضه شدند، دوباره قابلیت معامله داشته باشند و صاحبان این اوراق نگرانی از جهت خرید یا فروش آنها نداشته باشند.
بازارهای مالی از نظر ساختار سازمانی و قانون‌مندی
بازارهای مالی از نظر ساختار سازمانی و قانون‌مندی به چهار دسته‌ی بازارهای رسمی، بازارهای خارج از بورس، بازار سوم و بازار چهارم تقسیم میشوند:
بازارهای رسمی
بورس اوراق بهادار یکی از بازارهای رسمی سازمان‌یافته است که قوانین و شرایط سختگیرانه‌ای را برای پذیرش شرکتها اعمال می‌کند؛ در واقع شرکتها ابتدا از لحاظ میزان نقدینگی، شفافیت اطلاعات و ترازهای مالی مورد بررسی قرار می‌گیرند و سپس در این بازار پذیرفته میشوند.
بازار خارج از بورس
به بازاری که اوراق بهادار شرکتهای پذیرفته نشده در بورس در آن معامله میشود، بازار خارج از بورس یا بازار مبتنی بر چانه‌زنی میگویند. این بازار دارای مکان فیزیکی جهت معامله نیست و شرایط آسان‌تری را برای پذیرش شرکتها در نظر گرفته است.
بازار سوم
معمولاً سازمان‌ها و موسسات بزرگ سرمایهگذاری به دلیل حق کمیسیون و کارمزد کمتری که در بازار سوم وجود دارد، مشغول به فعالیت در این بازار هستند.
بازار چهارم
شرکتها و سازمان‌هایی در این بازار فعال هستند که قصد انجام معاملات عمده و بلوکی را دارند. این شرکتها برای اینکه در معاملات خود کارمزدی پرداخت نکنند، معمولاً به صورت مستقیم و بدون دخالت کارگزار وارد معامله میشوند.
بازارهای مالی بر اساس زمان واگذاری
بازارهای مالی بر اساس زمان واگذاری به دو دسته‌ی بازار آتی و بازار نقدی تقسیم میشوند:
بازار آتی (Future Market)
به بازاری که در آن اوراق مشتقه معامله میشود، بازار آتی یا بازار اوراق مشتقه نام دارد. اوراق مشتقه، قراردادی است که بر اساس آن صاحب اوراق موظف یا مختار است که در تاریخ مشخصی در آینده، یک دارایی را بخرد یا بفروشد.
بازار نقدی (Spot Market)
به بازاری که برای انجام فوری معاملات شامل خرید و فروش کالاها و اوراق بهادار تشکیل شده‌است، بازار نقدی میگویند. بازار نقدی در نقطه‌ی مقابل بازار آتی قرار دارد و از آنجا که معاملات این بازار در نقطه‌ای از زمان انجام میشود، به آن بازار نقطه‌ای نیز میگویند.
طبقهبندی بازارهای مالی
در حال حاضر در شرکت بورس اوراق بهادار تهران شش بازار شامل بازار نقد، بازار آتی، بازار تبعی، بازار بدهی، بازار ETF و بازار اختیار معامله فعالیت میکنند.
*بازار نقد
بازار نقد بورس اوراق بهادار تهران دارای دو بازار اول و دوم است.بازار اول از دو تابلوی اصلی و فرعی تشکیل شده است. پذیرش سهام عادی در بورس، صرفاً در یکی از تابلوهای اول یا در بازار دوم صورت می‌پذیرد. متقاضی در صورت دارا بودن شرایط عمومی پذیرش سهام عادی، با توجه به شرایط خاص پذیرش سهام در هریک از این بازارها، باید تقاضای پذیرش خود را در تابلوی اصلی یا فرعی بازار اول یا در بازار دوم به بورس ارائه کند. در این بازارها همه سهام و حق‌تقدم سهام شرکتهای پذیرفته شده در بورس معامله میشوند. مثلا سهام شرکت فولاد مبارکه اصفهان با نماد "فولاد" در تابلوی اصلی مربوط به بازار اول معامله میشود.
*بازار آتی
در بازار آتی همه معاملات آتی سهام صورت می‌گیرد.مثلا، در حال حاضر معاملات آتی شرکت ملی مس با نماد "جفملی121" در این بازار در حال انجام است.
*بازار تبعی
نمادهای اختیار فروش تبعی برخی از سهام موجود در بازار نیز در بازار تبعی معامله میشوند.مثلا در حال حاضر اختیار فروش تبعی شرکت کشتیرانی ایران با نماد "هکشتی 7061" در این بازار معامله میشود.
*بازار بدهی
خرید و فروش انواع اوراق مشارکت شرکتها، اوراق مشارکت شهرداری‌ها، اوراق صکوک اجاره و اوراق صکوک مرابحه در بازار بدهی انجام میشود.مثلا اوراق صکوک مرابحه شرکت سایپا با نماد "صایپا 9981" در بازار بدهی معامله میشود.
*بازار ETF
در بازار ETF معاملات صندوقهای سرمایهگذاری قابل معامله در بورس انجام میشود.مثلا سهام صندوق سرمایهگذاری با درآمد ثابت کیان با نماد "کیان2" در حال حاضر در این بازار معامله میشود.
*بازار اختیار
معاملات اختیار خرید و فروش سهام برخی از شرکتها نیز در بازار اختیار معامله انجام میشود. مثلا اختیار فروش فملی با نماد "طملی20091" در این بازار مبادله میشود.
انواع بازارهای مالی در شرکت فرابورس ایران
بازارهای مالی فرابورس شامل بازار اول، بازار دوم، بازار سم، بازار پایه، بازار ابزارهای نوین مالی و بزار شرکتهای کوچک و متوسط (SME) هستند.
* بازار اول فرابورس
در بازار اول فرابورس سهام شرکت‌هایی معامله میشود که آخرین سرمایه ثبت شده آنها حداقل ده میلیارد ریال و یک سال از زمان بهره‌برداری از آن گذشته و زیان انباشته نداشته باشند.همچنین در این بازار واحدهای سرمایهگذاری صندوقهای سرمایهگذاری قابل معامله و واحدهای سرمایهگذاری صندوقهای زمین و ساختمان نیز، ک نزد سازمان بورس ثبت شده‌اند به شرطی امکان معامله دارند، که حداقل سرمایه صندوقهای سرمایهگذاری قابل معامله 50 میلیارد ریال و حداقل سرمایه صندوقهای زمین و مسکن 200 میلیارد ریال و با نام باشد.
*بازار دوم فرابورس
در بازار دوم فرابورس سهام شرکتهای زیان‌ده، تازه تاسیس، شرکتهای سهامی خاص که قصد انجام افزایش سرمایه و تبدیل به سهامی عام را دارند، و شرکتهای کوچک پذیرفته شده مبادله میشود.در این بازار صرفاً سهام شرکت‌هایی معامله میشود که آخرین سرمایه ثبت شده آنها حداقل یک میلیارد ریال و مشمول ماده 141 لایحه قانونی اصلاح قسمتی از قانون تجارت نباشد.
*بازار سوم فرابورس (بازار عرضه)
بازار عرضه محلی ایمن، شفاف و سودمند برای انجام معاملات عمده اوراق بهاداری است که امکان یا شرایط پذیرش در فرابورس را ندارند.انجام پذیره‌نویسی انواع اوراق بهادار از جمله شرکتهای سهامی عام در شرف تأسیس، دیگر ویژگی مهم بازار عرضه به حساب می‌آید.انجام عرضه در این بازار مستلزم گذراندن فرآیند پذیرش نبوده و با انجام تشریفت اداری در فرابورس امکان‌پذیر است. در بازار عرضه فرابورس بلوک‌های سهام شرکتهای سهامی(عام،خاص،تعاونی و. )،حق تقدم خرید سهام شرکتهای سهامی عام، سهام ناشی از افزایش سرمایه شرکتهای سهامی عام، پذیره‌نویسی سهام و اوراق مشارکت، پذیره‌نویسی گواهی سپرده سرمایهگذاری بانکها، املاک و مستغلات، امتیاز بهره‌برداری و حق ثبت اختراعات در قالب سهام شرکتهای سهامی خاص می‌توانند معامله شود.
*بازار پایه فرابورس
بازار پایه فرابورس به منظور ایجاد قابلیت نقل و انتقال سهام شرکتهای سهامی عام که در بورس یا سایر بازارهای فرابورس پذیرش نشده‌اند یا قابلیت پذیرش ندارند، ایجاد شده است.در این بازار معاملات سهام همه شرکتهای سهامی عام امکان‌پذیر است و هیچ محدودیتی ماننده زیان‌ده بودن، در مرحله قبل از بهره‌برداری یک شرکت و عدم پرداخت بخشی از مبلغ اسمی سهام وجود ندارد.
بازار ابزارهای نوین مالی
همه ابزارهای مالی به استثنای سهام و حق تقدم خرید سهام مانند انواع اوراق مشارکت، انواع گواهی سرمایهگذاری و انواع صکوک که در زمان پذیرش حداقل سه ماه تا سررسید آنها فرصت باقی مانده باشد، قابل پذیرش در این بازار هستند به شذطی که بعد از پذیرش، معاملات دست دوم آنها به صورت انحصاری از طریق فرابورس انجام شود.
بازارهای کوچک و متوسط (SME)
در بازار شرکتهای کوچک و متوسط، معاملات سهام شرکتها در دو تابلوی "رشد" و دانش بنیان" قابل انجام است.خرید سهام این شرکتها صرفاً توسط اشخاص حقوقی و سرمایه‌گذاران نهادی صورت می‌پذیرد و سرمایه‌گذاران خرد حق خرید سهام این شرکتها را ندارند. به دلیل اینکه هدف از سرمایهگذاری در این بازار کوتاه مدت نیست بلکه با یک دید بلند مدت و به دور از هرگونه سفته بازی خواهد بود. نحوه معاملات در این بازار بدین صورت است که معاملات بدون دامنه نوسان قیمت انجام میشود و همچنین معاملات صورت گرفته در بازار SME توافقی خواهد بود.در این بازار شرکتها عرضه اولیه ندارند و فقط شرکتها گشایش نماد دارند.
آشنایی با انواع بازارهای مالی در ایران
در این مقاله آموزش بورس با انواع بازارهای مالی در ایران آشنا می‌شویم و پس از طبقه بندی این بازارها، ویژگیهای هریک را با هم بررسی خواهیم کرد.
جایگاه بخش مالی در اقتصاد یک کشور
نظام مبتني بر اقتصاد بازار در سطح كلان به وجود بازارهاي 4 گانه اعتقاد دارد. اين بازارها عبارتند از: بازار كالا، بازار كار، بازار پول و بازار سرمايه. تجزيه و تحليل بازارهاي 4 گانه تعادل عمومي را به اثبات مي‌رساند. دو بازار از بازارهاي ياد شده در ارتباط با بخش مالي مي‌باشد. بخش مالي روي دوم سكه اقتصاد است كه در واقع مكمل بخش واقعي اقتصاد است. بنابراين تعادل بلند مدت و با ثبات هر نظام اقتصادي هنگامي به دست مي‌آيد كه دو بخش مالی و اقتصادی با ارتباطات دروني خود در شرايط تعادلي عمل كنند. بر اين اساس مي‌توان گفت كه بخش مالي تزريق كننده حيات به بخش حقيقي اقتصاد است و منظور از توسعه مالي، توسعه سيستم يا بخش مالي يعني بازارها، نهادها و ابزارهاي مالي مي‌باشد.
بازارهای مالی در ایران
بازارهاي مالي مناسبات و ترتيباتي هستند كه امكان معامله تعهدات و ابزارهاي مالي را فراهم نموده و به تقابل عرضه و تقاضاي اين اسناد مي‌پردازند. بازارهاي مالي نيز بازارهايي هستند كه در آنها دارايي‌هاي مالي مثل سهام و اوراق قرضه كه ارزش آنها به ارزش توليدات و خدمات ارايه شده توسط شركت‌هاي منتشر كننده آنها وابسته است، مبادله مي‌شوند. تفاوت دارايي‌هاي مالي با دارايي‌هاي واقعي در اين است كه دارايي‌هاي واقعي ماهيت فيزيكي دارند مانند اتومبيل، املاك و مستغلات، و وسايل منزل.
یكي از راه‌هاي سرمايه گذاري خريد دارايي‌هاي مالي است. مزيت خريد دارايي‌هاي مالي نسبت طبقه بندی بازار های مالی به خريد دارايي‌هاي واقعي از ديدگاه اقتصادي اين است كه اولا دارايي واقعي كالاي مصرفي است نه وسيله پس انداز و سرمايه گذاري. دوم اينكه خريد دارايي‌هاي واقعي و بلااستفاده نگه داشتن آنها به اميد گرانتر شدن در آينده به معناي بلااستفاده نگه داشتن منابع كشور است و ارزش افزوده اي ايجاد نمي‌كند. مگر آنگه از آن استفاده شود.
چند نوع از دارايي‌هاي مالي عبارتند طبقه بندی بازار های مالی از: سپرده‌هاي سرمايه‌گذاري در بانك‌ها، طرح‌هاي بازنشستگي كه توسط صندوق‌هاي بازنشستگي ارايه مي‌شود، انواع بيمه نامه‌هاي شركت‌هاي بيمه و در نهايت اوراق بهادار قابل داد و ستد در بورس اوراق بهادار كه توسط كارگزاران خريد و فروش مي‌شود.
وظایف بازارهای مالی
بازارهای مالی به منظور رشد و توسعه اقتصادی کشور، وظایفی بر عهده دارند که عبارتند از :
- تخصیص بهینه منابع
- اداره و کنترل بنگاه‌ها و مدیران به کمک واسطه‌های مالی
- ایجاد سهولت در نظام مالی تجارت و مبادلات
- قیمت‌گذاری ریسک و فراهم کردن مکانیسم ادغام
- انتشار اطلاعات در بین تامین‌کنندگان وجوه مالی
طبقهبندی انواع بازارهای مالی در ایران
بازارهاي مالي بر پايه معيارهاي متفاوتي قابل طبقه‌بندي هستند:
1- طبقه‌بندي بر اساس نوع دارايي
2- طبقه‌بندي بر اساس مرحله عرضه اوراق بهادار
3- طبقه‌بندي بر اساس سررسيد تعهدات مالي
4- طبقهبندی براساس واگذاری فوری یا واگذاری آتی
5- طبقهبندی براساس ساختار سازمانی
انواع بازارهای مالی بر اساس نوع دارايي
الف) بازار سهام
در اين بازار، سهام شركت‌ها كه نشانگر مالكيت دارنده آن در شركت است، دادوستد مي‌شود.
ب) بازار اوراق بدهی
بازاري است كه در آن ابزارهاي با درآمد ثابت (اوراق قرضه) دادوستد مي‌شوند.
ج) بازار ابزارهای مشتق
بازاري است براي معاملات ابزارهايي مبتني بر دارايي‌هاي مالي يا فيزيكي از كه آن جمله مي‌توان به اختيار معامله و قرارداد آتي اشاره كرد.
انواع بازارهای مالی بر اساس مرحله عرضه اوراق بهادار
الف) بازار اولیه (Primary Market)
بازار اوليه جايي است كه بنگاه اقتصادي مي تواند در آن دارايي هاي مالي خود را با منابع مالي بلند مدت مبادله كند. در اين بازار منتشر كننده اوراق بهادار اقدام به فروش اين اوراق مي كند تا وجوه مورد نياز خود را تامين كند. دليل اصلي قابليت فروش اين اوراق وجود بازار ثانويه است.
ب) بازار ثانویه (Secondary Market)
در اين بازار اوراق بهاداري كه قبلا منتشر شده مورد خريد و فروش قرار مي‌گيرند. وجود اين بازار مشاركت‌كنندگان را مطمئن مي‌سازد كه مي‌توانند اوراق بهادار خود را به راحتي به فروش برسانند و مشكلي از نظر تبديل به نقد كردن دارايي‌هاي مالي‌شان نداشته باشند. در مورد اوراق قرضه طبقه بندی بازار های مالی كه داراي سررسيد مشخصي مي‌باشند، وجود اين بازارها اين امكان را فراهم مي‌آورد تا دارندگان اين اوراق مجبور به نگهداري آنها تا تاريخ سررسيد نباشند. علاوه بر آن بازار ثانويه قيمت سهام جديدي كه قرار است در بازار اوليه عرضه شود را تعيين مي‌كند.
بازار ثانویه خود به دو زیر بازار تقسیم میشود:
- بازار سازمان یافته بورس اوراق بهادار (Stock Market)
بورس اوراق طبقه بندی بازار های مالی بهادار، یک بازار متشکل و رسمی سرمایه است که در آن خرید و فروش سهام شرکتها، اوراق قرضه دولتی و یا مؤسسات معتبر خصوصی تحت ضوابط، قوانین و مقررات خاصی انجام میشود. خرید و فروش اوراق بهادار در ایران نیز به‌طور رسمی و دائمی در محلی معین به نام بورس اوراق بهادار تهران انجام میشود. تعیین قیمت هر سهم در این بازار بر مبنای عرضه و تقاضای آن است.
2. بازار فرابورس (Over the Center Market) بازار فرابورس ایران نیز در آبان سال ۱۳۸۷ فعالیت خود را تحت نظارت سازمان بورس اوراق بهادار آغاز کرد که این بازار دارای ساختار و جایگاه قانونی مشابه بورس است، اما شرایط پذیرش و معامله در آن ساده‌تر است تا اهرمی کمک‌کننده به تامین مالی اقتصاد کشور باشد.
بازار سهام فرابورس ایران طبقه بندی بازار های مالی شامل بازارهای اول، دوم و پایه است. سهام شرکت‌هایی که شرایط لازم را داشته باشند در بازار اول و دو مبادله میشوند و شرکت‌هایی که این شرایط را نداشته باشند می‌توانند در بازار پایه معامله شوند.
این بازار مربوط به معامله اوراق بهاداری است که در بازارهای فرابورس یا خارج از بورس معامله میشوند. از آنجایی که این بازار محلی مطمئن برای انجام معاملات است، بنابراین بسیاری از موسسات برای کاهش هزینه‌های کارمزد از این بازار استفاده میکنند.
یا اوراق مشارکت که در آن معاملات خصوصی بدون دخالت کارگزار، بین افراد عادی و یا سازمان‌های بزرگ انجام می‌گیرد. مزیت این بازار نپرداختن هزینه‌های بالای کارگزاری است.
انواع بازارهای مالی بر اساس سررسید تعهدات مالی
بازار پول
بازار پول بازاري براي دادوستد پول و ديگر دارايي‌هاي مالي جانشين نزديك پول است كه سررسيد كمتر از يكسال دارند. همچنين مي‌توان از بازار پول به عنوان بازار ابزارهاي مالي كوتاه مدت با ويژگي اندك بودن ريسك عدم پرداخت، نقدشوندگي و ارزش اسمي زياد نام برد.
سهام عادي
سهام عادي نوعي ابزار سرمايه‌گذاري است كه نشانگر مالكيت دارنده آن در يك شركت سهامي است و به دو دسته سهام با نام و سهام بينام تقسيم مي شود.
سهام ممتاز
سهام ممتاز نوعي اوراق بهادار است كه دارنده آن نسبت به درآمدها و دارايي‌هاي شركت، حق يا ادعاي محدود و معيني دارد. اين سهام زماني منتشر مي‌شود كه هزينة سهام عادي بالاتر باشد.
اوراق قرضه
اوراق قرضه اسنادي هستند كه به موجب آنها ناشر متعهد مي‌شود مبالغ معيني (بهره سالانه) را در فاصله‌هاي زماني مشخص به دارنده پرداخت كند و در سررسيد، اصل مبلغ را بازپرداخت كند.طبقه بندی بازار های مالی طبقه بندی بازار های مالی
اوراق مشاركت
اوراقي است كه سود علي الحساب دارد و صادركننده اوراق متعهد مي شود اصل پول و سود قطعي را در تاريخ معين پرداخت كند.
طبقهبندی براساس واگذاری فوری یا واگذاری آتی
1- بازار نقدی یا آنی
معاملات فوری خرید و فروش اوراق بهادار و تحویل کالا در این دسته قرار می‌گیرند. بازار نقدی در مقابل بازار آتی قرار می‌گیرد و برخلاف بازار آتی که در زمان مشخصی در آینده صورت می‌گیرد، بازار نقدی در زمان حال انجام میشود.
2- بازار مشتقه
این بازار که از ابزارهایی مثل قراردادهای آتی و قراردادهای اختیار معامله برای معامله اوراق استفاده می‌کند، بیشتر، سرمایه‌گذاران خرد را به سمت خود جذب کرده است.
بورس کالا
یکی دیگر از بازارهایی که در ایران وجود دارد بورس کالا است که با توجه به نامش مشخص است که در آن کالاهای خامی نظیر زعفران، گندم، برنج، قیر و غیره، معامله میشود. این بازار که به دلیل وجود مشکلات مختلفی من جمله قیمت در بازارهای سنتی، شکل گرفته، بر مبنای خرید و فروش کالاهای فیزیکی بوده و براساس اوراق بهادار معامله‌ای شکل نمی‌گیرد.
ساختار بازار سرمایه کشور
نهادهاي مهم بازار سرمايه كشور عبارتند از:
1- شوراي عالي بورس
2- سازمان بورس و اوراق بهادار
3- شركت بورس اوراق بهادار
4- شركت بورس كالاي ايران
5- شركت سپرده گذاري مركزي اوراق بهادار و تسويه وجوه
6- نهادهاي مالي شركت مديريت فناوري بورس تهران
ارزش اسمی سهم
ارزش اسمي سهام همان است كه در روز تشكيل شركت پرداخت و يا تعهد شده و سرمايه شركت در مجموع قيمت اسمي سهام را تشكيل مي‌دهد به عنوان مثال: شركتي در را نظر بگيريد كه سرمايه دو آن ميليون ريال و به هزار سهم دو هزار ريالي تقسيم شده است. پس ارزش اسمي هر سهم اين شركت دو هزار ريال است.
ارزش بازاری سهم (Market Capitalization)
به مجموع ارزش روز یک شرکت سهامی عام گفته میشود. این ارزش از حاصل ضرب قیمت روز سهام در تعداد سهم‌های منتشر شده توسط شرکت بدست می‌آید. برای مشاهده ارزش بازار شرکتهای پذیرفته شده در بورس و فرابورس، کافی است نام یا نماد شرکت را در سایت tsetmc.com جستجو کنید. بنابرین دو عامل قیمت روز سهام یک شرکت و تعداد سهام منتشر شده توسط آن می‌تواند بر میزان ارزش بازار سهام آن شرکت اثر گذار باشد. هرچقدر شرکت، سهام بیشتری منتشر کند و به عبارتی سرمایه بیشتری داشته باشد جزو شرکتهای با ارزش بازار بالا در نظر گرفته خواهد شد.
برای مشاهده جدیدترین تحلیل ها، اخبار، مقالات و قیمت های لحظه ای سهام به وب سایت سیگنال مراجعه و یا اپلیکیشن سیگنال را دریافت نمایید.
آشنایی کامل با بازارهای مالی و انواع آن
بازار مالی، واژهای است که در بسیاری از بازارها به کار میرود. به بازارهایی که در آنها تجارت، خرید و فروش انجام میشود، بازار مالی میگویند. معاملات اوراق بهادار مانند: اوراق سهام، اوراق قرضه، ارز و… در بازارهای مالی انجام میشود. از ویژگیهای این بازار میتوان به مشخص بودن قیمت و قوانین مربوط به هزینه معاملات اشاره کرد. قیمت اوراق بهادار در بازارهای مالی با توجه به عرضه و تقاضا تعیین میشود. با استفاده از بازارهای مالی ، شرکتها سرمایه مورد نیاز خود را برای انجام فعالیتهای جدید تامین میکنند.
زمانی که از بازارهای مالی صحبت میشود، اولین گزینه ای که به ذهن ما می‌رسد، بازار بورس و اوراق بهادار است، در صورتی که بازارهای مالی متعددی نیز مانند: بازار بورس، بازار طلا، بازار پول، بازار مسکن و… وجود دارد. یکی از راههای سرمایهگذاری، خرید دارایی های مالی است. از انواع داراییهای مالی میتوان به: سپردهگذاری در بانکها، صندوقهای بازنشستگی و انواع بیمهنامهها اشاره کرد.
بازارهای مالی بر اساس معیارها
بازارهای مالی بر اساس معیارها به سه دسته تقسیم میشوند:
- طبقهبندی بر اساس نوع دارایی
- طبقهبندی بر اساس مرحله عرضه اوراق بهادار
- طبقهبندی بر اساس سررسید تعهدات مالی
1- بازار مالی بر اساس نوع دارایی
بازار مالی بر اساس نوع دارایی به چند دسته تقسیم میشود. بازار سرمایه نیز بخشی از این بازارها میباشد. نمونه‌ای از این بازارها عبارتند از:
بازار سهام: که در آن، سهام شرکتها عرضه میشود.
بازار اوراق بدهی: بازاری که در آن، داد و ستد ابزارها با درآمد ثابت صورت می‌گیرد.
بازار ابزارهای مشتق: بازار معاملات ابزارهای مبتنی بر دارایی های مالی يا فيزيكی (كه از آن جمله میتوان به قرارداد اختيار معامله و قرارداد آتی اشاره كرد) میباشد.
در ادامه به طور کامل بازارهای مالی را به شما معرفی می‌کنیم.
2- بازار مالی بر اساس مرحله عرضه اوراق بهادار
بازارهای مالی بر این اساس به دو بازار اولیه و بازار ثانویه تقسیم میشوند.
بازار اولیه (Primary Market)
بازاری است که در آن داراییهای مالی خود با منابع بلندمدت را می‌توانید مبادله کنید. در این بازار، فروشنده اوراق بهادار با فروش این اوراق، وجه مورد نیاز خود را به دست می‌آورد.
بازار ثانویه (Secondary Market)
در این بازار، اوراق بهاداری که قبلاً منتشر شده، خرید و فروش میشوند. این بازار، سبب میشود که افراد از فروش اوراق خود و تبدیل آن به نقدینگی اطمینان یابند؛ همچنین این بازار، قیمت سهام‌های منتشر شده به عنوان عرضه اولیه را نیز مشخص می‌کند.
بازار ثانویه به دو دسته تقسیم می شود:
بازار سازمان یافته بورس اوراق بهادار (Stock Market)
بازار رسمی سرمایه است که در آن خرید و فروش سهام شرکتها و اوراق قرضه مؤسسات دولتی و خصوصی انجام میشود. بازار بورس اوراق بهادار نیز در این بازار قرار می‌گیرد. قیمت سهام در این بازار، با توجه به عرضه و تقاضا تعیین میشود.
بازار فرابورس (Over the Center Market)
دومین بازار سرمایه ایران، بازار فرابورس میباشد. این بازار همانند بازار بورس است، با این تفاوت که شرایط پذیرش در آن راحت تر از بازار بورس میباشد. این بازار به چهار دسته بازارا ول، بازار دوم، بازار پایه (زرد، نارنجی و قرمز) و بازار سوم تقسیم میشود.
برای کسب اطلاعات بیشتر در زمینه بازار فرابورس و تفاوت آن با بازار بورس به مقاله تفاوت بورس و فرابورس مراجعه کنید.
3-بازارهای مالی بر اساس سررسید تعهدات مالی
بازار پول
بازار پول، بازاری برای داد و ستد پول و ديگر داراییهای مالی جانشین نزدیک به پول (كه سررسيد كمتر از يك سال دارند) می باشد؛ همچنین از بازار پول، میتوان با عنوان بازار ابزارهای مالی کوتاه‌مدت با ریسک کم در عدم پرداخت، نقدشوندگی و ارزش اسمی بالا نام برد.
در ادامه بازار پول را به طور کامل توضیح خواهیم داد.
انواع بازارهای مالی
بازارهای مالی به دو دسته تقسیم میشوند:
1 – بازار سرمایه (Capital market)
2 – بازار پولی (Money market)
بازار سرمایه (Capital market)
بازار سرمایه، نمونه‌ای از بازارهای مالی است که در آن داد و ستد ابزارهای مالی با سررسید بیشتر از یک سال و همچنین داراییهای که سررسید ندارند، انجام میشود. بازار سرمایه از مهمترین بازارها برای پس‌انداز و تأمین سرمایه شرکتها میباشد. از متداول‌ترین شکل مبادله مالی در بازار سرمایه، تامین مخارج مالی دولت میباشد.
ابزارهای بازار سرمایه
بازار سرمایه از دو ابزار برای داد و ستد استفاده می‌کند: ابزارهای تامین مالی دراز مدت و ابزارهای ویژه مدیریت خطر
ابزارهای تامین مالی دراز مدت
این ابزارها در بازارهای مالی به چند دسته تقسیم میشوند که در ادامه هرکدام را به طور کامل توضیح خواهیم داد.
سهام: بخشی از داراییهای یک شرکت یا واحد تولیدی است که دارندگان آن به اندازه سهمی که خریداری کرده اند، مالک آن شرکت میشوند.
سهام عادی: نوعی ابزار سرمایهگذاری است که نشانگر مالکیت دارندگان آن میباشد و به دو دسته سهام بانام و سهام بی نام تقسیم میشود.
سهام ممتاز: اوراق بهاداری است که دارندگان آن با توجه به درآمد و دارایی شرکت، در آن شریک میشوند. زمانی که قیمت سهام عادی بیشتر باشد، این سهام انتشار پیدا می‌کند.
اوراق قرضه: اسنادی هستند که به موجب آن، شرکت موظف است سالانه، سودی را به دارندگان آن پرداخت کرده و در زمان سررسید، اصل مبلغ را پرداخت کند.
اوراق مشارکت: اوراقی با سود علی‌الحساب است که در آن، شرکت متعهد میشود طی زمان مشخصی، سود و اصل پول را پرداخت کند.
ابزارهای ویژه مدیریت خطر
مقابله با ریسک ناشی از نوسانات قیمتی از کارکردهای مهم بازار سرمایه است. این کارکرد از طریق به کارگیری ابزارهایی تحت عنوان ابزارهای مشتق انجام میشود. معامله گران این ابزارها، با پذیرش هزینه‌ای کم، از ریسک زیاد نوسان قیمت جلوگیری کرده و آن را به سایر سرمایه‌گذاران منتقل میکنند.
از مهمترین ابزارهای مشتق بازار سرمایه که جزء بازارهای مالی میباشد، می توان به قرارداد اختیار معامله اشاره کرد. اختیار معامله، قراردادی بین خریدار و فروشنده است. در این قرارداد، خریدار حق خرید یا فروش مقداری طبقه بندی بازار های مالی معینی از دارایی درج شده در قرارداد را دارد. به عبارت دیگر، در این قرارداد، خریدار به ازای پرداخت هزینه حق معامله، دارایی درج شده در این قرارداد را خریداری کرده و در زمان مشخص و به قیمت تعیین شده، حق خرید و فروش آن را دارد.
از دیگر ابزارهای مشتق بازار سرمایه میتوان به قرارداد تحویل آتی اشاره کرد. در این قرارداد، تحویل کمیت و کیفیت مشخصی از یک کالا با قیمت و زمان مشخص، تنظیم میشود. همچنین طبق این قرارداد، خریدار، مقدار مشخصی از یک کالا را با قیمت معینی از فروشنده تحویل می‌گیرد و فروشنده متعهد میشود این کالا را در زمان مشخص به خریدار تحویل دهد. تسویه قراردادهای آتی به صورت تحویل فیزیکی کالا میباشد.
بازار پولی (Money market)
بازاری است که در آن به داد و ستد پول و داراییهای دیگر (که سررسید آنها کمتر از یک سال است) می‌پردازند؛ همچنین ابزار مالی کوتاه مدت با ریسک کم و نقدشوندگی بالا نیز میباشد. این بازار با استفاده از ابزارها امکان نقدشوندگی را در مدت کم و به میزان مطلوب برای اشخاص و معامله گران فراهم می‌کند.
محل خاصی برای بازار پول در نظر گرفته نشده است. بطور کلی بانکها و موسسات غیر بانکی که در آنها داد و ستد ابزارهای مالی انجام میشود، بازار پول را تشکیل می‌دهند.
نهادهای بازار پول
بانک مرکزی و دیگر بانکها از قبیل، بانکهای تجاری و مؤسسات اعتباری غیربانکی از مهمترین نهادهای بازار پول به شمار می‌آیند. علاوه بر بانکها، شرکتهای تجاری، موسسات دولتی، صندوقهای سرمایهگذاری، کارگزاران و معامله‌گران و در نهایت سرمایه‌گذاران نیز در این بازار نقش مهمی ایفا میکنند.
ابزارهای بازار پول
اسناد خزانه: اوراق بهادار کوتاه مدتی هستند که توسط دولت منتشر میشوند و سررسید آنها سه ماه، شش ماه و یا یک سال میباشد. این اسناد هنگام فروش، کمتر از قیمت اسمی به فروش می رسند. این اوراق توسط بانک مرکزی منتشر میشود. اسناد خزانه، دارای ریسک کمتری هستند. در نتیجه، موسساتی که به دنبال سرمایهگذاری موقت در مکانی مطمئن طبقه بندی بازار های مالی هستند، این اسناد را خریداری میکنند.
برای کسب اطلاعات بیشتر در این زمینه مقاله اسناد خزانه را مطالعه نمایید.
پذیرش بانکی: از جمله ابزارهای قدیمی و کوچک (به لحاظ حجم و مبلغ) پذیرش بانکی میباشد. این ابزار برای تأمین مالی کالاهایی که هنوز از فروشنده به خریدار منتقل نشده ند، مورد استفاده قرار می‌گیرد.
اوراق تجاری: اوراق قرضه کوتاه مدت با سررسید کمتر از یک سال می‌باشند. این اوراق، توسط شرکتهای مالی و غیرمالی منتشر میشوند. اوراق تجاری، روشی برای تأمین مالی شرکتها و همچنین به عنوان سرمایه میان مدت و کوتاه مدت مورد استفاده قرار می‌گیرند.
گواهی سپرده: از جدیدترین و مهمترین ابزارهای بازار پول و همچنین از مهمترین منابع تأمین مالی بانکهای تجاری به شمار میرود. در واقع، گواهی سپرده سندی است که توسط بانک منتشر میشود. این نوع سرمایهگذاری دو مزیت عمده دارد:
- سرمایه‌گذار می‌تواند بازده پول خود را به دقت محاسبه کند.
- زمان سررسید اصل و بهره گواهی نیز مشخص است.
گواهی‌های سپرده به دو بخش قابل انتقال و غیرقابل انتقال تقسیم میشوند. دارنده گواهی سپرده قابل معامله، می‌تواند آن را قبل از تاریخ سررسید در بازار به فروش برساند. به همین دلیل، این گواهی‌ها از نقدشوندگی بالایی برخوردار هستند. گواهی‌های غیرقابل مبادله، قابل فروش مجدد نیستند و دارندگان آنها در صورت نیاز به وجه نقد، تنها با مراجعه به موسسه سپرده‌پذیر و با پرداخت جریمه در نظر گرفته، می‌توانند سپرده خود را از مؤسسه خارج کنند.
ساختار بازار سرمایه کشور
ساختار بازار سرمایه به زیرمجموعه های زیر تقسیم میشود:
- سازمان بورس و اوراق بهادار
- شورای عالی بورس
- شركت بورس اوراق بهادار
- شركت بورس كالای ايران
- شركت سپرده گذاری مركزی اوراق بهادار و تسويه وجوه
- نهادهای مالی شركت مديريت فناوری بورس تهران
1.سازمان بورس و اوراق بهادار
سازمان بورس و اوراق بهادار، اولین نهاد مربوطه به بازار سرمایه در نظر گرفته میشود. این سازمان در سال ۱۳۴۰ تأسیس شد و مؤسسه‌ای غیردولتی است که دارای حقوقی مستقل بوده و از محل کارمزدهای دریافتی و سایر درآمدها اداره میشود.
2. شورای عالی بورس و اوراق بهادار
شورای عالی بورس و اوراق بهادار، برای ساماندهی و توسعه بازار بورس و اوراق بهادار و همچنین نظارت عالیه بر اجرای قانون بورس و اوراق بهادار، تشکیل شده است.
از وظایف مهم شورای عالی بازار سرمایه میتوان به تصویب سیاستهای کلان و خط مشی بازار و همچنین اعمال نظارت بر اجرای قانون بازار اوراق بهادار اشاره کرد.
3.شركت بورس اوراق بهادار
سازمان بورس و اوراق بهادار تهران در سال ۱۳۴۶ با عنوان ابزارهای متکی به بازار آزاد تأسیس شد. این شرکت به منظور تشویق بخش خصوصی برای حضور در اقتصاد تشکیل شد. مأموریت اصلی این شرکت، ایجاد بازاری منصفانه و شفاف با ابزارهای متنوع میباشد؛ همچنین نظارت بر فعالیت ناشران اوراق بهادار پذیرفته شده را نیز در دستور کار خود قرار داده است.
4.شركت بورس كالای ايران
شرکت بورس کالای ایران در مهر ماه سال 1386 با ادغام سازمان کارگزاران بورس فلزات تهران و بورس کالای کشاورزی، فعالیت خود را آغاز کرد. این بازار به چهار دسته تقسیم میشود:
1- بازار فیزیکی : در این بازار، انواع کالاهای قابل عرضه در بورس کالا مانند: مواد پتروشیمی، مواد شیمیایی، انواع مس، انواع مقاطع آهنی و. عرضه میشود.
2- بازار فرعی: کالاهایی مانند: ضایعات فلزی، املاک و . که در بازار فیزیکی پذیرش نمی‌شوند، در این بازار عرضه می‌گردند.
3- بازار مشتقه: در این بازار، قراردادهای اختیار معامله و آتی (که از نمونه های آن میتوان به آتی سکه و آتی زعفران اشاره کرد) معامله میشود.
4- بازار مالی: این بازار که قراردادهای سلف موازی استاندارد، گواهی سپرده کالایی و صندوق سرمایهگذاری کالایی و… در آن داد و ستد می‌گردد، نمونه ای از بازار بورس کالا می باشد.
برای کسب اطلاعات بیشتر در مورد بورس کالا به مقاله چگونه وارد بورس کالا شویم مراجعه کنید.
5.شركت سپرده گذاری مركزی اوراق بهادار و تسويه وجوه
سپردهگذاری مرکزی اوراق بهادار و تسویه وجوه (سمات)، شرکتی است که امور مربوط به ثبت، نگهداری، انتقال مالکیت اوراق بهادار و تسویه وجوه را انجام می‌دهد. این شرکت از طریق افزایش کارایی پایاپای، تسویه معاملات و کاهش هزینه های معاملاتی، نقش مهمی برعهده دارد.
تقسیم بندی بازارهای مالی
امروزه بازارهای مالی رشد چشمگیری داشته اند و نام بازارهای مالی معتدد در هر مکانی به گوش می رسد، افراد مختلفی از سرتاسر دنیا در بازارهای سرمایه گذاری کرده اند و در این بازارهای مالی مشغول به فعالیت هستند.اما بسیاری از افراد از بازارهای مالی شناخت کافی ندارند و با این بازارها آشنا نیستند اما می خواهند در این بازارهای مالی فعالیت داشته باشند.
اگر شما هم جزو آن دسته از افرادی هستید که تعریف سرمایه گذاری در بازارهای مالی را از اطرافیان خود شنیده اید و تمایل دارید در این بازارها فعالیت خود را آغاز کنید اما پیش از آن می خواهید به طور کامل با مفهوم انواع بازارهای مالی آشنا شوید تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید زیرا در این مقاله به شما تقسیم بندی بازارهای مالی مختلف را ارائه می دهیم.
سرفصل های آموزشی
بازارهای مالی(Financial Markets) یک فضای فیزیکی یا پلتفرم آنلاین هستند که افراد می توانند در این مکان دارایی های مختلف را خرید و فروش کنند که ماهیت افراد و دارایی به نوع بازار مالی بستگی دارد،تقسیم بندی بازارهای مالی به عوامل مختلفی بستگی دارد که در ادامه به شما توضیح خواهیم داد.
بازارهای مالی ( Financial Markets )
امروزه نام بازارهای مالی بین المللی و داخلی معتددی شنیده می شود،اگر بخواهیم مفهوم بازارهای مالی(Financial Markets) را با زبان ساده بیان کنیم بازارهای مالی بستری هستند که افراد حقیقی و حقوقی می توانند در آن ها دارایی های مختلف را معامله کنند.
به دارایی های مختلفی که در بازارهای مالی معامله می شوند دارایی های مالی گفته می شود که شامل اوراق بهادار و اوراق قرضه می شود که این دارایی های مالی براساس قوانین و مقررات تعیین شده از فروشندگان به خریداران یا متقاضیان منتقل می شوند.
به عبارتی می توان گفت بازارهای مالی یک واسطه میان افرادی که می خواهند دارایی را به فروش برسانند(فروشندگان) و افرادی که می خواهند دارایی را خریداری کنند(خریداران) هستند.خریداران و فروشندگان در بازارهای مالی می توانند یکدیگر را به راحتی پیدا کرده و به آسانی با یکدیگر وارد معامله شوند.
بازارهای مالی تنوع بالایی دارند و تقسیم بندی بازارهای مالی باتوجه به عوامل مختلف انجام می شود.به طور کلی بازارهای مالی براساس سررسید تعهدات مالی،نوع دارایی و عرضه اوراق بهادار به سه دسته تقسیم بندی می شوند.
بازارهای مالی کاربردهای فراوانی دارند و می توانند برای نظام اقتصادی کشورها بسیار کمک دهنده باشند،از کاربردهای بازارهای مالی می توان به به جمع آوری منابع کوچک و اختصاص دادن این منابع به سرمایه گذاران،آگاهی از قیمت های منابع به طور غیردستوری و رشد نقدینگی در نظام های مالی اشاره کرد.
همچنین بازارهای مالی در میان ریسک و بازدهی ارتباط برقرار می کنند و راهنمایی نقدینگی به سمت مسیر صحیح و جلوگیری از رشد بازارهای مالی ناسالم و وضوح در فعالیت های اقتصادی و کمک به اعمال سیاست های پولی و مالی بانک های مرکزی و دولت را ایجاد می کند.
بازارهای مالی براساس تعهدات سررسید
بازار سرمایه(Capital Market): بازار سرمایه جزو گروه سررسید تعهدات مالی در تقسیم بندی بازارهای مالی است که در این بازار سررسید تعهدات مالی در این بازار بیش از یکسال می باشد.البته در این بازار دارایی های بدون سررسید نیز وجود دارد.این بازار نسبت به سایر بازارهای مالی سررسید تعهدات مالی بسیار بزرگتر است و این بازار از تنوع بالایی در ابزارهای مالی برخوردار می باشد.
بازار سرمایه به تنهایی به دو دسته بازار اولیه و بازار ثانویه تقسیم بندی می شود.بازار اولیه بازاری است که اوراق بهادار در آن تشکیل شده و سپس معامله می شود اما بازار ثانویه بازاری است که در آن اوراق بهاداری که در بازار اولیه معامله شده اند می توانند مجددا معامله شوند.
بازار سرمایه نیازهای سرمایه گذاری را تامین می کند و توانایی دارد منابع پس انداز بسیار زیادی را فراهم کند.همچنین خریداران و فروشندگان در بازار اولیه بازار سرمایه می توانند یکبار معامله انجام دهند و در بازار ثانویه دوباره می توانند از این قابلیت استفاده کنند به همین دلیل آنها دیگر نگرانی بابت خرید یا فروش نخواهند داشت.
بازار پول(Money Market): بازار پول جزو گروه سررسید تعهدات مالی در تقسیم بندی بازارهای مالی به شمار می رود.این بازار بازاری برای داد و ستد پول و هر دارایی که بتواند به عنوان جایگزین پول به شمار برود می باشد.در این بازار اوراق بهادار با سررسیدی کمتر از 1 سال معامله خواهد شد.
نهادهای مالی که بازارپول با آنها در ارتباط است شامل بانک مرکزی و موسسات غیربانکی،بانک های تجاری،شرکت های دولتی،صندوق های سرمایه گذاری،کارگزاری های مختلف،سرمایه گذاران و معامله گران هستند.
در بازار پول نقدشوندگی با سرعت بسیار بالایی انجام می شود و در این بازار نرخ بهره در مقایسه بازارهای مالی بسیار کمتر می باشد و افراد می توانند با ریسک کمتری در این بازار مشغول به فعالیت شوند.در کل بازار پول بازاری است که برای ابزارهای مالی کوتاه مدت کاربرد دارد.
ابزارهای مالی در بازار پول شامل اوراق بهادار کوتاه مدت 3ماهه،6 ماهه و 1 ساله،پرداخت مبالغ تعیین شده در یک زمان که تحت عنوان پذیرش بانک شناخته می شود،گواهی سپرده و نوعی اوراق قرضه که تحت عنوان اوراق تجاری شناخته می شود و سررسید آن معمولا 270 روز یا کمتر از آن است می شود.
بازارهای مالی براساس نوع دارایی
بازار سهام(Stok Market): بازار سهام بازاری در تقسیم بندی بازارهای مالی براساس نوع دارایی است که تحت عنوان بازار بورس در میان مردم شناخته می شود،در این بازار سهام از طریق بازارهای مالی که دارای قوانین و مقررات هستند یا در بازارهای مالی که خارج از بورس هستند مبادله خواهند شد.درواقع در بازار سهام دارندگان اوراق بر روی مالکیت شرکت ادعا دارند.
بازار سهام در یک کشور یکی از مهم ترین جنبه های اقتصادی به شمار می رود زیرا این بازار قابلیت دسترسی به سرمایه را فراهم می کند و سرمایه گذاران می توانند مالیکت شرکت را توزیع کنند و از این طریق به محقق شدن درآمدها با فعالیت های خود در آینده کمک کنند.
بازار اوراق بدهی(Market Bond): بازار اوراق بدهی یکی دیگر از بازارهای مالی در تقسیم بندی بازارهای مالی براساس نوع دارایی است که در اقتصاد یک کشور بسیار موثر می باشد.در این بازار انواع اوراق مانند اوراق اسناد خزانه اسلامی،اوراق مشارکت،اوراق رهنی،گواهی سپرده در بازه های زمانی مختلف کوتاه مدت،میان مدت و بلندمدت به افرادی تحت عنوان قرض گیرندگان سپرده می شود.
در بازار اوراق بدهی اوراق قرضه به دو شکل پرداخت دوره ای و بدون پرداخت دوره ای داد و ستد خواهد شد.در این بازار طبقه بندی بازار های مالی دارندگان اوراق ادعایی بر روی مالکیت شرکت ندارند و سود اوراق بدهی از سود بانکی معمولا بالاتر است و مردم می توانند با ریسک کمتری از آن استفاده کنند.
بازار ابزار مشترقه (Derivative Market): بازار ابزار مشترقه یکی دیگر از انواع بازارهای مالی براساس نوع دارایی در تقسیم بندی بازارهای مالی است که در این بازار دارایی های مالی و دارایی های فیزیکی مانند انرژی،ارز و پول انجام می شود.
در این بازار داد و ستد دارایی ها میان چند طرف انجام می شود،دقت داشته باشید در این بازار دارایی جا به جا نخواهد شد بلکه ارزش این دارایی توسط پشتوانه اصلی آنها تعیین می شود.از ویژگی های مثبت بازار ابزار مشترقه می توان به افزایش یازدهی دارایی،کاهش هزینه تامین دارایی و عدم پرداخت مالیات اشاره کرد.
دیدگاه شما