آشنایی با ابزار مشتقه

قرارداد مشتقه چیست و چه کاربردی در بورس دارد؟

ابزار مشتقه

معاون توسعه بازار و مطالعات اقتصادی بورس کالای ایران در نشست بین المللی «ظرفیت ابزار مشتقه در مدیریت ریسک بازار» گفت: از نظر نهادهای سیاست گذار، امکان کشف قیمت ها به خصوص با ابزار مشتقه برای برخی کالاهای غیرضروری و تا حدی موجب تشدید حساسیت ها در بازار است که در این زمینه نیز شاهد رویدادهای معاملات آتی سکه طلا در سال ۹۷ بودیم؛ این نگاه در شرایطی است که در دنیا از ابزارهای مشتقه در پوشش و مدیریت ریسک بهره می برند.

پورابراهیمی:

معاملات آتی طلا در بورس کالا از سر گرفته شود

محمدرضا پورابراهیمی با بیان اینکه کمیسیون اقتصادی مجلس حامی ابزارهای تخصصی و مفید اقتصادی است، گفت: ابزارهای مشتقه در کل دنیا کاربرد فراوانی دارد و به کمک اقتصادها آمده است که این حوزه هنوز در اقتصاد ایران توسعه یافته نیست؛ از این رو از بورس کالا به عنوان یکی از ارکان بازار سرمایه انتظار داریم با سرعت در مسیر توسعه بازار مشتقه کالایی از جمله انجام مقدمات بازگشت معاملات طلا به این بازار حرکت کند.

آشنایی با معاملات اوراق بهادار در بورس های کالایی

در گفت و گو با مدیرعامل بورس کالای ایران بررسی شد؛

ابزار مشتقه پناهگاه امن فعالان صنایع در برابر تلاطم بازارها

مدیرعامل بورس کالای ایران معتقد است تا زمانی که ابزارهای مشتقه (از جمله معاملات آتی و اختیارات خرید و فروش) در بازار زنجیره فولاد و سنگ آهن شکل نگیرد، تلاطم های بازار جهانی، نوسان نرخ ارز و تغییرات قوانین و مقررات واردات و صادرات مستقیما روی بازار تاثیر می گذارد و باعث کمبود یا مازاد محصولات و مواد اولیه می شود. به عبارتی اگر ابزارهای مشتقه در میان فعالان بازار مرسوم نشود، مامنی برای پوشش ریسک و پناه گرفتن در طوفان تلاطم های بازارهای جهانی وجود نخواهد داشت؛ در حالی که وجود ابزارهای مشتقه، پیش بینی میزان تقاضا برای محصولات بالادستی در آینده را امکان پذیر می کند و به سیاست گذاران و فعالان بازار فرصت تصمیم گیری می دهد.

مدیر کالا و انر‍ژی کارگزاری بانک کشاورزی مطرح کرد؛

تقویت ابزار مشتقه در اولویت کار بورس کالا

مدیر کالا و انر‍ژی کارگزاری بانک کشاورزی گفت: توسعه ابزارهای مشتقه بر روی محصولاتی که شرایط معاملات اوراق مشتقه در آنها وجود دارد باید جزو اولویتهای اصلی بورس کالا قرار گیرد.

امیری مطرح کرد:

اوراق اختیار معامله، جذاب ترین ابزار مشتقه

توسعه ابزارهای بازار بدهی شامل اوراق اجاره، مرابحه، سفارش ساخت، اسناد خزانه اسلامی، اوراق رهنی، سلف موازی استاندارد در طی چند سال گذشته سبب ارتقا و رشد بازار بدهی شده و امروز شاهد گسترش این بازار با تنوع مناسبی از ابزارها هستیم

همزمان با آغاز معاملات اختیار معامله سکه؛

لوتوس پارسیان بازارگردان ابزارهای مشتقه شد

شرکت تامین سرمایه لوتوس پارسیان در راستای توسعه فعالیت‌های خود و حمایت از ابزارهای مشتقه مبتنی بر سکه طلا که در بورس کالای ایران پذیرفته شده است، مجوز فعالیت بازار گردانی را در این بورس دریافت کرد.

آشنایی با ابزارهای مشتقه

سرمایه گذاران و فعالان بازار همواره به دنبال سرمایه گذاری با حداقل ریسک و یا کاهش و انتقال آن هستند. کاهش ریسک در مباحث سرمایه گذاری و معاملات مالی، با استفاده از تکنیک های مدیریت رسک صورت می گیرد. طی فرآیند مدیریت ریسک، خطرات مالی موجود در دنیای واقعی، به ریسک های قابل پیش بینی و کنترل تبدیل می شوند. ابزارهای مشتقه به عنوان یکی از مهم ترین ابزارهای مالی برای مدیریت ریسک به حساب می آیند. ابزارهای مشتقه از بازارهای پایه ای مثل کالا، انرژی، ارز و پول و سرمایه مشتق شده اند ودر بورس های مربوطه معامله می شوند و همین طور تغییرات قیمت آن ها، ناشی از تغییرات قیمت کالای مربوطه است. انجام معامله در بازارهای مشتقه، نسبت به بازار نقدی سرعت و قدرت نقد شوندگی بیش تری دارد و آشنایی با ابزار مشتقه هزینه کم تری برای بازار ایجاد می کند. در این مقاله به بررسی مفهوم کلی ابزارهای مشتقه و مواردی در ارتباط با مدیریت ریسک، تاریخچه ابزارهای مشتقه، مزایا و معایب و انواع مختلف این ابزارها پرداخته می شود.

سوال خود را در مورد این مقاله مطرح نمایید :

ابتکار در برنامه ریزی ورزشی و تربیتی

روانشناسی تربیتی و ورزشی و کاربرد آن در آموزش

بررسی رابطه مقیاس دشواری در تنظیم هیجان (ders) با اضطراب بیماری (ia)

چگونه بی علاقگی و بی توجهی محمد (فراگیر پایه چهارم) نسبت به مدرسه و انجام تکالیفش رفع شد؟

روش های آموزشی گروهی جدید جهت پیشگیری از بروز اختلالات رفتاری در مدرسه

بررسی معماری پایدار (سبز) دربهینه سازی مصرف انرژی وتاثیر ان بر زیبایی شناسی منظر شهری

بکارگیری الگوریتم تکاملی رقابت استعماری در بهینه سازی سازه های فولادی

اثرات انفجار سطحی بر تونل مدفون در خاک ماسه ای سست

رویکردی مدیریتی در زمینه آموزش های کاربردی در جهت افزایش اثر بخشی آموزش در سازمان ها

adding a factor in the course of a design space characterization

تاثیر ناکارایی سرمایه گذاری نیروی کار بر اجتناب مالیاتی

تاثیر کیفیت حسابرسی بر ارتباط بین حاکمیت شرکتی و کارایی سرمایه گذاری

تاثیر مشترک اعتماد به نفس بیش از حد مدیرعامل و مسئولیت اجتماعی شرکت بر هزینه سرمایه سهام

تاثیر فشار شغلی بر تنش روانی کارکنان

تحلیلی بر سازوکار نظارت و تعادل در روابط بین نهادهای حاکمیتی نظام جمهوری اسلامی ایران

تاثیر خوش بینی و قدردانی صفتی در تاب آوری دانشجویان: نقش واسطه ای قدردانی از خداوند

نقش تعارضات سازمانی در خلاقیت و نوآوری کارکنان ادارات ورزش و جوانان استان خراسان رضوی

the relation between behavioral finance cognitive biases, age and gender and problem gambling among stock investors in iran

an overview on the carbon utilization technologies with an approach to the negative emission construction material

street furniture influence in revitalizing the bahraini identity

• شنبه تا پنج شنبه ، 9 الی 17
• [email protected]
• 071 - 32363652

درباره تی پی بین

ما با همکاری دبیرخانه ی کنفرانس ها و همایش ها، تمام ابزار محققان را كه تنها و تنها منابع علمی است را یكجا جمع آوری كرده ایم تا با كمترین دردسر ، در كمترین زمان ممكن و بصورت کاملا رایگان منابع علمی مورد نظرشان را تهیه نمایند.

تی پی بین با پشتیبانی از كنفرانس ها و ژورنال های معتبر داخلی و سپس انتشار رایگان مقالات آنها، كوتاه ترین مسیر، برای رسیدن به منابع علمی داخلی را در اختیار شما محققین قرار داده است.

قرارداد مشتقه چیست و چه کاربردی در بورس دارد؟

برای افرادی که در بازار سرمایه و بورس فعال هستند، قرارداد مشتقه یکی از مفاهیم مورد توجه است. قراردادی که ارزشش وابسته به چیز دیگری است و ارزش مستقلی از خود ندارد را قرارداد مشتقه می گویند. در اینجا سعی داریم مفهوم قرارداد مشتقه و کاربرد آن در بورس را شرح دهیم؛ به گونه ایی که افرادی که به تازگی وارد بازار بورس شده اند نیز بتوانند با کلیه مفاهیم آن آشنایی کافی را پیدا کنند.

قرارداد مشتقه چیست و چه کاربردی در بورس دارد؟

قرارداد مشتقه

قرارداد مشتقه شامل قراردادی است که از توافق بین دو طرف ایجاد می شود و یک طرف باید ظرف مدت مشخصی، کار مورد نظر را طبق قرارداد انجام دهد. این نوع قراردادها جزء قرارداهای مالی هستند که ارزش شان از دارایی پایه و یا کالای فیزیکی گرفته می شود. این دارایی می تواند کالا، سهام، نرخ بهره، ساخت و ساز و غیره باشد.

به طور دقیق تر می توان گفت طبق قرارداد مشتقه، هر دو طرف معامله باید متهد شوند که در تاریخ و قیمت تعیین شده، کالایی را با کیفیتی که در قرارداد لحاظ شده است، بر طبق توافق مورد نظر مبادله کنند. این توافق برای خرید و یا فروش یک دارایی معین صورت می گیرد.

علاوه بر این انواع مشتقات مالی در حکم ابزارهایی هستند که می تواند در جهت کاهش ریسک استفاده شوند. در اینجا منظور از مشتقات مالی همان ابزارهای مالی اولیه است که قراردادهای سلف یا آتی، قراردادهای آتی یا آتی مالی، قراردادهای سوآپ یا معاوضه و اختیار معامله را شامل می شود. در ادامه با انواع متداول اوراق مشتقه آشنا می شویم. (1)

انواع متداول اوراق مشتقه در بورس کدامند؟

انواع اوراق مشتقه شامل قراردادهای آتی، قراردادهای سلف، قراردادهای معاوضه و قراردادهای اختیار معامله است که در ادامه به تشریح هر یک می پردازیم.

قراردادهای آتی

در قرار دادهای آتی، توافق بین دو طرف انجام می شود به صورتی که در زمانی در آینده می بایست خرید و یا فروش دارایی مورد توافق با توجه به مقدار تعیین شده انجام گیرد. این قرارداد می تواند بین دو شرکت، دو فرد و یا یک شرکت و یک فرد منعقد شود. در این نوع قراردادها معمولا ابتدا تمام مبلغ پرداخت می شود که به صورت پول نقد و یا اسناد معادل با پول نقد است و در موقع سررسید، کالا تحویل داده می شود. این قراردادها انعطاف پذیری لازم را دارند.

معمولا قراردادهای آتی با یک ریسک مواجه هستند به این صورت که هر دو طرف قرارداد باید مفاد قرارداد را در سر موعد مقرر اجرایی کنند. در صورتی که فقدان نقدینگی هم مطرح شود این نوع قراردادهای آتی، بی فایده می شوند. (1)

قراردادهای سلف

در قراردادهای سلف، قرارداد مورد نظر بین دو طرفی که خارج بورس هستند، بسته می شود و خرید و یا فروش دارایی مورد نظر در تاریخ توافقی با قیمت توافقی انجام می شود. قراردادهای سلف برای بورس کالا استفاده می شوند تا برطبق آن، کالا به خریدار تحویل داده شود. این تحویل با توجه به قیمت تعیین شده و در موعد زمانی مشخص شده انجام می گیرد.

با روند قراردادهای سلف می توان معاملات را آسان تر انجام داد و تضمین مناسبی را برای انجام تعهدات ایجاد کرد. این نوع قراردادها به دو طرف اطمینان می دهد که بهتر و سنجیده تر در بازار فعالیت داشته باشند. قرارداد سلف موازی نیز وجود دارد که مشابه با قرارداد سلف است ولی خریدار قادر است که قرارداد را تا قبل از زمان سررسید به شخص سوم منتقل کند. (1)

قراردادهای معاوضه

قراردادهای معاوضه بر مبنای نرخ ارز، بهره و یا کالا هستند. طی قراردادهای معاوضه، می توان دو جریان شناور و ثابت را با هم دیگر مبادله نمود. این نوع قراردادها برای صنعت نفت بسیار کاربردی هستند. در این نوع قراردادها یک طرف باید پرداخت های خود را با پرداخت های طرف دیگر معاوضه کند. به جای معاوضه از لفظ سوآپ نیز استفاه می شود.

لازم به ذکر است که قرارداد معاوضه یا سوآپ چند نوع دارد. قرارداد سوآپ نقدی و یا ارزی و قرارداد سوآپ نرخ بهره و قرارداد سوآپ کالا، سرمایه و اعتباری از انواع قرارداد سوآپ به شمار می آیند. از این بین می توان گفت قراردادهای سوآپ نرخ بهره بسیار مهم هستند به این دلیل که می توانند به عنوان ابزاری برای مدیریت نمودن ریسک های نرخ بهره استفاده شوند.

این ابزار به ویژه در مواردی که تقاضاها برای ابزارهای مالی افزایش پیدا می کند، بیشتر موثر واقع می شود. سوآپ نرخ ارز هم می تواند برای پوشش دادن ریسک های نرخ ارز مورد استفاده قرار گیرد. ریسک های نرخ ارز معمولا به علت اختلاف قیمت ها در ارزهای مختلف به وجود می آیند. (2)

قراردادهای اختیار معامله

قراردادهای اختیار معامله با وجود دو طرف تحت عنوان خریدار اختیار معامله و فروشنده اختیار معامله انجام می گیرد. خریدار اختیار معامله طی یک قرارداد، برای خرید و یا فروش کالا و یا دارایی پایه در قیمت تعیین شده و در زمان مشخص شده صاحب حق می شود.

فروشنده اختیار معامله در طی یک قرارداد، موظف به فروش کالا یا دارایی به خریدار است و این در صورتی است که خریدار، تقاضای اجرای تعهد را به فروشنده بدهد. این نوع قراردادها برای پوشش دادن ریسک نرخ بهره و بازارهای سهام کاربرد دارند.

نکته ایی که وجود دارد این است که در این نوع قراردادها، خریدار اختیار معامله اجباری به اجرای یک اختیار معامله ندارد بلکه می تواند تا زمان انقضای اختیار معامله صبر کند تا انقضای آن سر برسد. همچنین می تواند قرارداد خود را اجرایی کند؛ بنابراین اجباری در استفاده از حق خود ندارد. (2)

اوراق مشتقه فرابورس چیست؟

اوراق مشتقه فرابوس که به اختصار با OTC نمایش داده می شود؛ شامل قراردادهایی است که به طور خصوصی بین طرفین بسته می شود و واسطه ایی برای آن وجود ندارد.

اوراق آشنایی با ابزار مشتقه مشتقه مبادله ای چیست؟

معاملات ابزار مشتقه‌ای که رسمی و سازمان یافته صورت می گیرد و قابلیت خرید و یا فروش در بازار رسمی اوراق مشتقه را دارند، اوراق مشتقه مبادله ای نامی‌ده می شوند.

کاربرد قرارداد مشتقه در بورس چیست؟

از کاربردهای قرارداد مشتقه می توان به سرعت نقد شوندگی آن اشاره کرد. این نوع قراردادها در بازار هزینه کمتری را به وجود می آورند و می توانند بر افزایش بازده دارایی، تغییر نرخ ثابت بدهی به نرخ شناور موثر واقع شوند. کاربرد دیگر در زمینه کاهش هزینه تامین مالی و تعدیل ساختار جریان نقدی است. همچنین خطر دارایی های پایه با وجود ابزار مشتقه کاهش می یابد.

با وجود قراردادهای مشتقه، یک تفاوت در روند قیمت می تواند تغییراتی را در ارزش این اوراق به وجود بیاورد. اگر ارزش اوراق مشتقه با رشد مواجه شود، می تواند برای سرمایه گذاران سود فراهم کند. نکته حائز اهمیت این است که با وجود ابزار مشتقه و به کارگیری آن، رکود اقنصادی کمتر می آشنایی با ابزار مشتقه شود. (3)

آشنایی با ابزارهای مشتقه

ابزار مشتقه کالایی

ابزار مشتقه مالی

بازارهای مشتقه به چه صورت عمل می کنند؟

مکانیزم بازارهای مشتقه معمولا به سه صورت بازار قراردادهای آنی، بازار قراردادهای آتی و بازار پیمان های آتی است. در بازار قرارداد آنی که به spot contract نیز شناخته می شود، دارایی ها باید با وجه مالی نقد مبادله گردند. معمولا شرکت ها و تولیدکنندگان با این بازار سر و کار دارند. در بازار قرارداد آتی نیز تفاوت قیمت بین ارزش خرید و فروش قرارداد آتی دارایی ها شامل سود است و بانک ها، معامله گران و موسسات مالی به طور مستقیم در آن وارد می شوند.

با این کار ریسک هایی که به علت تغییرات قیمت آینده رخ می دهد به وسیله تثبیت قیمت آتی دارایی فعلی پوشش داده می شود. در بازار پیمان های آتی، شرایطی مانند ماه تحویل، حجم قرارداد، حداقل نوسان قیمتی، روند تحویل و تغییرات قیمتی مجاز در طول روز و غیره به وسیله بورس تعیین می شود.

سپس این موارد توسط کمیسیون معاملات آتی مورد تایید قرار می گیرد. در کل می توان گفت که این نوع از معاملات در بورس سازمان یافته، انجام خواهند گرفت.

معاملات در این حوزه به وسیله موسسات پایاپای صورت می گیرد تا به آشنایی با ابزار مشتقه عنوان یک واسط بین خریدار و فروشنده، ایفای نقش کنند و در حکم ضمانت طرفین معامله واقع شوند.

معرفی سایر مشتقات مالی

• قرارداد سقف که به طور مخفف با Cap نشان داده می شود، خرید برگ اختیار خرید نرخ بهره را در بر می گیرد. این قرارداد در مواردی که نرخ بهره با افزایش روبرو شده و سرمایه گذار دچار ضرر و زیان شده است مورد استفاده قرار می گیرد.
• فروشنده قرارداد سقف می تواند می تواند ضرر و زیان احتمالی خریدار را پوشش دهد و این کار در ازای صرف قیمتی انجام می شود. در این فرایند، فروشنده معمولا بانک است. بنابراین خرید قرارداد سقف برای پوشش افزایش احتمالی نرخ بهره است. این قرارداد می تواند در یک یا آشنایی با ابزار مشتقه چند موعد معین اجرا شود.

• قرارداد کف که به آن floor می گویند، به خرید یک برگ اختیار فروش نرخ بهره شباهت دارد و برای وقتی است که نرخ بهره با کاهش مواجه می شود. قرارداد کف همانند قرارداد سقف می تواند در یک یا چند موعد معین اجرا شود.

• قرارداد کولار که از کلمه collar می آید به این معنی است که خرید قرارداد سقف و فروش قرارداد کف، همزمان انجام شود. این کار برای پوشش وضعیت در آشنایی با ابزار مشتقه برابر افزایش نرخ بهره انجام می شود. در این حالت قرارداد کف یا floor فروخته خواهد شد و مبلغی که از آن حاصل می شود صرف پرداخت ضرر و زیان قرارداد سقف که خریداری شده بود، خواهد گردید.

• قرارداد مشتقه اعتباری یا credit نیز وجود دارد که به منظور پوشش افزایش ریسک اعتباری وام ها پس از معین شدن نرخ بهره وام است. خریدار قرارداد مشتقه اعتباری معمولا بانک ها هستند و فروشنده قرارداد مشتقه اعتباری، شرکت های بیمه هستند. قراردادهای مشتقه اعتباری در قالب قراردادهای سوآپ و یا قراردادهای آتی انجام می شوند. (5)

نتیجه گیری و جمع بندی

در اینجا سعی شد که به مفاهیم قراردادهای مشتقه، انواع آن و کاربردهای حاصل از این قرارداد اشاره شود. مفاهیم مربوط به قرارداد مشتقه به طور کامل مورد بحث و بررسی قرار گرفت تا فعالین حوزه بازار بورس بتوانند با اطلاعات جامع و کامل در این بازار فعالیت داشته باشند و از مفاهیم تخصصی آن نیز اطلاع پیداکنند. بدیهی است که هر چه اطلاعات افراد در شاخه های مختلف بورس بالاتر برود، امکان موفقیت آن ها و اتخاذ تصمیمات به جا بیشتر می شود.

مدرسه بهاره مالی(دوره جامع ابزارمشتقه)

بر اساس تجربه موفق گروه پیشگامان دنیای مالی در برگزاری مدارس مالی،مدرسه بهاره مالی با موضوع ابزار مشتقه در اردیبهشت و خرداد 1400 با همکاری نهادهای آموزشی و مالی معتبر و با تدریس برترین اساتید این حوزه برگزار می شود.

ظرفیت دوره تکمیل شده است

توضیحات

درصورت مشكل در درگاه پرداخت با شماره ۰۲۱۹۱۳۰۶۱۶۸ تماس حاصل نماييد.

برای مشاهده لینک کلاس وارد ناحیه کاربری خود شده و با مراجعه به بخش سفارشات دوره و وبینار و انتخاب دوره جامع ابزار مشتقه لینک و سایر مستندات را مشاهده نمایید.

مشخصات ورود به کلاس :

نام کاربری: ایمیل شما

رمزعبور : شماره موبایل شما

پس از ثبت نام و پرداخت،فایل راهنمایی در اختیار شما قرار میگیرد.لطفا مطالعه نمایید.(جهت دسترسی به فایل،وارد ناحیه کاربری خود در سایت شوید و با مراجعه به بخش سفارشات دوره و وبینار و انتخاب مدرسه بهاره مالی،فایل را دانلود نمایید)

لینک ورود به جلسات مدرسه بهاره مالی،چند روز قبل از شروع دوره در ناحیه کاربری شما،بخش سفارشات دوره و وبینار قرار خواهد گرفت.همچنین لینک جلسه به همراه مشخصات کاربری برای ورود به کلاس از طریق پیامک اطلاع رسانی خواهد شد.

ریسک و عدم اطمینان،یکی از امورجدانشدنی فعالیت های اقتصادی می باشد.در این راستا فعالان اقتصادی همواره بدنبال حدأقل سازی ریسک های خود هستند.متخصصان مالی در راستای پوشش ریسک و حل مشکل فوق الذکر ابزارهای جدیدی را ابداع کرده اند.یکی از این اختراع های بزرگ، ابزارهای مالی مشتقه می باشد.علت نامگذاری آن ها به ابزار مشتقه این است که ارزش آن ها از ارزش دارایی های دیگر،اوراق بهادار،نرخ بهره،کالاهای اساسی و شاخص اوراق بهادار منتج شده است.

در قراردادهای مشتقه،طرفین قرارداد می پذیرند که هریک کاری را که توافق شده در آینده و در زمان مشخصی انجام دهند.در این معاملات سرعت نقدشوندگی بالا بوده و در عین حال هزینه های کمتری را در بازار ایجاد میکنند. ابزار‌های مشتقه در انتقال ریسک بازار و کاهش هزینه‌های تأمین مالی نیز مؤثر هستند و همین امر، باعث افزایش بازده دارایی می‌شود.

با بکارگیری ابزار مشتقه یک اهرم شکل میگیرد بدین صورت که تغییر کوچکی در روند قیمت دارایی پایه میتواند تغییرات قابل توجهی در ارزش اوراق مشتقه ایجاد کند.بعبارتی دیگر با بکارگیری اهرم در این معاملات سرمایه گذاران میتوانند با مبلغی چندین برابر سرمایه خود خرید و فروش کنند.در صورتی که ارزش اوراق مشتقه طبق انتظار افراد رشد کند، امکان دستیابی به سود را برای سرمایه‌گذاران فراهم می‌کند. همان طور که گفته شد، با استفاده از ابزار‌های مشتقه می‌توان خطر دارایی پایه را پوشش داده و کم کرد. از طرف دیگر، در موقعیت‌هایی که ارزش مشتقات به اتفاق یا شرایط خاصی وابسته باشد، اختیاراتی برای طرفین ایجاد کرد.

از جمله آثار مثبت ابزار مشتقه می توان به نقدشوندگی بالا،استفاده از اهرم در معاملات،کاهش هزینه خطر و کاهش ریسک قیمت ها اشاره کرد.

از مهم ترین ابزارهای مشتقه میتوان قراردادهای آتی(Future)،قراردادهای اختیار معامله(Options) و قرار دادهای سوآپ(Swap) را نام برد.

گروه پیشگامان دنیای مالی با استفاده از مجرب ترین اساتید در این دوره جامع آموزشی با محوریت بازارمالی ایران،بر قراردادهای اختیار معامله در بازار سهام و قراردادهای آتی و اختیار معامله در بورس کالای ایران متمرکز خواهد شد.در این دوره آموزشی ضمن آموزش مفاهیم پایه ای،استراتژی های معاملاتی این ابزار مورد بررسی قرار خواهد گرفت و با بررسی مثال های عینی شرکت کنندگان برای انجام معامله در ابزارهای مشتقه آماده خواهند شد.

ابزار مشتقه

ابزار مشتقه جزو ابزار مدیریت ریسک در بازارهای مالی قلمداد می شوند. این ابزارها به تناسب رشد و توسعه سرمایه گذاری چه در بازارهای واقعی و چه در بازارهای مالی جهت پوشش ریسک سرمایه گذاری رشد پیدا کرده اند. مطلب زیر به مفهوم و انواع ابزار مشتقه می پردازد.

در مفاهیم مالی ابزار مشتقه عبارت است از: قراردادی که از یک طرف حق و حقوق و از طرف دیگر تعهدات منتشرکنندگان اوراق قرضه و افرادی که این اوراق را خریداری و برای تبدیل به گردش نقدی در آینده (یا مبادله با نوع دیگری از اوراق قرضه یا دارایی) بر پایه احتمالات آتی نگه می دارند، بیان می کند. اوراق مشتقه دارای ویژگی های بسیار زیادی است، بنابراین ارزش آن نیز به عوامل گوناگونی بستگی دارد. شرایط و ضوابط و تادیه پول می تواند از قیمت اوراق قرضه یا کالاها، آمار منتشر شده، پیامدهای احتمالی (مانند قصور در پرداخت) و یا سایر عوامل مشتق شود.

ابزار مشتقه ای که کاملااستاندارد شده اند، عبارتند از: 1- معاملات آتی 2- اختیار معامله 3- سوآب که به عنوان اوراق تضمینی و به صورت عمومی بین افراد معامله می شوند و مشتقات OTC که به صورت کاملاخصوصی بدون حضور واسطه بین دو طرف معامله می شود و ضوابط و مقرراتی هم می تواند برای برطرف کردن نیازهای هر دو طرف حاکم شود. مبادله این قراردادهای استاندارد شده در کل دارای نقدینگی بالایی است.

برخی از اوراق مشتقه، حقوقی را برای کسانی که به خرید و فروش اوراق قرضه یا کالا در یک نقطه زمانی مشخص در آینده با قیمت از قبل پیش بینی شده مبادرت می کنند، ایجاد می کند. اگر قیمت این اوراق تضمینی یا کالاها افزایش یابد دارنده این اوراق سود مالی خواهد برد، در غیر این صورت آن ها ضرر می کنند یا اوراق مشتقه آن ها بی ارزش می شود. می توان نتیجه گرفت که پتانسیل سود یا ضرر در مشتقات بسیار بیشتر از زمانی خواهد بود که اوراق قرضه تضمینی یا کالاها به طور مستقیم مبادله شوند.

علاوه بر ابزار مشتقه گفته شده در بالا اوراق مشتقه دیگری نیز قابلیت معامله را دارند که عبارتند از:

- مشتقات نرخ بهره

این مشتقات در واقع یک قرارداد مالی هستند که ارزش آن از نوع عملکرد دارایی، نرخ بهره، نرخ ارز یا شاخص ها مشتق می شود.

پس به طور کلی اوراق مشتقه به دو صورت قابل معامله است:

اوراق مشتقه OTC )over - the - counter) : عبارت است از قراردادهایی که به صورت خصوصی بین دو طرف انجام می شود و هیچ گونه واسطه ای در این بین وجود ندارد.

اوراق مشتقه مبادله ای: عبارت است از معاملات استاندارد شده ابزار مشتقه که به صورت سازمان دهی شده و رسمی معامله می شوند. یعنی قابل خرید و فروش در بازار رسمی اوراق مشتقه است.

ارزش گذاری اوراق مشتقه

مهم ترین تمرکز ریاضیات مالی در حوزه ارزش گذاری مشتقات با هدف عادلانه بودن قیمت آن صورت می گیرد. جایی که واژه عادلانه به معنی عدم حضور حکمیت است. به این معنی که هیچ سودی بدون ریسک نمی تواند به وسیله مبادله در دارایی حاصل شود. اوراق سودآور مانند اختیار خرید و فروش می تواند به صورت دیفرانسیل دلتا نمایش و به وسیله اندازه گیری طبیعی ریسک، قیمت گذاری شود. در نهایت ارزش گذاری اوراق مشتقه براساس «احتمالات» انجام می گیرد.

اوراق مشتقه ابزاری برای منتقل کردن ریسک و همچنین وسیله ای برای اقتصادی کردن اوراق قرضه تضمینی به شمار می رود. (در مواقعی که مالکیت مستقیم اوراق قرضه تضمینی بسیار گران است یا به وسیله قانون منع یا محدود شده است.)

به دلیل این که اوراق مشتقه امکان کسب منافع را دربردارد بسیاری از افراد تمایل سرمایه گذاری در این زمینه را دارند البته بسیاری از طراحان برنامه های مالی مخالف این نظر هستند و عنوان می کنند که ابزار مشتقه دارای ریسک بسیار بالایی است و برای سرمایه گذاران کوچک جای تفکر بیشتری وجود دارد. باید به خاطر بسپاریم که اوراق مشتقه درست مانند بیمه عمل می کنند که ریسک را از فردی که توان مقابله با آن را ندارد به سمت فردی که می تواند ضرر را جذب کند یا به سمت کسانی که می توانند با خرید مشتقات دیگر در مقابل ریسک مانع ایجاد کنند، سوق می دهد.اقتصاد دانان همواره بر این باورند که اوراق مشتقه به دلیل امکان معامله و انتقال ریسک روی سیستم اقتصادی تاثیر بسزایی دارد. اگرچه بیشتر اقتصاد دانان نگران هستند که مبادا اوراق مشتقه باعث بحران اقتصادی در زمان آینده شود. ولی باید گفت تا زمانی که از معامله اوراق مشتقه در یک محیط عادی، در مقابل ضرر یک فرد نفر دیگر سود می برد مبادلات اوراق مشتقه تاثیری روی سیستم اقتصادی نخواهد داشت. اما این جا خطری هست، ممکن است برخی از افراد که ضرر می کنند توان پرداخت خسارت خود را نداشته باشند، این مساله می تواند موجب بروز بحران اقتصادی شود.